Εφαρμογή του Κ.Ε.Δ.Ε., για την είσπραξη των εσόδων των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) - Παραγραφή απαιτήσεων Δ.Ε.Υ.Α. - Διακριτική ευχέρεια για τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς Δ.Ε.Υ.Α..   Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1069/1980 και του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, δεν εφαρμόζονται κατ΄αρχήν οι διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε. για την είσπραξη των εσόδων των Δ.Ε.Υ.Α.. Σε περίπτωση όμως αναθέσεως της εισπράξεως των εσόδων Δ.Ε.Υ.Α. στις Δ.Ο.Υ., με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε.. Οι απαιτήσεις των Δ.Ε.Υ.Α. υπάγονται στην πενταετή παραγραφή των άρθρων 250, 251 και 253 του ΑΚ. Σε όσες περιπτώσεις οι εν λόγω απαιτήσεις βεβαιώνονται εν στενή εννοία στις Δ.Ο.Υ., κατόπιν εκδόσεως αποφάσεως του Υπουργού Οικονομικών, δυνάμει της οποίας ανατίθεται στις Δ.Ο.Υ. η είσπραξη των εσόδων Δ.Ε.Υ.Α., αυτές υπάγονται στην εικοσαετή παραγραφή του άρθρου 136 παρ. 3 του ν. 4270/2014. Τα Διοικητικά Συμβούλια Δ.Ε.Υ.Α. έχουν αρμοδιότητα και διακριτική ευχέρεια για την έκδοση αποφάσεως ρυθμίσεως ληξιπρόθεσμων οφειλών πελατών τους και η ρύθμιση αυτή δύναται να αφορά είτε το διακανονισμό των οφειλών, με τμηματική καταβολή τους σε περισσότερες δόσεις, είτε και τη διαγραφή μέρους των οφειλόμενων τόκων και προσαυξήσεων εκπροθέσμου καταβολής, χωρίς, πάντως, η απόφαση ρυθμίσεως να δύναται να περιλαμβάνει και τον περιορισμό ή τη διαγραφή οποιουδήποτε μέρους της κύριας οφειλής.

Συγχώνευση Δ.Ε.Υ.Α.-Μη νόμιμη κατάταξη υπαλλήλου σε θέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου κατ’ επίκληση του άρθρου 13 του ν. 4483/2017. Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, δεδομένου ότι κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης για τη συγχώνευση των υφιστάμενων Δ.Ε.Υ.Α. ..., … και … στην ενιαία Δ.Ε.Υ.Α.... ο φερόμενος ως δικαιούχος δεν είχε ενεργή σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου με τη συγχωνευθείσα Δ.Ε.Υ.Α...., η οποία να έχει διαγνωσθεί ως τέτοιου είδους σχέση εργασίας είτε με ρητή διοικητική πράξη, το κύρος της οποίας να μην έχει προσβληθεί κατά την προβλεπόμενη διοικητική διαδικασία, ή, σε περίπτωση αμφισβήτησης του χαρακτήρα της, να έχει αναγνωριστεί ως σχέση εργασίας αορίστου χρόνου με δικαστική απόφαση που να παράγει δεδικασμένο. Αντιθέτως, μετά τη λήξη των συμβάσεών του με την πρώην Δ.Ε.Υ.Α. ... απασχολείτο σε αυτή δυνάμει διαδοχικών προσωρινών διαταγών του Προέδρου του Μονομελούς Πρωτοδικείου ..., η τελευταία των οποίων διατηρήθηκε σε ισχύ έως τις 8.12.2010 και, στη συνέχεια, κατά ανοχή και χωρίς εναντίωση αυτής, έως την κρίσιμη ημερομηνία συγχώνευσης στις 19.4.2011, η δε σχετικώς ασκηθείσα αγωγή του εργαζομένου με αίτημα την αναγνώριση της σχέσης εργασίας του ως ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου δεν είχε κατά τον ως άνω κρίσιμο χρόνο τελεσιδικήσει. Ομοίως, αυτός απασχολείτο στην απορροφώσα Δ.Ε.Υ.Α.... κατά ανοχή της Επιχείρησης για το διάστημα από 19.4.2011 έως 31.8.2011, ως ειδικότερα προαναφέρεται. Επιπλέον, με την ανωτέρω 528/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου ..., εκδοθείσα κατά τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων, κρίθηκε ότι οι συμβάσεις εργασίας που τον συνέδεαν με τη Δ.Ε.Υ.Α.... σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως αορίστου χρόνου είτε με την μετατροπή τους σε τέτοια είτε με τον εξ υπαρχής χαρακτηρισμό τους ως αορίστου χρόνου. Συνεπώς, αφού ο υπάλληλος δεν συνδεόταν πράγματι κατά τον κρίσιμο χρόνο με τη συγχωνευθείσα, συνεπώς και την απορροφώσα Δ.Ε.Υ.Α., με ενεργή σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου κατά την έννοια του άρθρου 13 του ν. 4483/2017, δεν μπορούσε να καταταχθεί νομίμως σε θέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στην τελευταία αυτή Επιχείρηση κατ’ επίκληση του εν λόγω άρθρου.     

