ΕΣ/ΚΛ.Ζ/67/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Κατάρτιση δασικών χαρτών...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία και επομένως δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τον όρο να απαλειφθεί, ως αόριστη, η πρόβλεψη του άρθρου 8.3 του σχεδίου σύμβασης περί της δυνατότητας αύξησης της συμβατικής αμοιβής του αναδόχου στις περιπτώσεις που συντρέξουν οι κατά νόμον προϋποθέσεις, καθόσον αφενός δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια οι όροι ενεργοποίησής της, αφετέρου δεν τίθεται οποιοδήποτε ποσοτικό όριο της αύξησης αυτής. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι σε κάθε περίπτωση η τροποποίηση συμβατικών όρων είτε αυτές συνεπάγονται μικρής έκτασης αλλαγές στα συμφωνημένα παραδοτέα είτε ενεργοποιούνται κατ’ εφαρμογή των άρθρων 132 και 186 του ν.4412/2016, όπως προβλέπεται στο άρθρο 16 του σχεδίου σύμβασης, θα κριθεί, εάν ανακύψει σχετικό ζήτημα κατά την εκτέλεση της σύμβασης, υπό τη συνδρομή των προϋποθέσεων που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις, καθώς και υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 191, 6/2018, 365, 91/2017, 125, 105/2016).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/584/2022
Παροχή Υπηρεσιών:Ζητείται η ανάκληση της 2/2022 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης ανάμεσα στην προσφεύγουσα Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Μείζονος Περιοχής …. (…) και την παρεμβαίνουσα σύμπραξη μελετητικών γραφείων με αντικείμενο «Τεχνικός Σύμβουλος για την υποβοήθηση της υπηρεσίας στην επίβλεψη του χρηματοδοτούμενου υποέργου: Επέκταση Ε.Ε.Λ. για την υποδοχή των λυμάτων των οικισμών Γ΄ προτεραιότητας Αγριάς και Ν. Αγχιάλου», δαπάνης 94.053,96 ευρώ (εκτός ΦΠΑ), διότι οι ανατιθέμενες με αυτή υπηρεσίες καλύπτονται από το αντικείμενο της αρχικής και κύριας σύμβασης, ως εκ τούτου επέρχεται παραβίαση της αρχής της οικονομικότητας και διότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 337, παράγραφος 1 περίπτωση γ του ν. 4412/2016.(....)Όμως, λαμβάνοντας υπόψη ότι η απασχόληση του συντονιστή και κατά τον τελευταίο μήνα της αρχικής σύμβασης (Μάρτιο 2022) και καθόλη τη διάρκεια της συμπληρωματικής σύμβασης ανέρχεται σε 22 ημέρες (ανθρωποημέρες) μηνιαίως, δηλαδή στον ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό κατ’ άρθρο 187 παρ. 4 του ν. 4412/2016, η αύξηση της απασχόλησης του συντονιστή μηχανικού, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 132 ημέρες (22 ημέρες * 6 μήνες), ως εκ τούτου, προφανώς εκ παραδρομής, εσφαλμένως στο αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης υπολογίζονται 140 ανθρωποημέρες αντί του ορθού των 132. Αυτές οι οκτώ (8) ημέρες (ανθρωποημέρες) απασχόλησης που δεν δικαιολογούνται ως αντικείμενο της συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης πρέπει να αφαιρεθούν και να διορθωθεί αντίστοιχα το οικονομικό αντικείμενό της.Προκειμένου να διενεργηθεί ο προβλεπόμενος από το άρθρο 98 του Σ. και ασκούμενος κατά τα άρθρα 324 και επ. του ν. 4700/2020 προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ο υπόχρεος φορέας υποβάλλει τον οικείο φάκελο σύμβασης. Το εύρος του ελέγχου συνάπτεται προς τις προϋποθέσεις νομιμότητας που απαιτείται να συντρέχουν για τη σύναψη της σύμβασης. Ο υπόχρεος φορέας υποχρεούται να συμπληρώνει τα στοιχεία που είναι αναγκαία για την πληρότητα του ελέγχου κατά την κρίση του αρμόδιου να ασκήσει τον έλεγχο. Εν προκειμένω, αν και η προσφεύγουσα δεν υπέβαλε τα ζητηθέντα κατά τον έλεγχο στοιχεία, με την προσβαλλόμενη πράξη δεν διαπιστώθηκε έτερος λόγος, πλην των προεκτιθέμενων, για τον οποίο κωλύεται η υπογραφή της εν λόγω συμπληρωματικής σύμβασης, ως εκ τούτου οι ισχυρισμοί αναφορικά προς τα μη υποβληθέντα στοιχεία προβάλλονται αλυσιτελώς και πρέπει να απορριφθούν. