Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/13/2019

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 3584/2007, 4412/2016/Α.2, 4412/2016/Α.177, 171/1987/Α.11

Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει όσων έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι απαριθμούμενες στην 17/2018 Τεχνική Έκθεση και την 88/27.4.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου εργασίες, για την εκτέλεση των οποίων προσελήφθησαν οι φερόμενοι ως δικαιούχοι του χρηματικού εντάλματος, θεωρούμενες στο σύνολό τους, εμπίπτουν στην έννοια του «έργου» όπως αυτή διαγράφεται στο άρθρο 2 περίπτ. 7 του ν. 4412/2016. Και τούτο, διότι η κατασκευή – αποκατάσταση αντιπυρικών ζωνών και δασικών – αγροτικών δρόμων στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου, περιλαμβάνοντας ειδικότερα την άρση καταπτώσεων για τη διάνοιξη των δασικών δρόμων, τη διαμόρφωση της επιφάνειας αγροτικών δρόμων, τη διάνοιξη ζωνών πυρασφάλειας περιμετρικά των οικισμών και των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, τη διάστρωση αγροτικών και δασικών οδών με αδρανή υλικά, εμπίπτει στην κατηγορία της οδοποιίας και απαιτεί, λόγω της πολυπλοκότητάς της, εξειδικευμένη τεχνική γνώση και επέμβαση, δηλαδή χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μηχανημάτων εκσκαφέα, διαμορφωτήρα και προωθητήρα (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. – Επταμ. Σύνθ. 1379/2017). Στο ως άνω δε πλαίσιο και με σκοπό την επίτευξη του ίδιου άρτιου λειτουργικού αποτελέσματος, εντάσσονται και οι λοιπές εργασίες (κοπή και απομάκρυνση ξυλωδών φυτών, ξερών κλάδων και φύλλων, φορτοεκφόρτωση και απομάκρυνση απορριμμάτων εύφλεκτων υλών, καθαρισμός ρεμάτων από φερτά υλικά και εύφλεκτα απορρίμματα, και σωληνωτών οχετών από φερτά υλικά). Κατά συνέπεια, ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Αναπληρώτριας Επιτρόπου είναι αβάσιμος. Βάσιμοι, ωστόσο, παρίστανται όσοι εκ των λοιπών, επικουρικώς προβληθέντων, λόγων διαφωνίας, διατηρήθηκαν στην από 7.11.2018 έκθεση, παρά τα αντιθέτως προβαλλόμενα από το φορέα. Ειδικότερα, στην 88/27.4.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και την 17/2018 Τεχνική Έκθεση δεν διαλαμβάνεται ειδική αιτιολογία, πέραν της όλως αόριστης αναφοράς στην εισήγηση του Δημάρχου, ως προς τη μη επάρκεια του υφισταμένου εργατοτεχνικού προσωπικού, εξαιτίας της οποίας κατέστη αναγκαία η προσφυγή στην διαγραφόμενη από το άρθρο 209 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. διαδικασία πρόσληψης. Επιπλέον, στο ελεγχόμενο ένταλμα δεν επισυνάφθηκαν ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα και αναλυτικό πρόγραμμα κατασκευής, που απαιτούνται κατ’ άρθρο 177 του ν. 4412/2016 για την εκτέλεση έργου με αυτεπιστασία ούτε και η γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων σύμφωνα με το άρθρο 11 του π.δ. 171/1987, το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εφαρμογή του ν. 4412/2016, δοθέντος ότι δεν περιέχεται στις καταργηθείσες με το άρθρο 377 παρ. 1 περίπτ. 67 του νόμου αυτού διατάξεις. Τα αναφερόμενα, ωστόσο, στην έκθεση διαφωνίας ότι δεν αποδεικνύεται αν η εκτέλεση των επίμαχων εργασιών με αυτεπιστασία είναι οικονομικά συμφερότερη για το Δήμο, ανάγονται στο ουσιαστικό μέρος της δαπάνης και, ως εκ τούτου, δεν ασκούν επιρροή στη θεώρηση του χρηματικού εντάλματος, κατ’ άρθρο 28 παρ. 6 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (Ε.Σ. Ι Τμ. πράξη 125/2010).


