Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. :	Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η τροποποίηση των από 29.7.2022 αρχικών συμβάσεων, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε με τις 107675/2021 (Β΄ 6263) και 38866/2022 (Β΄ 2030) υπουργικές αποφάσεις, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια διενέργειας του οικείου διαγωνισμού και, ειδικότερα, μετά την καταληκτική προθεσμία υποβολής προσφορών (23.11.2020). Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ενόψει των, διά των ως άνω υπουργικών αποφάσεων, επελθουσών αυξήσεων, η αναθέτουσα αρχή προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος των αρχικών συμβάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 10α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 και της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022. Περαιτέρω, με τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, ούτε η δαπάνη των τροποποιήσεων υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων (βλ. σκ. 2 και 3). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων τροποποίησης των από 29.7.2022 συμβάσεων. Σημειώνεται, τέλος, ότι οι ανάδοχοι οφείλουν να εφαρμόσουν τις προαναφερόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις και να αναπροσαρμόσουν τις αμοιβές του προσωπικού που απασχολούν, στο πλαίσιο των εν λόγω συμβάσεων. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα δεκατριών (13) σχεδίων τροποποίησης συμβάσεων που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας στα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι Υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).(....)Ανεξαρτήτως δε του ότι ο ΕΦΚΑ όφειλε να συμμορφωθεί με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, η εν λόγω αύξηση ισχύει από 1ης .2.2019, ήτοι ανέκυψε μετά τη δημοπράτηση του οικείου διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών και κατά την εκτέλεση των συναφθεισών συμβάσεων, και, συνεπώς, η μεταβολή αυτή ήταν αδύνατο να προβλεφθεί εκ των προτέρων. Εξάλλου, με τις ελεγχόμενες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, καθόσον οι σχετικές υπηρεσίες εμπίπτουν στο αντικείμενό τους και παρίστανται απαραίτητες για την ολοκλήρωσή τους, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων.Με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό (σκ. 6) της παρούσας, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων δεκατριών (13) σχεδίων τροποποίησης...

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/338/2018.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα των σχεδίων τροποποίησης των 0042Ν/2019, 0043Ν/2019, 0044Ν/2019, 0069Ν/2019 και 0011Ν/2020 συμβάσεων παροχής υπηρεσιών σίτισης στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (Κ.Υ.Τ.) των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου (....)Τούτο δε διότι αντικείμενο των εν λόγω σχεδίων είναι μεν η ανάθεση υπηρεσιών πρόσθετων και όμοιων με εκείνες των αρχικών συμβάσεων, πλην αφορά σε χρονικό διάστημα που έπεται της λήξης ισχύος των τελευταίων, η οποία επήλθε με την ανάλωση της αρχικής συμβατικής τους αξίας. Εφόσον, επομένως, οι αρχικές συμβάσεις έχουν λήξει και δεν βρίσκονται πλέον σε στάδιο εκτέλεσης, κατά τη διάρκεια των οποίων και μόνο επιτρέπεται η εκτέλεση πρόσθετων εργασιών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι με τα ελεγχόμενα σχέδια τροποποίησης των 0042Ν/2019, 0043Ν/2019 και 0044Ν/2019 συμβάσεων σκοπείται κατ’ ουσίαν η χρονική παράταση των αρχικών συμβάσεων, με αντίστοιχη αύξηση του οικονομικού τους αντικειμένου, χωρίς ωστόσο να υπάρχει σχετική πρόβλεψη περί αυτού στις τελευταίες ούτε επιφύλαξη περί άσκησης εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής σχετικού δικαιώματος προαίρεσης.(....)Δεδομένου, όμως, ότι πρόκειται για συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις, το δε οικονομικό αντικείμενο των αναθέσεων αυτών ανέρχεται, αντίστοιχα, χωρίς Φ.Π.Α., στο ποσό των 3.367.125,00 ευρώ, των 1.789.960,00 ευρώ και των 1.568.770,00 ευρώ και, επομένως, υπολείπεται του ποσού των 10.000.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας των υποβληθέντων ενώπιον του προαναφερθέντων τριών σχεδίων.(....)Εξάλλου, με τις ελεγχόμενες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, καθόσον οι σχετικές υπηρεσίες εμπίπτουν στο αντικείμενό τους και παρίστανται απαραίτητες για την ολοκλήρωσή τους, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων.Αποφαίνεται ότι: 1. Τα σχέδια τροποποίησης των 0042Ν/2019, 0043Ν/2019 και 0044Ν/2019 συμβάσεων παροχής υπηρεσιών σίτισης ... απαραδέκτως υποβάλλονται ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας και 2. Δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων ... σχεδίων τροποποίησης των 0069Ν/2019 και 0011Ν/2020 συμβάσεων παροχής υπηρεσιών σίτισης...