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής παρέμβαση.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/391/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» για την μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης για την ολοκλήρωση δημιουργίας Εθνικού Κτηματολογίου στην Περιφερειακή Ενότητα … της Περιφέρειας Θεσσαλίας και Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών»(....)Περαιτέρω, η αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει από την 1η συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης, με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με τα άρθρα 132 παρ. 1 περ. β΄ και 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» για την μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης για την ολοκλήρωση δημιουργίας Εθνικού Κτηματολογίου στην Περιφερειακή Ενότητα … της Περιφέρειας Θεσσαλίας και Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών»
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/165/2016.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/153/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» για την μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στον προκαποδιστριακό Δήμο … και στις Κοινότητες …, …, … και … της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων της Περιφέρειας Αττικής και Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών»(....)Περαιτέρω, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η και 2η συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης, με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με τα άρθρα 132 παρ. 1 περ. β΄ και 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/235/2014 ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/342/2019.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/109/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για τη μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης & Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου της Περιφέρειας Κρήτης»(....)Περαιτέρω, η αλλαγή αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία των Γραφείων Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος, σύμφωνα με τα ως άνω διαλαμβανόμενα. Εξάλλου, η αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει από την 1η συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου 1ης συμπληρωματικής σύμβασης.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/204/2017.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/138/2021
Μελέτη κτηματογράφησης - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 11.3.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αποτυπώνεται η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με νέα παράταση της διάρκειάς της, ερείδεται σε σαφή όρο (ρήτρα) των εγγράφων της σύμβασης (βλ. σκέψη 11 της παρούσας). Ως εκ τούτου, το ανωτέρω ιδιωτικό συμφωνητικό δεν υπαγόταν σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την υπογραφή του, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η μεταβολή της σύνθεσης της αναδόχου κοινοπραξίας με αποχώρηση κάποιων εκ των μελών της, χωρίς, ωστόσο, να επηρεάζεται η ομάδα μελέτης που είχε δηλωθεί στην προσφορά της αναδόχου, κρίνεται ως μη ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νόμιμα προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην ανάθεση της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία, κατ` ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 186 