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/299/2017

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. αμοιβή που αφορά εκτέλεση «εργασιών βελτίωσης αγροτικών οδών Δημοτικής Ενότητας ... Ως αιτιολογία της άρνησής του πρόβαλε ότι α) πρόκειται για εκτέλεση δημοσίου έργου, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 7 του ν. 4412/2016, και όχι για εκτέλεση εργασιών και β) κατά παράβαση του, ειδικά ισχύοντος για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, άρθρου 76 παρ. 1 του ανωτέρω ν. 4412/2016, ανατέθηκε σε εργολήπτη που δεν αποδεικνύει την εγγραφή του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο.(..)Με τα δεδομένα αυτά, οι ανωτέρω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, διότι πρόκειται για απλές εργασίες καθαρισμού των αγροτικών οδών από φερτά υλικά και λιμνάζοντα νερά και εξομάλυνσης της επιφάνειάς τους λόγω διαβρώσεων που προκλήθηκαν από τα χειμερινά καιρικά φαινόμενα, είναι συνήθεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διεκπεραίωσή τους, αλλά δύνανται να εκτελεστούν από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα απαραίτητα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους, όπως άλλωστε καταδεικνύει εν προκειμένω η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη. Συνεπώς, ο ανάδοχος των εργασιών αυτών δεν υπείχε υποχρέωση εγγραφής του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο, σύμφωνα με το άρθρο 76 παρ. 1 του ν. 4412/2016, που ισχύει ειδικώς επί δημοσίων συμβάσεων έργων. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθει.


ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ζ/116/2018

Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης.(..) με αντικείμενο «Καθαρισμός ρεμάτων και άμεση επέμβαση για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών εντός των διοικητικών ορίων Περιφερειακών Ενοτήτων ...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αφορά σε κάποια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016 (βλ. και Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), ούτε περιλαμβάνει την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, αφού παρεμβάσεις στη διατομή των ρεμάτων δεν θα γίνουν, πλην του καθαρισμού της κοίτης από απορρίμματα, φερτά υλικά, μπάζα και βλάστηση. (..) Οι εργασίες αυτές, που αφορούν σε καθαρισμό κοιτών ποταμών από φερτά υλικά και απορρίμματα, καθαρισμό αυτών από αυτοφυή βλάστηση χωρίς αφαίρεση εδαφικού υλικού, κοπή και εκρίζωση δένδρου, καθαρισμό οχετών, και ανακατασκευή συρματοκιβωτίων και πλήρωση αυτών, δεν είναι τεχνικά εξειδικευμένες, αλλά εντάσσονται αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών(..) Επειδή η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία έχει ως αντικείμενο την ανάθεση παροχής υπηρεσιών και όχι την εκτέλεση δημόσιου έργου και ενόψει του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της, μη νομίμως δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο. Περαιτέρω, μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίστηκε ο κύκλος των δικαιουμένων συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας υδραυλικά τάξης 1ης και άνω. Τέλος, μη νομίμως προβλέπονται δαπάνες για Γ.Ε. και Ε.Ο., απρόβλεπτα και αναθεώρηση. Λόγω των πλημμελειών αυτών η ελεγχόμενη διαδικασία καθίσταται μη σύννομη στο σύνολό της, με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1165/2021