Προμήθεια συστήματος τηλεελέγχου...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. .... και του ..., δυνάμει των αρχικών αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα αρμόδια όργανα της Δ.Ε.Υ.Α. και του .... Κατά την ειδικότερη, όμως, γνώμη της Παρέδρου Γεωργίας Κάνδυλα ο αναφερόμενος στο άρθρο 10 του σχεδίου σύμβασης όρος με τίτλο «Ασφάλεια δανείου», βάσει του οποίου η Δ.Ε.Υ.Α. .... εκχωρεί στο ... προς εξασφάλιση της πληρωμής του συνομολογηθέντος δανείου το σύνολο των εσόδων της σε περίπτωση απένταξης από το Πρόγραμμα Χρηματοδότησης, αντίκειται στο άρθρο 5 του ν. 4483/2017 (Α΄ 107/31.7.2017) που τροποποίησε το άρθρο 10 του ν. 1069/1980 (Α΄ 191). Και τούτο, διότι η παράγραφος 2 του τελευταίου (δηλ. του άρθρου 10 του ν. 1069/1980), όπως ισχύει, προβλέπει ότι οι Δ.Ε.Υ.Α., στις οποίες χορηγούνται δάνεια, επιτρέπεται να εξοφλούν τις αναλογούσες τοκοχρεωλυτικές δόσεις από τα έσοδα που προέρχονται αποκλειστικά από τους πόρους του προβλεπόμενου στο άρθρο 11 του ν. 1069/1980 ειδικού τέλους, ήτοι του τέλους που επιβάλλεται και εισπράττεται με σκοπό τη μελέτη, κατασκευή, ανακατασκευή ή επέκταση των έργων ύδρευσης και αποχέτευσης. Το εν λόγω ειδικό τέλος υπολογίζεται σε ποσοστό 80% επί της αξίας του καταναλισκόμενου ύδατος και αποτελεί επιχορήγηση παγίων επενδύσεων των Δ.Ε.Υ.Α. (βλ. άρθρο 10 παρ. 1 περίπτ. α΄ και παρ. 2 του ν. 1069/1980, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 του ν. 4483/2017, σε συνδυασμό με το άρθρο 11 του ν. 1069/1980). Ως εκ τούτου, κατά την άποψη αυτή, νομίμως καταρχήν συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. .... και του ... υπό τον όρο ότι το υπ’ αριθμ. 10 άρθρο του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης θα τροποποιηθεί κατά τρόπον, ώστε τα εκχωρούμενα στο ... προς εξασφάλιση του δανείου έσοδα της Δ.Ε.Υ.Α. να περιοριστούν σε εκείνα που προέρχονται από το ειδικό τέλος του άρθρου 11 του ν. 1069/1980.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δ.Ε.Υ.Α. σε ιδιώτη για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης των δικτύων ύδρευσης τοπικών διαμερισμάτων Δήμου, διότι οι ανωτέρω εργασίες νομίμως ανατέθηκαν, καθόσον αφενός μεν,  συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών της Δημοτικής Επιχείρησης, δηλαδή στην άμεση επέμβασή της για την αποκατάσταση  βλαβών και λοιπών δυσλειτουργιών του δικτύου, αφετέρου δε, η ανάθεσή τους ήταν αναγκαία, αφού από τις δεκαπέντε  (15) συνολικά  προβλεπόμενες στον Οργανισμό της θέσεις υδραυλικών για την εξυπηρέτηση των αναγκών, τόσο του συνεργείου ύδρευσης, όσο και του συνεργείου αποχέτευσης, είναι καλυμμένες μόνο οι πέντε (5), από τους υπηρετούντες δε σε αυτές  υδραυλικούς μόνο οι τρείς (3) απασχολούνται στο τμήμα ύδρευσης για τη συντήρηση και επέκταση του δικτύου, οι οποίοι δεν επαρκούν για την κάλυψη των  αναγκών της (άρθρα 1, 2 και 7 του ν. 1069/1980, ΦΕΚ Α΄ 191) .

