Προμήθεια υλικών:..Με δεδομένα αυτά, η μη ανάκληση των αποφάσεων ανάληψης της υποχρέωσης για το οικονομικό έτος 2017 συνεπάγεται την μη κανονικότητα της δαπάνης, αν και έγινε δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης για το κρίσιμο οικονομικό έτος 2018, στον προϋπολογισμό του οποίου υπάρχει σχετική πίστωση. Οι προσκομισθείσες, με το έγγραφο επανυποβολής, αποφάσεις του Αντιδημάρχου … για ανατροπή της ανάληψης υποχρέωσης για τον Κ.Α.Ε. 25.7131.908 του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2017 του Δήμου δεν φέρουν αριθμό πρωτοκόλλου και αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης (Α.Δ.Α.), ως εκ τούτου, δεν αναπτύσσουν νομική ισχύ. Πλην, δοθέντος ότι κατά το οικονομικό έτος 2017 υπήρχε η αναγκαία πίστωση στον οικείο Κ.Α.Ε. του Δήμου, δεσμεύτηκε αυτή πριν την υπογραφή της σύμβασης της προμήθειας και εντέλει έγινε δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης κατά το κρίσιμο οικονομικό έτος 2018, στον προϋπολογισμό του οποίου υπάρχει επίσης σχετική πίστωση, τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στην εξόφληση της δαπάνης. Κατ’ ακολουθίαν τούτων, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.  

Υπερωρίες-Ανάληψη υποχρέωσης.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως, όπως βασίμως η Επίτροπος προβάλλει, πριν από την παροχή των επίμαχων υπερωριών δεν έχει εκδοθεί από το Δήμο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τη δαπάνη καταβολής των σχετικών αποζημιώσεων, που αρχικά βάρυναν τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012, η οποία εν συνεχεία να ανατραπεί, λόγω μη πληρωμής της δαπάνης κατά το οικείο οικονομικό έτος (2012), προκειμένου να εκδοθεί νέα σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το επόμενο οικονομικό έτος (2013), στον προϋπολογισμό του Δήμου, για το οποίο αυτές έχουν εκ νέου εγγραφεί. Απορρίπτει δε ως νόμω και ουσία αβάσιμο τον προβαλλόμενο από το Δήμο ισχυρισμό, ότι ήταν λανθασμένη η εγγραφή της σχετικής με την εντελλόμενη δαπάνη πίστωσης στον προϋπολογισμό έτους 2012 και η εκ νέου εγγραφή της με ΚΑΕ, που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους στον προϋπολογισμό του έτους 2013, κι επομένως νόμιμη η μη έκδοση σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης εντός του 2012, καθώς η σχετική επιχορήγηση, που αφορά στο μεγαλύτερο μέρος τους, εισπράχθηκε από το Δήμο εντός του 2013 (1.2.2013). Τούτο δε, διότι αφενός, κατά παράβαση όσων έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, όχι μόνο εντός του 2012 αλλά ουδέποτε δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης αφετέρου δε η εντελλόμενη δαπάνη αφορά αποζημιώσεις για υπερωρίες που παρασχέθηκαν εντός του 2012, κι επομένως αποτελεί δαπάνη του 2012, που ορθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, βάρυνε αρχικά τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012 και εν συνεχεία τη σχετική πίστωση με ΚΑΕ που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους (02.80.8111.02) του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2013. Κατ’ ακολουθία δε των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά    στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη - ελέγχεται ως  κανονική, δοθέντος ότι, πριν την πραγματοποίηση αυτής, ήδη κατά το οικονομικό έτος 2011, προηγήθηκε η διαδικασία δημοσιονομικής ανάληψής της και ανατροπή της, λόγω μη εξόφλησης του αρχικώς εκδοθέντος 1335/2011 χρηματικού εντάλματος πληρωμής, διαδικασία που τηρήθηκε διαδοχικά,  όπως κατά νόμον απαιτείτο, και κατά τα έτη 2012 και 2013, κατά τα οποία επίσης δεν εκτελέστηκε η σχετική ανάληψη υποχρέωσης, χωρίς να επηρεάζει την κανονικότητα της ελεγχόμενης δαπάνης το γεγονός ότι κατά τα έτη 2012 και 2013 η λογιστική υπηρεσία του Δήμου .. δεν προέβη στην ενταλματοποίηση της δαπάνης. Και τούτο διότι η έκδοση του χρηματικού εντάλματος πληρωμής δεν αποβλέπει στη δέσμευση της απαιτούμενης πίστωσης για τη διενέργεια της δαπάνης - αφού η δέσμευση αυτή έχει ήδη συντελεστεί, όπως προαναφέρθηκε, με τη δημοσιονομική ανάληψη      της σχετικής υποχρέωσης κατά το οικείο έτος από τον αρμόδιο διατάκτη -  αλλά αποτελεί κατ’ ουσία όρο για την εξόφληση της δαπάνης, ήτοι την εκταμίευση του οφειλόμενου ποσού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ: Μη νόμιμη. (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως, όπως βασίμως η Επίτροπος προβάλλει, πριν από την παροχή των επίμαχων υπερωριών δεν έχει εκδοθεί από το Δήμο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τη δαπάνη καταβολής των σχετικών αποζημιώσεων, που αρχικά βάρυναν τη σχετική  πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012, η οποία εν συνεχεία να ανατραπεί, λόγω μη πληρωμής της δαπάνης κατά το οικείο οικονομικό έτος (2012), προκειμένου να εκδοθεί νέα σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το επόμενο οικονομικό έτος (2013), στον προϋπολογισμό του Δήμου, για το οποίο αυτές έχουν εκ νέου εγγραφεί. Απορρίπτει δε ως νόμω και ουσία αβάσιμο τον προβαλλόμενο από το Δήμο ισχυρισμό, ότι ήταν λανθασμένη η εγγραφή της σχετικής με την εντελλόμενη δαπάνη πίστωσης στον προϋπολογισμό έτους 2012 και η εκ νέου εγγραφή της με ΚΑΕ, που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους στον προϋπολογισμό του έτους 2013, κι επομένως νόμιμη η μη έκδοση σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης εντός του 2012, καθώς η σχετική επιχορήγηση, που αφορά στο μεγαλύτερο μέρος τους, εισπράχθηκε από το Δήμο εντός του 2013 (1.2.2013). Τούτο δε, διότι αφενός, κατά παράβαση όσων  έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, όχι μόνο εντός του 2012 αλλά ουδέποτε δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης αφετέρου δε η εντελλόμενη δαπάνη αφορά αποζημιώσεις για υπερωρίες που παρασχέθηκαν εντός του 2012, κι επομένως αποτελεί δαπάνη του 2012, που ορθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, βάρυνε αρχικά τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012 και εν συνεχεία τη σχετική πίστωση με ΚΑΕ που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους (02.80.8111.02) του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2013. 

