Αμοιβή εργασιών καθαρισμού ρεμάτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων «εργασιών καθαρισμού ρεμάτων» δεν είναι ομοειδές με το αντικείμενο των λοιπών άνω αναφερόμενων συμβάσεων και ως εκ τούτου νομίμως αυτές ανατέθηκαν απευθείας, σύμφωνα με το άρθρο 118 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, οι εν λόγω εργασίες, που αποσκοπούν στον καθαρισμό τμημάτων των πέντε ρεμάτων της Δ.Ε. ..., πέραν του καθαρισμού της βλάστησης που ως αντικείμενο ταυτίζεται με αυτό των αναθέσεων για τον «καθαρισμό φυτικής βλάστησης στο οδικό δίκτυο» και τις «κλαδεύσεις για λόγους πυρασφάλειας», περιλαμβάνουν πρωτίστως εργασίες απομάκρυνσης φερτών υλικών, μπαζών και απορριμμάτων, εργασίες οι οποίες δεν παρουσιάζουν ομοιότητα με όσες έχουν ανατεθεί με τις λοιπές συμβάσεις. (..)Εξάλλου, σύμφωνα με τη σχετική τεχνική περιγραφή, για την άρτια εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης απαιτείται η χρήση φορτωτή και τετραξονικού ανατρεπόμενου φορτηγού, ήτοι μηχανημάτων διάφορων από αυτά που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των αναθέσεων που αφορούν στις κλαδεύσεις για λόγους πυρασφάλειας, στον καθαρισμό της φυτικής βλάστησης στο οδικό δίκτυο και στη συντήρηση των αγροτικών οδών, στις τεχνικές περιγραφές των οποίων δεν ορίζονται συγκεκριμένα μηχανήματα για την εκτέλεσή τους. Σε κάθε δε περίπτωση, η επίμαχη σύμβαση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ομοειδής με την σύμβαση μίσθωσης μηχανήματος, δεδομένου ότι η πρώτη αφορά στην παροχή υπηρεσιών ενώ η δεύτερη στην προμήθεια αγαθού και περαιτέρω από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι η μίσθωση του φορτωτή θα χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες καθαρισμού των ρεμάτων. ...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη, ως ερειδόμενη σε νομίμως συναφθείσα σύμβαση, είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. 

Αμοιβή εργασιών καθαρισμού ρεμάτων και μίσθωσης μηχανημάτων​: Με δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων «εργασιών καθαρισμού ρεμάτων» δεν είναι ομοειδές με το αντικείμενο των λοιπών άνω αναφερόμενων εργασιών και ως εκ τούτου, ενόψει το ότι το συνολικό ποσό τους δεν υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., νομίμως αυτές ανατέθηκαν απευθείας, σύμφωνα με το άρθρο 118 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, οι εν λόγω συμβάσεις, που αποσκοπούν στον καθαρισμό τμημάτων των πέντε, συνολικά, ρεμάτων της περιοχής στη Δ.Ε. Αν. ..., περιλαμβάνουν πρωτίστως εργασίες απομάκρυνσης φερτών υλικών, μπαζών και απορριμμάτων, εργασίες οι οποίες δεν παρουσιάζουν ομοιότητα με όσες έχουν ανατεθεί με τις λοιπές συμβάσεις. Εξάλλου, σύμφωνα με τη σχετική τεχνική περιγραφή, για την άρτια εκτέλεση των συμβάσεων αυτών απαιτείται η χρήση φορτωτή και διαξονικού ανατρεπόμενου φορτηγού, ήτοι μηχανημάτων διάφορων από αυτά που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των αναθέσεων που αφορούν στον καθαρισμό της φυτικής βλάστησης στο δημοτικό οδικό δίκτυο και στη συντήρηση των αγροτικών οδών, στις τεχνικές περιγραφές των οποίων δεν ορίζονται συγκεκριμένα μηχανήματα για την εκτέλεσή τους. Επιπλέον, οι επίμαχες συμβάσεις εκτέλεσης εργασιών καθαρισμού των ρεμάτων δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ομοειδείς με τη σύμβαση μίσθωσης μηχανημάτων ειδικού τύπου εκσκαφέα για την προετοιμασία του Δήμου ενόψει της χειμερινής περιόδου, δεδομένου ότι οι πρώτες αφορούν στην παροχή υπηρεσιών, ενώ η τελευταία στην προμήθεια αγαθών και, περαιτέρω, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι η μίσθωση του ερπυστριοφόρου περιστροφικού εκσκαφέα και του τροχοφόρου περιστροφικού εκσκαφέα θα εξυπηρετήσει τις ανάγκες καθαρισμού των συγκεκριμένων ρεμάτων. Επομένως, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως μερικότερα τμήματα ενιαίας εργασίας, ώστε να αποτελούν προϊόντα μη νόμιμης κατάτμησης. Ως εκ τούτου, οι επίμαχες συμβάσεις έχουν ανατεθεί νομίμως. Κατ’ ακολουθία, οι εντελλόμενες δαπάνες, ως ερειδόμενες σε νομίμως συναφθείσες συμβάσεις, είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