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και όχι από τις κατ` επίκληση διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005. Τούτο, διότι οι υπηρεσίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, κατέστησαν όμως αναγκαίες για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, η δε αλλαγή του αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος. Εξάλλου, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η συμπληρωματική σύμβαση [όπως τροποποιείται ως προς το τίμημά της βάσει της τελικής επιμέτρησης των ποσοτήτων φυσικού αντικειμένου, δυνάμει του άρθρου 8 της αρχικής σύμβασης (βλ. 3ο Συγκριτικό Πίνακα)], τη 2η και την 3η προς υπογραφή συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης (αύξηση περίπου 39%).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/979/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Πρόγραμμα Περισυλλογής και Διαχείρισης ή/και Αποτέφρωσης κάθε είδους νεκρών ζώων και κατασχεθέντων τροφίμων και λήψη δειγμάτων εγκεφαλικού ιστού από νεκρά βοοειδή και αιγοπρόβατα στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (Π.Ε. Βοιωτίας, Π.Ε. Εύβοιας, Π.Ε. Ευρυτανίας, Π.Ε. Φθιώτιδας και Π.Ε. Φωκίδας)»(....)Ενόψει των ανωτέρω παραδοχών το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία απευθείας ανάθεσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ’ του ν. 4412/2016. Περαιτέρω, όμως, το Δικαστήριο συνεκτιμά ότι η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου επιβάλλεται από πρόδηλους λόγους δημοσίου συμφέροντος που συνέχονται με την ανάγκη αδιάλειπτης εκτέλεσης του ανωτέρω προγράμματος για την αποτροπή της μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών και την προάσπιση της δημόσιας υγείας. Όπως, άλλωστε αναφέρεται στο προσκομισθέν ... έγγραφο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε βάρος της Ελλάδας έχει εκδοθεί καταδικαστική απόφαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ... λόγω μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας για τα ζωικά υποπροϊόντα με συνέπεια να παρίσταται αδήριτη η ανάγκη αδιάλειπτης εκτέλεσης των περιφερειακά πλέον εκτελούμενων προγραμμάτων συλλογής και διαχείρισης νεκρών ζώων. Επίσης, στην προκειμένη περίπτωση δεν υπήρξε πρόθεση αποφυγής των διατάξεων περί ανταγωνισμού αφού εκκρεμεί ήδη η ολοκλήρωση της διαδικασίας διεξαγωγής του νέου τακτικού διαγωνισμού. Τέλος, επισημαίνεται ότι, υπό τις πραγματικές περιστάσεις της υπό κρίση υπόθεσης και δεδομένου ότι η αρχική σύμβαση διατηρεί πάντως, σύμφωνα με το από 27.4.2023 έγγραφο της προσφεύγουσας εταιρίας, ακόμη ανεξάντλητο φυσικό (38.000 κιλά) και οικονομικό αντικείμενο, η επίμαχη εν προκειμένω σύμβαση θα καλύψει περιορισμένη ανάγκη έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας του νέου διαγωνισμού, οπότε παύει πλέον ρητώς η ισχύς της. Ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων, και κατά παραδοχή όσων προβάλλονται με την ένδικη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση δικαιολογείται κατ’ εξαίρεση στην προκειμένη περίπτωση η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.(....)Τέλος, επισημαίνεται ότι με την ένδικη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση δεν αμφισβητείται η υποχρέωση της αναδόχου να προσκομίσει συμπληρωματική εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 72 παρ. 4 του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η σχετική επισήμανση στην προσβαλλομένη δεν ετέθη ως διακωλυτικός λόγος υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου αλλά ως όρος αναμόρφωσής του.(....)Ανακαλεί την 24/28.3.2013 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητας Φθιώτιδας.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/787/2022
ΜΕΛΕΤΕΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου "1ης συμπληρωματικής" σύμβασης για την παροχή της υπηρεσίας «Αποκατάσταση ζημιών τμήματος του Δημοτικού Οδικού Δικτύου του Δ. … Π.Ε. Χανιών από φυσικές καταστροφές 2019, υποέργο 1: Σύνταξη μελετών και τευχών δημοπράτησης για την υλοποίηση των έργων αποκατάστασης της οδοποιίας στην Δ.Ε. …», συμβατικής αξίας 407.038,16 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά τροποποίηση της 14548/29.10.2020 (αρχικής) σύμβασης παροχής των επίμαχων υπηρεσιών σύνταξης μελετών, αλλά αφορά, κατ` ορθό νομικό της χαρακτηρισμό, σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την παροχή όμοιων κατ΄είδος υπηρεσιών με αυτών της αρχικής σύμβασης βάσει των πραγματικών δεδομένων που επικαλείται ο Δήμος (περαιτέρω κατολισθήσεις, νέα ισχυρά καιρικά φαινόμενα), μετά τη λήξη της διάρκειας της αρχικής σύμβασης και την εξάντληση του οικονομικού της αντικειμένου, οπότε πλέον δεν καταλείπεται κανένα περιθώριο τροποποίησης ή συμπλήρωσής της.Τούτο δε, ανεξαρτήτως της νομιμότητας ή μη της ‘παράτασης’ της αρχικής σύμβασης η οποία αποφασίσθηκε περίπου έξι μήνες μετά τη λήξη -στις 29.10.2021-της διάρκειας ισχύος της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο της "1ης συμπληρωματικής" σύμβασης για την παροχή της υπηρεσίας «Αποκατάσταση ζημιών τμήματος του Δημοτικού Οδικού Δικτύου του Δ. … Π.Ε. Χανιών από φυσικές καταστροφές 2019, υποέργο 1: Σύνταξη μελετών και τευχών δημοπράτησης για την υλοποίηση των έργων αποκατάστασης της οδοποιίας στην Δ.Ε. …», συμβατικής αξίας 407.038,16 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.Παραπέμπει το φάκελο της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και το σχέδιο σύμβασης στον Επίτροπο της Υπηρεσίας Επιτρόπου Περιφερειακής Ενότητας Χανίων.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/9/2023
ΕΣ/ΚΛ.Ε/497/2020
Συμπληρωματική σύμβαση έργου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας:1) Όσον αφορά στις εργασίες παραλλαγής της χάραξης από Χ.Θ. 11+420 έως Χ.Θ. 13+904, οι οποίες δεν έχουν εκτελεστεί (βλ. την 84791/38.4.2020 βεβαίωση του Διευθυντή της Διευθύνουσας Υπηρεσίας Κατασκευών Κεντρικής, .... της αναθέτουσας αρχής), το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από την προσήκουσα εκτίμηση του συνόλου των στοιχείων του φακέλου και ιδίως από τις αιτιολογημένες τεχνικές κρίσεις της από 27.2.2019 έκθεσης εμπειρογνωμοσύνης «επί της προτεινόμενης από την Ανάδοχο παραλλαγής χάραξης» του Ομ. Καθηγητή Ε.Μ.Π. ... και του Καθηγητή Ε.Μ.Π. ..., συνάγεται ότι, στην προκείμενη υπόθεση συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. γ και 156 παρ. 1 του ν.4412/2016 για τη σύναψη της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης ως προς τις εργασίες αυτές. Και τούτο, διότι η ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών ανέκυψε λόγω νεότερων γεωλογικών στοιχείων, τα οποία δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν ή να διαγνωστούν κατά το στάδιο εκπόνησης της αρχικής μελέτης. Ειδικότερα, στην περιοχή της παραλλαγής χάραξης και συγκεκριμένα στην περιοχή εξόδου της σήραγγας Σ2, βρισκόταν ήδη από το στάδιο της μελέτης εγκατεστημένο το αποκλισιόμετρο ΔΝ-03. Η δε περιοχή αυτή είχε χαρακτηριστεί γεωτεχνικά ως «ασταθής». Η αναγνώριση της περιοχής ως «ασταθούς» και οι αρχικές μετρήσεις του αποκλισιόμετρου είχαν συμβάλει στη διαμόρφωση της εγκεκριμένης μελέτης στην περιοχή, ήτοι την κάτω στομίου εξόδου της εν λόγω σήραγγας με τη μέθοδο cover&cut με τεχνικό, που μελετήθηκε να κατασκευαστεί με σύστημα πασσαλοστοιχιών και