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. II), η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον πραγματοποιήθηκε χωρίς, προηγουμένως, να έχει δεσμευθεί σχετική πίστωση στον προϋπολογισμό του Θ.Χ.Π.Ε., κατά παράβαση των άρθρων 66 παρ. 1 και 2 του ν. 4270/2014 και 2 παρ. 2 του π.δ/τος 113/2010, ενώ η σχετική 86/14.12.2015 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε σε χρόνο, κατά τον οποίο είχαν πραγματοποιηθεί είκοσι (20) εκ των είκοσι τριών (23) συνεδριάσεων του Δ.Σ., που αφορά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα και δεν αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Εξάλλου, όπως προκύπτει από τον προϋπολογισμό του ως άνω Θεραπευτηρίου για το οικονομικό έτος 2015, η οικεία πίστωση, στον Κ.Α.Ε. 02.001.0264 «Αποζημίωση για συμμετοχή σε συμβούλια ή επιτροπές – περιλαμβάνονται και ιδιώτες», ανερχόταν σε 2.000,00 ευρώ, ήτοι σε ποσό αρκετά μικρότερο από το ύψος της πραγματοποιηθείσας δαπάνης

ΜΕΛΕΤΗ.(..)Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική διότι, το μεν οικονομικό έτος 2015 δεν εκδόθηκε απόφαση του διατάκτη που να ανατρέπει, λόγω μη πληρωμής της, τη δεσμευθείσα πίστωση, το δε οικονομικό έτος 2016 δεν εκδόθηκε κατά προτεραιότητα νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης που να δεσμεύει εκ νέου την πίστωση αυτή. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου εκ παραδρομής ακολούθησαν τη διαδικασία αντιλογισμού της δεσμευθείσας πίστωσης, αντί της ανατροπής της το έτος 2015, και το επόμενο έτος 2016 μερίμνησαν για την εγγραφή της στον προϋπολογισμό και συνεπώς δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων που αφορούν τη δημοσιονομική δέσμευση της ελεγχόμενης δαπάνης, αλλά από συγγνωστή πλάνη.

Σχέδιο σύμβασης μεταξύ του Δήμου και κοινωφελούς επιχείρησης που αφορά στη χρηματοδότηση της τελευταίας από το Δήμο.(...) VΙΙ. Περαιτέρω, ανεξαρτήτως των ως άνω πλημμελειών, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι στον υποβληθέντα φάκελο δεν περιλαμβάνεται α) βεβαίωση της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου Συμβουλίου του Δήμου και την χρηματοδότηση της Κοινωφελούς Επιχείρησης έχει προβλεφθεί και δεσμευθεί σχετική πίστωση στον προϋπολογισμό του Δήμου, με προσδιορισμό του σχετικού κωδικού αριθμού εξόδου, β) η πράξη ανάληψης της σχετικής δαπάνης καθώς και γ) η εγκριτική απόφαση του εποπτεύοντος Υπουργού για την ανάληψη της υποχρέωσης

Καταβολή εξόδων μετακίνησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι κανονική, καθόσον η μετακίνηση της παραπάνω υπαλλήλου για τη συμμετοχή της στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ανταλλαγής εργαζομένων νοσοκομείων κατά το χρονικό διάστημα από 7 Μαΐου 2018 έως 5 Ιουνίου 2018 πραγματοποιήθηκε χωρίς να έχει προηγουμένως δεσμευθεί σχετική πίστωση στον προϋπολογισμό του ως άνω νοσοκομείου, δοθέντος ότι η σχετική 2474/28.9.2018 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης είναι μεταγενέστερη της μετακίνησης αυτής. Όπως δε περαιτέρω ομολογείται στο 24807/6.12.2018 έγγραφο επανυποβολής του Διοικητικού Διευθυντή του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου … – Γενικού Νοσοκομείου …, τα αρμόδια όργανα του ως άνω νοσοκομείου, μολονότι τελούσαν σε γνώση των προαναφερθεισών διατάξεων περί ανάληψης υποχρέωσης, εντούτοις προέβησαν – κατά παράβαση των διατάξεων αυτών – στην εκ των υστέρων ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης, διότι, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, δεν υφίστατο επαρκής πίστωση στον προϋπολογισμό του νοσοκομείου κατά το χρόνο έγκρισης της επίμαχης μετακίνησης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, με το οποίο εντέλλεται δαπάνη μη κανονική, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Μη νόμιμη δαπάνη που αφορούσε την καταβολή εξόδων μετακίνησης στο εξωτερικό.