Καταβολή αποζημίωσης σε δημοτικούς συμβούλους για συμμετοχή σε συνεδριάσεις..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο προβαλλόμενος από την Αναπληρώτρια Επίτροπο λόγος διαφωνίας είναι απορριπτέος. Και τούτο διότι επιτρεπτώς, δυνάμει της πρόσδοσης αναδρομικής ισχύος στις διατάξεις της κ.υ.α. 11836/2018, εκδόθηκε η απόφαση ανάληψης της εντελλόμενης δαπάνης μετά την πραγματοποίηση των αντίστοιχων συνεδριάσεων, καίτοι αφορά σε χρόνο πριν την έκδοση της 90/3421/20.6.2018 απόφασης του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου …, αφού η ανάληψη της εν λόγω δαπάνης δεν ήταν εφικτό να προηγηθεί της τελευταίας αυτής απόφασης, με την οποία ορίστηκαν οι δικαιούχοι δημοτικοί σύμβουλοι και το ύψος της καταβλητέας αποζημίωσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι κανονική και, ως εκ τούτου, αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Έργα ύδρευσης....Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. ... και του ...., δυνάμει των αρχικών αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα διοικητικά συμβούλια της Δ.Ε.Υ.Α. και του ...., υπό τον όρο ότι το υπ’ αριθμ. 10 άρθρο του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, στο οποίο αναφέρεται ότι «Η Δ.Ε.Υ.Α. εκχωρεί διά του παρόντος (…) όλα γενικά τα έσοδά της, όπως αυτά προσδιορίζονται με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 4483/2017 (…) τακτικά και έκτακτα, από οποιαδήποτε πηγή και αιτία (…)», θα τροποποιηθεί κατά τρόπον, ώστε τα εκχωρούμενα στο .... προς εξασφάλιση του δανείου έσοδα της Δ.Ε.Υ.Α. να περιοριστούν «στα δυνάμενα να εκχωρηθούν έσοδά της, σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 1069/1980, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 του ν. 4483/2017», σε συμμόρφωση προς το σχετικό όρο που εγκρίθηκε με τις προαναφερόμενες αποφάσεις των διοικητικών συμβουλίων των συμβαλλόμενων φορέων.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ Αιρετών:Νόμιμη η καταβολή αποζημίωσης σε μέλη του ΔΣ ΔΕΥΑ, καθόσον η πρόβλεψη στο άρθρο 3 του ν. 1069/1980 περί μη υπέρβασης του ποσού της αποζημίωσης που λαμβάνουν τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου του οικείου Δήμου από το αντίστοιχο που λαμβάνουν ο Πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. των Δ.Ε.Υ.Α., αφορά αποκλειστικά και μόνο στον περιορισμό του ύψους του τελευταίου, χωρίς να επέρχεται περαιτέρω, εν όψει του διαφορετικού θεσμικού και λειτουργικού ρόλου που επιτελούν, και εξομοίωση των ιδιοτήτων των δικαιούχων με εκείνες των αιρετών μελών του Δημοτικού Συμβουλίου. Η μεταγενέστερη κατάργηση, με το άρθρο πρώτο, παρ. Γ υποπαρ. Γ.1 περ. 4 του ν.4093/2012 της αποζημίωσης των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του εν λόγω συλλογικού οργάνου, δεν συνεπάγεται αυτοδικαίως και την κατάργηση της ειδικής αποζημίωσης των ως άνω προσώπων των Δ.Ε.Υ.Α. για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του Δ.Σ. της επιχείρησης, αλλά πλέον αυτή υπάγεται στους γενικούς περιορισμούς του άρθρου πρώτου, υποπαράγρ. Γ. 1.5 του ν. 4093/2012, με το οποίο μειώνονται κατά ποσοστό 50% οι αποδοχές, αποζημιώσεις, έξοδα παράστασης και πάσης φύσεως αμοιβές των Προέδρων και των μελών του Δ.Σ. των Δ.Ε.Υ.Α. που εξακολουθούν να καταβάλλονται σ' αυτούς.

Εκτέλεση εργασιών επισκευής και συντήρησης δικτύων αποχέτευσης.: Με δεδομένα αυτά, ελλείψει σχετικής ρύθμισης για την αρμοδιότητα σύνταξης και υπογραφής των χρηματικών ενταλμάτων στη Δ.Ε.Υ.Α. ....., εφαρμόζονται οι σχετικές για τους Δήμους διατάξεις (πρβλ. Ελ.Συν. Πρ. VII Τμ. 69/2016, Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 212/2016) που, πλέον, ορίζουν ότι τα χρηματικά εντάλματα πληρωμής υπογράφονται από τον Προϊστάμενο Οικονομικών Υπηρεσιών (Π.Ο.Υ.) του Δήμου, ή το υφιστάμενό του όργανο που εξουσιοδοτείται από αυτόν, και τον συντάκτη τους, ήτοι τον υπάλληλο της λογιστικής υπηρεσίας, ως αρμοδίου για την εκκαθάριση οργάνου (πρβλ. Ελ.Συν. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 228, 276/2018, 63/2019). Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα αναρμοδίως υπογράφεται τόσο από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α. όσο και από τον Αντιπρόεδρό της, στον οποίο παρανόμως έχουν ανατεθεί καθήκοντα έκδοσης χρηματικών ενταλμάτων διότι, κατά τα προαναφερθέντα, αυτά ανήκουν στους υπαλλήλους της λογιστικής υπηρεσίας.