Εκτέλεση έργου...Υπό τις περιστάσεις αυτές, και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν ανωτέρω στη σκέψη 9, το Δικαστήριο, εκτιμώντας το σύνολο των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών της ελεγχόμενης ανάθεσης, άγεται στην κρίση ότι το κύριο αντικείμενο αυτής είναι η υλοποίηση έργου οδοποιίας, κατά την έννοια της προπαρατεθείσης παρ. 1 περιπ. 6) και 7) του άρθρου 2 του ν. 4412/2016,και συγκεκριμένα η πλήρης αποκατάσταση των οριζοντιογραφικών χαρακτηριστικών, του οδοστρώματος και των συνοδών τεχνικών έργων των κατεστραμμένων από την προμνησθείσα θεομηνία αγροτικών δρόμων της Τ.Κ. .... του Δ.Λ.. Οι ανατιθέμενες εργασίες υπάγονται στην έννοια του δημοσίου έργου αφενός ενόψει του ότι συντελούν στην άρτια και λειτουργική ολοκλήρωση της αποκατάστασης του αγροτικού οδικού δικτύου και, αφετέρου, διότι ορίζεται ότι θα εκτελεστούν κατ΄εφαρμογή της 13/2021 μελέτης της Διεύθυνσης Υποδομών και Τεχνικών Έργων του Δ.Λ, στην οποία προβλέπεται, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως στη σκέψη 11, α) η υποχρέωση καθορισμού Μηχανικού Π.Ε ή ΤΕ ως υπευθύνου της Διεύθυνσης του έργου από πλευράς του αναδόχου, β) η υποχρέωση τήρησης από τον ανάδοχο των προβλεπόμενων στην μελέτη μεθόδων κατασκευής, γ) η υποχρέωση τήρησης από τον ανάδοχο των οριζόμενων στη μελέτη τεχνικών προδιαγραφών, οι οποίες εναρμονίζονται με τις προμνησθείσες ΕΤΕΠ και δ) η υποχρέωση χρήσης των προβλεπόμενων στη μελέτη προδιαγραφών ΕΛ.Ο.Τ. και I.S.O. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο προέχων χαρακτήρας της σύμβασης δεν είναι μεικτός, συγκείμενος από προμήθειες και εργασίες παρεχόμενες χωρίς ειδικές γνώσεις και μεθόδους, όπως αβασίμως αιτιάται η προσβαλλομένη, αλλά συνιστά ολοκληρωμένο έργο οδοποιίας που αποσκοπεί στην έντεχνη αποκατάσταση της λειτουργικότητας αγροτικών οδών στην οποία απέβλεψε προσφεύγων Δ.Λ. με την συγκεκριμένη ανάθεση. Συνεπώς, νομίμως η σχετική διαπραγμάτευση διενεργήθηκε για την ανάθεση δημοσίου έργου, και νομίμως προβλέφθηκαν τόσο στον προϋπολογισμό του έργου όσο και στο σχέδιο σύμβασης κονδύλια γενικών εξόδων, εργολαβικού οφέλους, απροβλέπτων και αναθεώρησης τιμών.


ΕλΣυν.Κλ.7/167/2015

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Κατάτμηση:Μη νόμιμη η δαπάνη Δήμου, που αφορά στην εξόφληση ιδιωτών για την εκτέλεση των εργασιών «Συντήρηση χανδάκων αγροτικών δρόμων, απομάκρυνση μπαζών, κλαδιών, χόρτων για λόγους προστασίας αγροτικών περιοχών .. » και «Καθαρισμός αγροτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων της Δημοτικής Ενότητας ..», καθόσον πρόκειται για απευθείας ανάθεση ομοειδών υπηρεσιών (εκτέλεση απλών εργασιών καθαρισμού αγροτικών οδών, χανδάκων, κοινόχρηστων χώρων και απομάκρυνσης των μπαζών και απορριμμάτων), οι οποίες μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός, αφού η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι το οποίο είναι, κατά νόμο, επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση (άρθρο 12 παρ. 1 του π.δ. 28/1980, ΦΕΚ Α' 11/1980 και Υ.Α. 35140/739/9.8.2010, ΦΕΚ Β' 1291/2010).


ΕλΣυν.Κλ.Ε/382/2017

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη  σύμβαση   δεν αφορά σε κάποια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016 (βλ. και Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) ούτε περιλαμβάνει την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών,  αφού παρεμβάσεις στη διατομή των ρεμάτων δεν θα γίνουν, πλην του καθαρισμού της κοίτης από απορρίμματα, φερτά, μπάζα και βλάστηση.   Περαιτέρω, το τεχνικό αντικείμενο της δεν είναι αυτοτελές λειτουργικό αποτέλεσμα (οικονομικά ή τεχνικά)  εργασιών μηχανικού, προεχόντως διότι δεν έχει συνταχθεί ειδική τεχνική μελέτη μηχανικού αλλά μία συνοπτική τεχνική περιγραφή των προς εκτέλεση εργασιών (VI Tμ. 752/2013, Ε' Κλιμάκιο 56/2017, 309/2013 κ.α.). Οι εργασίες αυτές, που αφορούν σε καθαρισμό  κοιτών ποταμών από φερτά υλικά  και απορρίμματα, καθαρισμό αυτών  από αυτοφυή βλάστηση (καλαμιές , δένδρα κ.λ.π.) καθώς και κοπή και εκρίζωση  δένδρων, χωρίς αφαίρεση εδαφικού υλικού, δεν είναι τεχνικά εξειδικευμένες αλλά εντάσσονται  αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών (βλ. κατά περίπτωση VI Τμ. 405/2017,  752/2013 και 357/2014, βλ. και Ζ' Κλιμάκιο 304/2015, Πρ. VII Τμ. 276/2006,  161, 162/2008, 144, 353/2010 κ.α.), χωρίς να αρκεί για τον αντίθετο νομικό χαρακτηρισμό, ενόψει όσων έγιναν  δεκτά ερμηνευτικά, μόνο το γεγονός ότι   συνδέονται λειτουργικά με ένα δημόσιο τεχνικό   έργο.   Επειδή η  επίμαχη  διαγωνιστική διαδικασία  έχει ως αντικείμενο την ανάθεση παροχής  υπηρεσιών και όχι την εκτέλεση δημοσίου έργου  και ενόψει του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της,   μη νομίμως δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο. Περαιτέρω, μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίσθηκε ο κύκλος των δικαιούμενων συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις που   δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας υδραυλικά τάξης 2ας και άνω. Τέλος, μη νομίμως προβλέπονται δαπάνες  για Γ.Ε. και Ε.Ο.,   απρόβλεπτα και αναθεώρηση.  Λόγω των πλημμελειών αυτών η ελεγχόμενη διαδικασία καθίσταται μη σύννομη στο σύνολό της με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. 