Υπηρεσίες – εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική τεχνική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού αυτοφυούς βλάστησης κοιμητηρίων και παιδικών χαρών του Δήμου, καθόσον: α) δεν προηγήθηκε της ανάθεσης των ανωτέρω υπηρεσιών καθαρισμού, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν. 3979/2011 (ΦΕΚ Α΄ 138/2011), αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία να τεκμηριώνεται η αδυναμία εκτέλεσης των ως άνω υπηρεσιών με ίδια μέσα του Δήμου και β) οι ανωτέρω εργασίες εμπίπτουν στα καθήκοντα του προσωπικού καθαριότητας της Διεύθυνσης Καθαριότητας-Ανακύκλωσης και Πρασίνου του Δήμου, το οποίο σε συνδυασμό με το προσωπικό που προσλήφθηκε με αποφάσεις του Δημάρχου κρίνεται επαρκές για την εξυπηρέτηση των αναγκών του Δήμου.

Καταβολή αμοιβής για εργασίες Βοτανίσματος, καθαρισμού και ανανέωσης - διαμόρφωσης κόμης θάμνων:Με δεδομένα αυτά, οι ανωτέρω συμβάσεις, που καταρτίστηκαν σε χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός (1) μηνός, αφορούν ομοειδείς εργασίες πρασίνου με αντικείμενο την ανανέωση της κόμης φυτών, το βοτάνισμα, την αποψίλωση αυτοφυούς βλάστησης και την απόρριψη των προϊόντων τους, που δεν προκύπτει ότι αφορούν σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες ώστε να τίθεται ζήτημα εφαρμογής του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2014 (Α΄ 85), ούτε ο διαφορετικός τρόπος εκτέλεσής τους με ή χωρίς μηχανοκίνητα μέσα ασκεί επιρροή διότι δεν εμποδίζει, από τεχνικής άποψης, την από κοινού ανάθεση και εκτέλεσή τους από τον ίδιο επιλεγέντα ανάδοχο. Συνεπώς, οι εργασίες που αφορά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα παρανόμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας διότι η εκτιμώμενη δαπάνης τους, χωρίς Φ.Π.Α., συναθροιζόμενη             με την εκτιμώμενη δαπάνη των λοιπών αναφερομένων συμβάσεων, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ. Επίσης, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, οι επίμαχες εργασίες ανατέθηκαν σε τρίτο ιδιώτη διότι δεν τεκμη-ριώνεται, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία, η αδυναμία του υπηρετούντος προσωπικού του Δήμου να τις εκτελέσει, λαμβανομένου υπόψη ότι στον οργανισμό της εσωτερικής του υπηρεσίας προβλέπεται ικανός αριθμός οργανικών θέσεων δημοτικών υπαλλήλων με συναφείς ειδικότητες. Περαιτέρω, νομίμως η ανάδοχος δήλωσε ότι για τη συλλογή και μεταφορά των προϊόντων των εργασιών θα χρησιμοποιήσει όχημα ιδιοκτησίας τρίτου προσώπου, το οποίο διαθέτει και τη σχετική άδεια συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων, καθώς η πρόσκληση υποβολής προσφορών δεν απαγορεύει την υπεργολαβία (άρθρο 58 και 131 του ν. 4412/2016). Τέλος, εφόσον μόνον ένα μικρό μέρος των εργασιών αφορά σε καθαρισμό κοινοχρήστων χώρων (εκτιμώμενης δαπάνης 1.000 ευρώ επί συνολικής εκτιμώμενης δαπάνης 12.086,25 ευρώ) δεν απαιτείται, στην προκειμένη περίπτωση, απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου κατ’ εφαρμογή του άρθρου 61 του ν. 3979/2011.