πλάκα οροφής. Σύμφωνα με τις μετρήσεις, για μεγάλο χρονικό διάστημα (3,5 έτη) στο αποκλισιόμετρο υπήρχε συστηματική μετακίνηση του επιφανειακού εδαφικού μανδύα έως βάθος 9 περίπου μέτρων και με μέσο ρυθμό κίνησης περίπου 1mm/μήνα. Από τις μετρήσεις, όμως, που πραγματοποιήθηκαν κατά τον επόμενο χρόνο, ήτοι από την έναρξη της σύμβασης (Μάιος 2018) έως τον μήνα Απρίλιο του έτους 2019, καταγράφηκαν διατμητικές μετακινήσεις πενταπλάσιας ταχύτητας εδαφικής μετακίνησης σε βάθος 9 μέτρων από αυτήν που υπήρχε πριν τη δημοπράτηση του έργου, γεγονός που κατέστησε απαραίτητη την επανεξέταση και αναμόρφωση των συμβατικών οριστικών μελετών στην περιοχή και την υποβολή εκ μέρους του αναδόχου πρότασης παραλλαγής χάραξης. Με τις περιλαμβανόμενες στην παραλλαγή της χάραξης εργασίες, τα έργα απομακρύνονται από την περιοχή των ερπυστικών παραμορφώσεων του εδαφικού μανδύα, με αποτέλεσμα να αποφεύγονται γεωτεχνικά προβλήματα στην περιοχή εξόδου. Οι ως άνω αποκλίσεις από την αρχική μελέτη επιβεβαιώνονται και από τις μετρήσεις που διενήργησε ο ανάδοχος εγκαθιστώντας το αποκλισιόμετρο ΓΚ Δ623 σε θέση ορύγματος που παρακάμπτεται με την παραλλαγή της χάραξης (βλ. αναλυτικά το από 4.6.2020 υπηρεσιακό σημείωμα του Διευθυντή της Διευθύνουσας Υπηρεσίας Κατασκευών ... της «....»). Η παραλλαγή της χάραξης βασίζεται, κυρίως,, στην ευθυγράμμιση της συμβατικής χάραξης με την κατάργηση των περισσότερων χωματουργικών (ορύγματα και επιχώματα και ορισμένα εκ των οποίων είναι οπλισμένα) και τεχνικών έργων (τοίχοι αντιστήριξης, τέσσερις γέφυρες και μία σήραγγα) και την κατασκευή δύο σηράγγων (μήκους 475 και 170μ.) και μιας νέας γέφυρας (μήκους 120μ.). Ως άμεσο αποτέλεσμα, μειώνεται το μήκος του έργου στο συγκεκριμένο τμήμα από 2.484μ. σε 2.017μ. (μείωση 19% στο συγκεκριμένο τμήμα και 5,6% στο συνολικό μήκος του έργου). Εξάλλου, με την παραλλαγή της χάραξης από Χ.Θ. 11+420 έως Χ.Θ. 13+904, σύμφωνα με την ως άνω από 27.2.2019 έκθεση εμπειρογνωμοσύνης και την από 2.4.2019 γνωμοδότηση του Καθηγητή ... (σχετικά με το αν είναι επιτρεπτή σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4412/2016 η τροποποίηση της σύμβασης και ειδικότερα η προτεινόμενη παράλλαξη χάραξης από Χ.Θ. 11+420 έως Χ.Θ. 13+904), γίνονται δεκτά τα εξής: α) ελαχιστοποιούνται οι γεωτεχνικοί κίνδυνοι, εξασφαλίζοντας ομαλή εξέλιξη της κατασκευής (χρονικά και οικονομικά) και ασφαλέστερη συμπεριφορά του έργου μακροχρόνια, β) αυξάνεται η οδική ασφάλεια και κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση του έργου, γ) επιτυγχάνεται ταχύτητα μελέτης που καλύπτει τη διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας -,Βουλγαρίας, δ) μειώνεται δραστικά η περιβαλλοντική όχληση, ε) μειώνονται οι απαιτήσεις συντήρησης και βελτιώνεται η μακρόχρονη λειτουργικότητα του έργου, στ) μειώνεται το εύρος κατάληψης του έργου, ενώ οι περιορισμένες, σε συγκεκριμένες θέσεις, υπερβάσεις των αδειοδοτημένων και εγκεκριμένων ορίων πραγματοποιούνται κατά κόρον σε δημόσιες εκτάσεις, ζ) υποβοηθιέται το χρονοδιάγραμμα των εργασιών, καθώς η κατασκευή εντός των σηράγγων είναι ανεξάρτητη των καιρικών συνθηκών, θ) το εκτιμώμενο κόστος είναι μόλις κατά 2% μεγαλύτερο από το εκτιμώμενο κόστος της συμβατικής χάραξης, που είχε προσδιοριστεί στο ποσό των 5.669.671,26 ευρώ, θ) με την τροποποίηση δεν εισάγονται όροι που θα επέτρεπαν τη συμμετοχή περισσότερων υποψηφίων - αναδόχων και ι) η ως άνω λύση δεν συνεπάγεται αλλαγή της οικονομικής ισορροπίας υπέρ του αναδόχου, είτε άμεσα με την αύξηση της αμοιβής του, ήτοι του συμβατικού τιμήματος, είτε έμμεσα με τη μείωση των συμβατικών υποχρεώσεων ή μη επιτρεπτή κρατική ενίσχυση. Κατά συνέπεια, οι συμπληρωματικές εργασίες παραλλαγής χάραξης από Χ.