Αξιοποίηση και υδροδότηση πάρκου...Με τα ανωτέρω δεδομένα η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθώς  η εκτέλεση του προαναφερόμενου έργου δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου .... και, συνεπώς, μη νομίμως η σχετική δαπάνη βαρύνει τον προϋπολογισμό του. Ειδικότερα, η αρμοδιότητα μελέτης και κατασκευής του δικτύου ύδρευσης ανήκει στην αρμοδιότητα της Δ.Ε.Υ.Α. .., η οποία αποτελεί ίδιο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Περαιτέρω, δεδομένου ότι ο αγωγός μεταφοράς ύδατος έγινε επί της επαρχιακής Οδού ... και επί τμήματος αγροτικής οδού και μόνο ένα μικρό ποσοστό του έργου κατασκευάστηκε στον προαύλιο χώρο του ναού, το έργο εκτελέστηκε κατά μείζον ποσοστό σε κοινόχρηστο χώρο και συνεπώς η δαπάνη εκτέλεσής του έπρεπε να βαρύνει την Δ.Ε.Υ.Α. ….

Μη νομιμη κατάταξη προσωπικού με συμβάση μίσθωσης έργου σε συγχωνευθείσα ΔΕΥΑ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δοθέντος ότι  η προβλεπόμενη στο άρθρο 13 του ν. 4483/2017 δυνατότητα για κατάταξη, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, των απασχολούμενων σε δημοτική επιχείρηση ύδρευσης και αποχέτευσης, αφορά  αποκλειστικά στο προσωπικό, το οποίο εργαζόταν με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου σε ήδη συγχωνευθείσες δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης και δεν κατατάχθηκε σε θέσεις εργασίας αορίστου χρόνου στη νέα επιχείρηση, ήτοι απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει λάβει χώρα πράγματι συγχώνευση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης, δυνάμει του άρθρου 109 του ν. 3852/2010, ενώ δεν καταλαμβάνει τις περιπτώσεις εκείνες της επέκτασης της τοπικής αρμοδιότητας Δ.Ε.Υ.Α., κατ’ εφαρμογή του άρθρου 2 παρ. 2 του ν.1069/1980, όπως συνέβη στην κρινόμενη περίπτωση. Περαιτέρω, ακόμη κι αν ήθελε θεωρηθεί ότι στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 13 του ν. 4483/2017 υπάγεται, πέραν της συγχώνευσης, και η περίπτωση επέκτασης της τοπικής αρμοδιότητας Δ.Ε.Υ.Α.,  οι φερόμενοι ως δικαιούχοι των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων, μη νόμιμα κατατάχθηκαν, εν προκειμένω, σε θέσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στην Δ.Ε.Υ.Α.., διότι για τη νομιμότητα της κατάταξης προσωπικού απαιτείται ύπαρξη ενεργούς σχέσης εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου κατά τον κρίσιμο χρόνο της συγχώνευσης, η οποία να έχει διαγνωσθεί ως τέτοιου είδους σχέση εργασίας είτε με ρητή διοικητική πράξη, το κύρος της οποίας δεν έχει προσβληθεί κατά την προβλεπόμενη διοικητική διαδικασία, είτε με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, σε περίπτωση αμφισβήτησης του χαρακτήρα της. Στην προκειμένη δε περίπτωση, κατά την κρίσιμη ημερομηνία της δημοσίευσης της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ... για την επέκτασης της περιοχής αρμοδιότητας της Δ.Ε.Υ.Α.. σε όλη τη διοικητική περιφέρεια του Δήμου ... (ΦΕΚ Β΄ 3562/31.12.2012) οι ως άνω εργαζόμενοι … και …. είχαν απασχοληθεί στην Δ.Ε.Υ.Α.. με συμβάσεις μίσθωσης έργου από 14.11.2012 έως 13.11.2013, οι οποίες έχουν κριθεί ήδη με την 275/2013 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα ως μη νόμιμες και ως εκ τούτου δεν υπήρχε ενεργός σχέση εργασίας μεταξύ αυτών και της Δ.Ε.Υ.Α... Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες καταβολής πρώτης μισθοδοσίας στους φερόμενους ως δικαιούχους τυγχάνουν μη νόμιμες, τα δε υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.