Εκτέλεση “εργασιών ελέγχου οργάνων αντλιοστασίων και ταχυδιυλιστηρίων:Με δεδομένα αυτά, αντικείμενο αμφοτέρων των συμβάσεων είναι ομοειδείς εργασίες επισκευής και συντήρησης για το έτος 2018, στα αντλιοστάσια, τα ταχυδιυλιστήρια και τις δεξαμενές του Δήμου, οι οποίες παρανόμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στον ίδιο ανάδοχο ενώ θα έπρεπε, ως εκ της συνολικής εκτιμώμενης αξίας τους που δεν υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ, να ανατεθούν με τη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού. Εξάλλου, ακόμη και αν θεωρηθεί ότι             η 8063/11.6.2018 σύμβαση αφορά έκτακτες εργασίες επισκευής βλαβών στις οικείες εγκαταστάσεις, ο Δήμος θα μπορούσε να προγραμματίσει την από κοινού ανάθεσή τους με τις ελεγχόμενες εργασίες τακτικής συντήρησης οι οποίες, όπως προκύπτει και από τη σύμβαση του προηγούμενου έτους, προβλεπόταν να εκτε-λεστούν στο τέλος του έτους 2018. Οι εργασίες δε αυτές λόγω του εξειδικευμένου χαρακτήρα τους, που προϋποθέτει άριστη τεχνική γνώση των μηχανισμών αυτών των εγκαταστάσεων και τοποθέτηση κατάλληλων ανταλλακτικών και όχι απλώς χειρισμό και καθημερινή εποπτεία του τρόπου λειτουργίας τους με τα οποία είναι ούτως ή άλλως επιφορτισμένες οι αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες, δεν μπορούσαν να εκτελεστούν από το προσωπικό των τελευταίων και νομίμως ανατέθηκαν σε τρίτο ιδιώτη. Ωστόσο, κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, τόσο στον φάκελο της σύμβασης όσο και στο έγγραφο επανυποβολής του Δήμου, η προϋπολογιζό-μενη δαπάνη έχει υπολογιστεί κατά τρόπον αόριστο. Συγκεκριμένα, δεν προσδιο-ρίζονται οι απαιτούμενες ώρες ανά είδος εργασίας και η τιμή μονάδος της κάθε ανθρωποώρας, ούτε αναφέρεται η τιμή των ανταλλακτικών και το κόστος τοποθέ-τησής τους, που θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση υπολογισμού της σχετικής δαπάνης, ώστε να τεκμηριώνεται ο προϋπολογισμός της στο ποσό των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Τέλος, κατά παράβαση του άρθρου 221 παρ. 11 του ν. 4412/ 2016 και εν όψει του εξειδικευμένου χαρακτήρα των επίμαχων εργασιών στην επιτροπή παραλαβής δεν ορίστηκε υπάλληλος με αντίστοιχη ειδικότητα, μολονότι ο Δήμος διέθετε τέτοιο προσωπικό. 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής ιδιωτών από Δήμο για τη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών, καθαρισμό χωματερών και καθαρισμό βλάστησης περιαστικών δασών – αλσών Δήμου, καθόσον καθένας εκ των ενδεικτικών προϋπολογισμών των συναφθεισών συμβάσεων έχει συνταχθεί νομίμως, δεδομένου ότι οι ανατεθείσες εργασίες εξειδικεύονται επαρκώς, κοστολογείται η κάθε ομάδα εργασιών χωριστά, ενώ ανάλογα με τη φύση καθεμίας εξ αυτών, χρησιμοποιούνται διαφορετικοί τρόποι υπολογισμού των ποσοτήτων που συνίστανται, άλλοτε στον προσδιορισμό των στρεμμάτων και των κυβικών μέτρων των περιοχών και άλλοτε με ορισμό των εργασιών κατ’ αποκοπή     ή κατά τεμάχιο (άρθρα 209 παρ.2 και 273 παρ. 1 του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114/2006 και άρθρα 3 και 15 παρ. 2 του π.δ. 28/1980, ΦΕΚ Α΄ 11/1980).