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/43/2018.


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/257/2015

Αμοιβή γα εργασίες πυροπροστασίας:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η επίμαχη ως άνω δαπάνη εργασιών πολιτικής προστασίας εντέλλεται νόμιμα. Και τούτο διότι: α) ανεξαρτήτως του ότι οι επίμαχες εργασίες ανατέθηκαν εντός της αντιπυρικής περιόδου 2014 και ολοκληρώθηκαν εντός του έτους 2014, όπως προκύπτει από το οικείο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών του φερόμενου ως δικαιούχου εργολάβου, η αναφερόμενη στην υπό κρίση έκθεση διαφωνίας διάταξη του άρθρου 25 του ν. 998/1979, στην οποία ορίζεται, ως αντιπυρική περίοδος, το χρονικό διάστημα από 1ης.5 έως 31.10 εκάστου έτους και αφορά στη λήψη γενικώς αντιπυρικών μέτρων προσωρινού-εποχικού χαρακτήρα, με σκοπό την προστασία ιδιαίτερα ευαίσθητων δασικών περιοχών, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταλαμβάνει τις επίμαχες εργασίες, ως προς την περίοδο ολοκλήρωσής τους, καθώς αυτές λόγω της φύσης τους αποσκοπούν στην επίτευξη ενός μόνιμου αποτελέσματος (καθαρισμός δασικών και αγροτικών δρόμων), το οποίο, μεταξύ άλλων, διευκολύνει τα εκάστοτε λαμβανόμενα μέτρα πυροπροστασίας, β) ανεξαρτήτως του ότι από την κείμενη νομοθεσία δεν προβλέπεται ως δικαιολογητικό της επίμαχης δαπάνης το έγγραφο γνωστοποίησης δράσεων πυροπροστασίας, η παράλειψη γνωστοποίησης των σχετικών δράσεων πυροπροστασίας στις αρμόδιες διευθύνσεις της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, δεν ασκεί εν προκειμένω, εν όψει και της προφανούς συνάφειας των σχετικών εργασιών με την ενίσχυση της αντιπυρικής προστασίας του Δήμου ..., επιρροή στο κύρος της διάθεσης του επιχορηγούμενου ποσού και της διενέργειας της συγκεκριμένης δαπάνης και γ) ενόψει του ότι η αποδοχή της επίμαχης επιχορήγησης και η ένταξή της στον Κ.Α. Εσόδου 1319.001(προϋπολογισμού έτους 2014) προκύπτει από την 35/2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ..., ο δε Κ.Α. της εντελλόμενης δαπάνης (80-8113.001 προϋπολογισμού έτους 2015) δεν βαρύνει τακτικά αλλά έκτακτα ειδικευμένα έσοδα του Δήμου ..., έχει αρθεί ο σχετικός λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου.