(...) Από το συνδυασμό των ισχυουσών διατάξεων συνάγεται ότι η απόφαση ανάληψης, με την οποία εγκρίνεται η πραγματοποίηση της δαπάνης και δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση (δημοσιονομική δέσμευση), πρέπει να προηγείται χρονικά οποιασδήποτε ενέργειας για την πραγματοποίηση της δαπάνης, καθόσον αποτελεί το χρονικώς πρότερο στάδιο της όλης διαδικασίας εκτέλεσης του προϋπολογισμού του Δημοσίου και αποσκοπεί στην αποτροπή της πληρωμής δαπανών καθ’ υπέρβαση του ποσοστού διάθεσης των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων(...)  η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον η απόφαση ανάληψης της υποχρέωσης εκδόθηκε μετά την πραγματοποίηση της μετακίνησης, χωρίς να συντρέχει λόγος, από τους αναφερόμενους περιοριστικώς στο νόμο, που να δικαιολογεί την επιγενόμενη δημοσιονομική δέσμευση της πίστωσης.  Ειδικότερα, ούτε η φύση της εντελλόμενης δαπάνης αποκλείει την τήρηση της διαδικασίας ανάληψης πριν από την εκτέλεση αυτής, ούτε αποσκοπεί στην εκτέλεση νόμου ή δικαστικής απόφασης που καθιστούν απαραίτητη την αναμόρφωση των αναγκαίων πιστώσεων.  Συνεπώς, αλυσιτελώς προβάλλονται οι προαναφερόμενες ενδοϋπηρεσιακές δυσχέρειες, από την παραίτηση του αρμοδίου προς υπογραφή των σχετικών αποφάσεων οργάνου, αφού ο λόγος αυτός δεν δικαιολογεί κατά νόμο την παράβαση των προβλεπόμενων στον Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού διαδικασιών ανάληψης.  Και τούτο ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στην προκειμένη περίπτωση, ο ελεγχόμενος φορέας διέθετε επαρκή χρόνο προκειμένου να ολοκληρώσει τις προβλεπόμενες διαδικασίες, αφού μπορούσε να προβεί στην ανάληψη της δαπάνης ακόμη και πριν από τον προσδιορισμό του προσώπου του μετακινούμενου υπαλλήλου.

Ανάληψη υποχρέωσης.Πριν από κάθε ενέργεια για την εκτέλεση οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης απαιτείται σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή του κατά νόμο εξουσιοδοτημένου οργάνου, με την οποία εγκρίνεται η πραγματοποίηση της δαπάνης και δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση (δημοσιονομική δέσμευση - άρθρο 21 παρ. 2 του ν. 2362/1995)». Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι η μετά την εκτέλεση της δαπάνης έγκριση αυτής από το Διατάκτη δεν επιτρέπεται (βλ. Πραξ. Κλ. Πρ. Ελ. IV Τμ. ΕΣ 94, 62, 46, 38/2013, 8/2014).Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι στην απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή στην έγκριση της ανάληψης υποχρέωσης του εποπτεύοντος Υπουργού στην περίπτωση που η αναλαμβανόμενη υποχρέωση υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000 €) ευρώ, αναγράφεται το συνολικό ποσό με το οποίο επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός, στην περίπτωση, όμως, που η επιβάρυνση αυτή εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη η αναγραφόμενη στις ανωτέρω αποφάσεις συνολική δαπάνη πρέπει επιπλέον να κατανέμεται κατ’ έτος και να αναφέρονται τα επιμέρους ποσά που θα βαρύνουν τους προϋπολογισμούς των περισσοτέρων οικονομικών ετών, στον προϋπολογισμό δε κάθε έτους αποτυπώνεται μόνο το ποσό της επιβάρυνσης που αφορά το συγκεκριμένο έτος, με εγγραφή ισόποσης πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό εξόδου (Κ.Α.Ε.) του προϋπολογισμού (βλ. Πράξ. Κλ. Προλ.Ελ. IV Τμ. Ελ. Συν. 33/2014 και πρβλ. Απόφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 23/2012, Πράξεις Ζ Κλ. Ελ. Συν. 38/2013, 5/2014).