Θ. 11+420 έως Χ.Θ. 13+904 συνδέονται άρρηκτα με την αρχική εργολαβία και είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση του τεχνικού της αντικειμένου. Σε κάθε δε περίπτωση, η ως άνω παραλλαγή χάραξης, η οποία προέκυψε λόγω νεών γεωλογικών - γεωτεχνικών συνθηκών δεν συνιστά κατασκευή άλλου έργου (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.-Επτ. Συνθ. 1378/2017, πρβλ. Τμ. Μείζ.-Επτ. Συνθ. 4001/2013, Ε΄ Κλ. 889, 586/2019). Τέλος, η γεωλογική έρευνα και μελέτη, με βάση την οποία προσδιορίστηκε και δημοπρατήθηκε το τεχνικό αντικείμενο του αρχικού έργου, συντάχθηκε με τα δεδομένα του έτους 2015 (βλ. σχετική έκθεση εμπειρογνωμοσύνης των καθηγητών ... και ... υποβληθείσα στις 24.11.2015, με βάση την οποία οριστικοποιήθηκαν οι μελέτες των έργων στην παραπάνω γεωτεχνικά κρίσιμη περιοχή). Επομένως, οι διατμητικές μετακινήσεις πενταπλάσιας ταχύτητας εδαφικής μετακίνησης, που διαπιστώθηκαν από το αποκλισιόμετρο ΔΝ-03 μετά την υπογραφή της σύμβασης - κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ Μαΐου 2018 και Απριλίου 2019 - στην περιοχή του έργου, ανάγονται σε χρόνο μεταγενέστερο των αρχικών ερευνών και μελετών και δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Κατόπιν τούτων, συνεκτιμώμενου του επείγοντος χαρακτήρα για την εκτέλεση των επίμαχων συμπληρωματικών εργασιών και του ότι με την ελεγχόμενη σύμβαση δεν επέρχεται επέκταση του φυσικού και τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, αλλά ολοκλήρωση αυτού, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης ως προς τις εργασίες παραλλαγής χάραξης από Χ.Θ. 11+420 έως Χ.Θ. 13+904.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1893/2020
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/573/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… Α.Ε. …», για την προμήθεια των ειδών της Ομάδας 4 της ... διακήρυξης (λιπαντικά και αντιψυκτικά για την κίνηση και λειτουργία των οχημάτων και μηχανημάτων του Δήμου).(....)Κατ’ αποτέλεσμα, και ανεξαρτήτως των διαλαμβανομένων ανωτέρω υπό στοιχ. 9.1., η υπογραφή του ελεγχομένου σχεδίου σύμβασης κωλύεται και λόγω του ότι, στην πρώτη περίπτωση (αύξηση συμβατικών ποσοτήτων), δεν προκύπτουν οι νομικοί και πραγματικοί λόγοι, συνοδευόμενοι από αποδεικτικά στοιχεία, σχετικά με την αναγκαιότητα της αύξησης των προς προμήθεια ποσοτήτων, και, στη δεύτερη (αναδρομική αναπροσαρμογή τιμήματος), επιχειρείται μη επιτρεπόμενη αναδρομική τροποποίηση της ήδη εκτελεσθείσας σύμβασης, η οποία αντιτίθεται στην γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματά των συστατικών ατομικών διοικητικών πράξεων, αλλά και των διοικητικών συμβάσεων, όπως η ελεγχόμενη, δεν αναπτύσσουν αναδρομική ισχύ, δηλαδή δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της έκδοσης ή της σύναψής τους.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης ... σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… Α.Ε. …».
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/154/2021.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/12/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρων του … Πανεπιστημίου … που είχε συναφθεί μεταξύ του εν λόγω Πανεπιστημίου και της εταιρείας «… S.A.».(....)Συνακόλουθα, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι: α) στο σχέδιο τροποποίησης πρέπει να διορθωθεί το ποσό αύξησης της συμβατικής δαπάνης από 742.790,16 ευρώ (με Φ.Π.Α.) σε 741.461,52 ευρώ (με Φ.Π.Α.)(....)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, υπό τις επισημάνσεις που αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/256/2019.