ΕλΣυνΚλΤμ.7/147/2009

Μίσθωση μηχανήματος για συντήρηση αγροτικών δρόμων-ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟΥ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ανεξαρτήτως του οργάνου που ενέκρινε την απευθείας συμφωνία, αυτή μπορούσε κατά νόμο να γίνει αφού η μίσθωση δεν υπερέβαινε τους τρεις (3) μήνες και δεν χρειαζόνταν η τήρηση της διαδικασίας του διαγωνισμού (όμοια διάταξη περιλαμβάνεται και στο άρθρο 199 παρ. 24 και 2 του ν. 3463/2006). Συνακόλουθα, η δαπάνη είναι μεν νόμιμη δεν είναι όμως κανονική αφού το συνοδευτικό αυτής τιμολόγιο εκδόθηκε κατά παράβαση του χρονικού ορίου που προβλέπεται στον ΚΒΣ. Επομένως, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί


ΕΣ/ΤΜ.7/129/2012

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, εξαιρουμένου του έργου «Χαλικοστρώσεις αγροτικών δρόμων Δ.Δ. ….» (το αντικείμενο του οποίου διαφοροποιείται), το αντικείμενο όλων των λοιπών αναθέσεων αφορά σε εκτέλεση ομοειδών εργασιών συντήρησης ήδη υφιστάμενων αγροτικών δρόμων, ήτοι χωματουργικών εργασιών εκσκαφών εδάφους και χαλικοστρώσεων αγροτικών δρόμων, που αναλύονται σε όμοιες υποκατηγορίες εργασιών, και όχι σε εκτέλεση έργων, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008, δεδομένου ότι το αποτέλεσμα αυτών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους ούτε για την πραγματοποίησή του προκύπτει ότι απαιτήθηκαν ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, εξειδικευμένο επιστημονικό ή τεχνικό προσωπικό και ανάλογα τεχνικά μέσα και εγκαταστάσεις. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω εργασίες μη νομίμως επιμερίστηκαν, με την αναγραφή ιδιαίτερων για την καθεμιά πιστώσεων και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας ενιαίου διαγωνισμού, καθ’ υπέρβαση του ορίου των 20.000,00 ευρώ. Εντούτοις, συνεκτιμώντας τα όσα διαλαμβάνονται στο ανωτέρω έγγραφο επανυποβολής του Δήμου, το Τμήμα κρίνει ότι η πραγματοποίηση της επίμαχης δαπάνης δεν οφείλεται σε πρόθεση των αρμοδίων οργάνων να καταστρατηγήσουν τις σχετικές με τη διαδικασία ανάθεσης διατάξεις, αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών, αφού θεώρησαν ότι το αντικείμενο των εν λόγω συμβάσεων αφορά σε εκτέλεση μικρών έργων, καθόσον περιλαμβάνει και εργασία τσιμεντόστρωσης τμήματος των δρόμων αυτών με σκυρόδεμα, χωρίς να καθίσταται δυνατός ο αποχωρισμός αυτού του υλικού χωρίς ουσιώδη αλλοίωση της εγκατάστασης επί του εδάφους. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το 528 χρηματικό ένταλμα πληρωμής που περιλαμβάνει νόμιμη δαπάνη θα ήταν θεωρητέο, πλην όμως δεν πρέπει να θεωρηθεί, λόγω λήξης του οικονομικού έτους τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Τα λοιπά χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν, λόγω συγγνωστής πλάνης, να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2011, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκαν.


ΕΣ/ΤΜ.6/1253/2019

Ναυαγοσωστική κάλυψη παραλιών...Mε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, ως προς την πρώτη αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια, ήτοι της μη τεκμηρίωσης της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, το Τμήμα κρίνει ότι κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από τον αιτούντα λόγο, στην προσκομιζόμενη τεχνική έκθεση, η οποία πάντως θα έπρεπε να είναι προσαρτημένη τόσο στην .... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η διενέργεια του διαγωνισμού και οι όροι της διακήρυξης όσο και στην ίδια τη διακήρυξη, τεκμηριώνεται ο προϋπολογισμός της σύμβασης, με ενδελεχή ανάλυση των επιμέρους κονδυλίων (α. δαπάνες μισθοδοσίας και ασφάλισης προσωπικού, β. κόστος κατασκευής και τοποθέτησης πύργων και οριοθέτησης παραλιών, γ. δαπάνες χρήσης σκαφών, δ. κόστος ναυαγοσωστικού και ιατρικού/φαρμακευτικού εξοπλισμού, ε. κόστος διοικητικής υποστήριξης).(...)Κατ’ ακολουθίαν όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει, κατά πλειοψηφία, να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 430/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή των οικείου σχεδίου συμβάσεως, δοθέντος ότι με την προσβαλλόμενη πράξη δεν αναδείχθηκε άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής της, υπό τον όρο διόρθωσης της διάρκειας της σύμβασης στο άρθρο 14 του σχεδίου, με ρητή αναγραφή ότι η έναρξη ισχύος της άρχεται από την υπογραφή της (και όχι όπως αναγράφεται από 1ης Ιουνίου 2019), μετά την ολοκλήρωση του παρόντος προσυμβατικού ελέγχου και με ανάλογη αναπροσαρμογή του προβλεπόμενου στο άρθρο 18 του υποβληθέντος σχεδίου συμβατικού ανταλλάγματος.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/56/2017