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.(..)Η αύξηση, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30.1.2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και του κατώτατου νομοθετημένου ημερομισθίου των υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών της χώρας, συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, η οποία δικαιολογεί, κατ’ άρθρο 132 παρ. 1 περ.γ΄ του ν. 4412/2016, την τροποποίηση της συναφθείσας, πριν την αύξηση αυτών, διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συνιστάμενη στην αντίστοιχη αύξηση της συμβατικής αμοιβής της αναδόχου, σε κάθε δε περίπτωση, η τροποποίηση αυτή, μπορεί να γίνει με έρεισμα και τις διατάξεις των άρθρων 200 και 288 του Α.Κ. με την αναπροσαρμογή του συμβατικού ανταλλάγματος, στο προσήκον μέτρο (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Α΄ Τακτική Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθ. 48/2019 γνωμ. του Γ΄ 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:1η τροποποίηση της σύμβασης «Καθαριότητα - Οδοκαθαρισμός»(...)Με την τροποποίηση αυτή επιδιώκεται η κάλυψη της πρόσθετης δαπάνης που προκύπτει από την αναπροσαρμογή της συμβατικής αμοιβής λόγω των επιγενομένων αυξήσεων του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.(...)η αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο τροποποίησης της ... αρχικής σύμβασης, ποσού 76.455,41 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), υπολείπεται τόσο του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το τίμημα της οποίας ανέρχεται σε 5.250.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) όσο και του ισχύοντος κατώτατου ορίου των 215.000,00 ευρώ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που προβλέπεται για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που δημοπρατούνται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές, ενώ, τέλος, με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, αφού οι σχετικές υπηρεσίες περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως υποβάλλεται προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης 

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.Δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της επίμαχης σύμβασης, δεδομένου ότι η αύξηση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30-1-2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίπτωση, η οποία, εξάλλου, δεν ανέκυψε κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πριν τη σύναψή της (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια ΝΣΚ, λόγω μείζονος σπουδαιότητας και οριακής πλειοψηφίας. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 106/2019 γνωμ. Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.(...)Δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της επίμαχης σύμβασης, δεδομένου ότι η αύξηση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30-1-2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίπτωση, η οποία, εξάλλου, δεν ανέκυψε κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πριν τη σύναψή της (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια ΝΣΚ, λόγω μείζονος σπουδαιότητας και οριακής πλειοψηφίας. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 106/2019 γνωμ. Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας  κτηριακών εγκαταστάσεων περιβάλλοντος χώρου:	1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η νέα ως άνω τροποποίηση της Δ24/20 σύμβασης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας, κατά το μέρος που αφορά τα κονδύλια του εργατικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών που συνδέονται άμεσα με αυτό, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως τα τελευταία διαμορφώθηκαν με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β΄ 2003/28.3.2023). Η εν λόγω αύξηση στην τελική ποσοτική της ρύθμιση, ισχύουσα από την 1η.4.2023, ανέκυψε μετά την έκδοση της από 16.3.2022 κατακυρωτικής απόφασης και την υπογραφή της οικείας σύμβασης (28.6.2022), ενώ δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί ούτε κατά την υπογραφή της προγενέστερης τροποποιητικής σύμβασης (17.11.2022). Με τη συγκεκριμένη δε τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, η δε δαπάνη αμφότερων των τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Κατόπιν τούτων και ενόψει της υποχρέωσης συμμόρφωσης της αναθέτουσας αρχής με το οικείο κανονιστικό καθεστώς (βλ. άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4412/2016 περί τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και άρθρο 53 παρ. 10α του ν. 4412/2016 περί υποχρεωτικής σχετικής αναπροσαρμογής της τιμής για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαριότητας), το Νοσοκομείο προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της Δ24/20 σύμβασης βάσει του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 4965/2022 σε συνδυασμό με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και υπό τις προϋποθέσεις αυτού. Ωστόσο, η αναπροσαρμογή τυγχάνει μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των λοιπών κονδυλίων που περιλαμβάνονται στο συνολικό συμβατικό τίμημα, ήτοι κόστη αναλώσιμων υλικών, ειδών ατομικής υγιεινής, εργαλείων και μηχανημάτων καθαρισμού κ.λπ., τα οποία ουδόλως συνδέονται με την αύξηση του εργατικού κόστους που επήλθε με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία επικαλείται ο ανάδοχος, ούτε επηρεάζονται από αυτό. Σημειώνεται δε ότι από την αντιπαραβολή της από 17.11.2022 τροποποιητικής σύμβασης με την αρχική, προκύπτει ότι με την προηγηθείσα τροποποίηση τα μεγέθη που αναπροσαρμόστηκαν ήταν μόνο αυτά που σχετίζονται με την αύξηση του εργατικού κόστους. 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για τον καθαρισμό του κρατικού αερολιμένα … (…), που εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου διαγωνισμού «για την ανάδειξη αναδόχου καθαρισμού χώρων και επιφανειών των Κρατικών Αερολιμένων … (…), … (…), … (…), … (…), … (…) και … (…)» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.279.040,39 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..(....)Περαιτέρω, σημειωτέον ότι με την οικ.4241/127/19 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄ 173/30.1.2019) επήλθε αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση(....) Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο, όμως, αναδιαμόρφωσης του εργατικού κόστους της σύμβασης κατά τρόπο ώστε να είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της ως άνω υ.α. περί αύξησης του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για τον καθαρισμό του κρατικού αερολιμένα …, που εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου διαγωνισμού «για την ανάδειξη αναδόχου καθαρισμού χώρων και επιφανειών των Κρατικών Αερολιμένων … (…), … (…), … (…), … (…), … (…) και … (…)» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.279.040,39 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.(....)Περαιτέρω, σημειωτέον ότι με την οικ.4241/127/19 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄ 173/30.1.2019) επήλθε αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση(....) Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο, όμως, αναδιαμόρφωσης του εργατικού κόστους της σύμβασης κατά τρόπο ώστε να είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της ως άνω υ.α. περί αύξησης του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.