Εργασίες συντήρησης και επισκευής μηχανημάτων και προμήθεια ανταλλακτικών μηχανημάτων:..Με τα δεδομένα αυτά, οι επίμαχες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι   η προμήθεια των ανταλλακτικών και η εκτέλεση των εργασιών συντήρησης   και επισκευής των μηχανημάτων ανατέθηκαν απευθείας, παρά το ότι, λόγω της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας  και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, σε παρεμφερείς κατηγορίες - γεγονός που αποδεικνύεται και από το ότι γι’ αμφότερες τις συμβάσεις ο Δήμος απευθύνθηκε στον ίδιο προμηθευτή/πάροχο υπηρεσιών - η δε προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, αθροιζόμενη, υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Όμως, τα αρμόδια όργανα του Δήμου … δεν ενήργησαν εν προκειμένω με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά ενόψει του διαφορετικού είδους των συμβάσεων αυτών - προμήθειας η μεν, παροχής γενικών υπηρεσιών η δε - πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, θεώρησαν ότι αυτές εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες. Συνεπώς, τα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη. Τούτο, διότι οι συγκεκριμένες εργασίες, λόγω της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, σε παρεμφερείς κατηγορίες υπηρεσιών με τις περιεχόμενες στις ανωτέρω υπογραφείσες συμβάσεις και στο σύνολό τους αφορούν στον καθαρισμό δημοτικών οικοπέδων - οδών και λοιπών κοινόχρηστων χώρων στο Δήμο από την ανεπιθύμητη βλάστηση με την εκτέλεση εργασιών βοτανίσματος - αποψίλωσης, χειρωνακτικά ή με τη χρήση χορτοκοπτικών μηχανημάτων πεζού χειριστή και, για μέρος των εργασιών, μηχανημάτων έργου και φορτηγών, με έναρξη εκτέλεσης την ίδια χρονική περίοδο (Μάιο του 2018), η δε συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη τους ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 57.130 (7.830 + 30.300 + 19.000 = 57.130) ευρώ πλέον Φ.Π.Α.. Ως εκ τούτου, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου ήταν επιτρεπτή κατά νόμο η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την επίμαχη σύμβαση, χωρίς άλλωστε να τυγχάνει εν προκειμένω εφαρμογής το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012 (Α΄ 85), αφού δεν πρόκειται για διαφορετικές δημοτικές ενότητες. Προσκομίζεται, πάντως, προς κάλυψη των όρων της πρόκλησης υποβολής προσφορών για τη συγκεκριμένη σύμβαση, η χορηγούμενη στην επιχείρηση «….» 1201/72683/7.7.2017 άδεια συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων εντός των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας Θεσσαλίας του Τμήματος Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Θεσσαλίας της Γενικής Διεύθυνσης Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας. 

Υπηρεσίες – εργασίες καθαρισμού: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτες για την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού πρανών, ερεισμάτων δημοτικών οδών και παραλιών του Δήμου, καθόσον δεν προηγήθηκε της ανάθεσης των σχετικών εργασιών καθαρισμού αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν. 3979/2011(ΦΕΚ Α΄ 138/2011), με την οποία να τεκμηριώνεται η αδυναμία εκτέλεσης των ως άνω υπηρεσιών με ίδια μέσα του Δήμου και να καθορίζονται οι όροι παροχής των υπηρεσιών αυτών.

Εκτέλεση ερευνητικών εργασιών:..Με δεδομένα αυτά, οι μεν ερευνητικές εργασίες υπεδάφους στην περιοχή ... με σκοπό την αποκατάσταση του δομήματός της, εντάσσονται στην κατηγορία των εδαφολογικών μελετών, οι δε ερευνητικές εργασίες δομήματος με σκοπό την αποκατάσταση του θεάτρου ... στην ... της ... σε εκείνη των αρχιτεκτονικών/στατικών μελετών. Συνεπώς, αμφότερες οι συμβάσεις αφορούν μελέτες που, ως εκ της εξειδικευμένης τους φύσης, ο Δήμος δεν μπορεί να εκτελέσει με ίδια μέσα και προσωπικό, ενώ για την απευθείας ανάθεσή τους έπρεπε να προηγηθεί ηλεκτρονική κλήρωση. Πλην όμως, τα αρμόδια δημοτικά όργανα χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, εσφαλμένα υπέλαβαν ότι για την απευθείας ανάθεσή τους δεν απαιτείτο να τηρηθεί η προαναφερθείσα διαδικασία κλήρωσης (πρβλ. Ελ.Συν. Πρ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 262/2019).Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες αλλά τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Δήμου, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.