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, ως εκ του αντικειμένου της, έχει το χαρακτήρα σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθόσον αφορά σε εκτέλεση εργασιών. Τούτο δε, διότι οι ανωτέρω παρατεθείσες εργασίες τόσο αυτές που αφορούν σε απλές καθαιρέσεις με συμβατικά εργαλεία, προϋπολογιζόμενης δαπάνης μόλις 4.044,50 ευρώ, όσο και αυτές που αφορούν στους καθαρισμούς  κοιτών ποταμών ή ρεμάτων από φερτά υλικά, απορρίμματα και αυτοφυή βλάστηση, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 531.318,00 ευρώ, δεν εμπίπτουν στην έννοια του «έργου», δεδομένου ότι δεν συνίστανται σε κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή - συντήρηση κατά τη λειτουργία και δεν επιτελεί αυτό καθ’ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία. Αντιθέτως, μάλιστα, για την εκτέλεση των εργασιών αυτών δεν απαιτείται τέτοιου βαθμού εξειδικευμένη τεχνική γνώση ή τέτοιου είδους τεχνική επέμβαση, ώστε να μπορούν να χαρακτηριστούν ως έργο, αλλά δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως, υπό την καθοδήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους. Προς τούτο συνηγορεί και το γεγονός της ύπαρξης εν προκειμένω μίας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη, αλλά και χωρίς ειδικότερη αναφορά των προς καθαρισμό ποταμών και ρεμάτων (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013, πράξεις Ζ΄ Κλιμ. 360/2014 148/2014, 231, 213/2013, 467/2012 ), ενώ καμία επιρροή δεν ασκεί στο χαρακτηρισμό της σύμβασης αυτής ως σύμβαση υπηρεσιών το γεγονός της πρόβλεψης και εργασιών καθαιρέσεων, αφενός διότι πρόκειται για ελάχιστο τμήμα της σύμβασης, μόλις 4.044,50 ευρώ και αφετέρου διότι πρόκειται για απλές καθαιρέσεις κατασκευών, για τις οποίες δεν απαιτούνται εξειδικευμένη τεχνική γνώση και χρήση εξειδικευμένων εργαλείων. Ενόψει αυτών, για την ανάδειξη αναδόχου δεν δύνανται να τύχουν εφαρμογής οι, εφαρμοσθείσες εν προκειμένω, διατάξεις του ν. 4412/2016 που αφορούν στην ανάθεση δημοσίων έργων, αλλά αυτές που αφορούν στην ανάθεση υπηρεσιών εντός κοινοτικών ορίων.  Αυτόθροη συνέπεια των ανωτέρω είναι, αφενός μεν στη διακήρυξη και στο σχέδιο σύμβασης να έχουν συμπεριληφθεί όροι οι οποίοι δεν προσήκουν στη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, αφετέρου δε να παρουσιάζονται ελλείψεις στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία. Ειδικότερα: α) κατά παράβαση της αρχής της ισότητας το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίσθηκε σε συγκεκριμένο μόνο κύκλο εργοληπτικών επιχειρήσεων και κοινοπραξιών, β) κατά παράβαση των άρθρων 5 και 61 επ. του ν. 4412/2016, λαμβανομένου υπόψη του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση υπηρεσίας, δεν δημοσιεύθηκε περίληψη της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γ) μη νομίμως επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού και εν συνεχεία η σύμβαση εκτέλεσης εργασιών, ήτοι παροχής υπηρεσιών, με κόστος γενικών εξόδων, εργολαβικού οφέλους, απροβλέπτων και αναθεώρησης (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013).