Δυνατότητα ή υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να ματαιώσει τα αποτελέσματα του διαγωνισμού, λόγω προκήρυξης και διεξαγωγής του με καταργηθέν νομικό πλαίσιο – Αρμοδιότητα οργάνου προς εξέταση της προδικαστικής προσφυγής εταιρείας που είχε συμμετάσχει στο διαγωνισμό Η Αναθέτουσα Αρχή του διαγωνισμού έχει δυνατότητα να ανακαλέσει – καταργήσει την παράνομη προκήρυξη του διαγωνισμού, σύμφωνα με τις γενικές αρχές ανάκλησης των διοικητικών πράξεων, επικαλούμενη την αρχή της νομιμότητας, χωρίς να κωλύεται από το γεγονός ότι κατά πράξεως της διαγωνιστικής διαδικασίας εκκρεμεί αίτηση ακυρώσεως. Λόγω δε του ότι ο διαγωνισμός αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, η ανάκληση - κατάργηση της προκήρυξης αυτού θα έχει σαν συνέπεια να εκλείψει το νόμιμο έρεισμα έκδοσης των λοιπών πράξεων της διαγωνιστικής διαδικασίας. Η Αναθέτουσα Αρχή του διαγωνισμού, ως όργανο το οποίο έχει την οικονομική εξουσία να κατακυρώσει τα αποτελέσματα του διαγωνισμού, έχει αρμοδιότητα να εξετάσει την προδικαστική προσφυγή του άρθρου 4 του ν.3886/2010. 

Προμήθεια και εγκατάσταση Φωτιστικών Σωμάτων και Λαμπτήρων(....)Ειδικότερα – με δεδομένο ότι στην ανωτέρω εισήγηση δεν γίνεται καμία αναφορά σε πρόβλεψη της τροποποίησης σε ρητές και ακριβείς ρήτρες αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης, παρά μόνον στο άρθρο 13 αυτής, το οποίο παραπέμπει στο άρθρο 132 του ν 4412/2016, ούτε άλλωστε υπάρχει περίπτωση υποκατάστασης αναδόχου (βλ. άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και δ΄ του ν. 4412/2016) – δεν τεκμηριώνεται ότι συντρέχει, σύμφωνα με την παρ. 1 περ. β΄ του ως άνω άρθρου 132, περίπτωση επιτρεπτής προμήθειας συμπληρωματικών αγαθών, καθόσον δεν γίνεται επίκληση κάποιου τεχνικού ή οικονομικού λόγου, για τον οποίο κρίνεται ασύμφορη η εμπλοκή προσώπου διαφορετικού από τον αρχικό ανάδοχο, ούτε γίνεται αναφορά σε απρόβλεπτες συνθήκες, ένεκα των οποίων δεν μπορούσαν να προβλεφθούν οι ανάγκες της αναθέτουσας αρχής για συμπληρωματικές προμήθειες, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, ώστε να ενταχθούν στο αρχικό αντικείμενο της ήδη συναφθείσας σύμβασης. Εξάλλου, η, όλως αόριστη, επίκληση της θέσης εκτός λειτουργίας φωτιστικών φθορισμού εξαιτίας διαρροών υδάτων ή η δυσκολία συντήρησης των υφισταμένων φωτιστικών τύπου φθορίου δεν συνιστούν, σύμφωνα με την παρ. 1 περ. γ΄ άρθρου 132 του ν. 4412/2016, περίσταση που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, παρά την επιμελή προετοιμασία της αρχικής σύμβασης από την αναθέτουσα αρχή (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 77/2018).Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης με τίτλο «Προμήθεια και εγκατάσταση Φωτιστικών Σωμάτων και Λαμπτήρων Τεχνολογίας Led σε χώρους των κτιρίων των Τμημάτων Χημείας, Φυσικής, Χημικών Μηχανικών & Γεωλογίας του Πανεπιστημίου …».

Επιτροπές διαγωνισμού.Σε περίπτωση μη νομίμου συγκροτήσεως αυτής λόγω μη ορισμού δύο εκ των πέντε μελών αυτής, πάσχει η γνωμοδότηση που αυτή διετύπωσε προς το αποφασίζον την κατακύρωση της προμήθειας όργανο, καθώς επίσης και η σχετική απόφαση κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, με την οποία ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική ενέργεια. (βλ. ΠΡ ΙV Tμ 138/1996.

Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπ’ αρ. 79942/ΓΔ4/21.5.2019 (Β΄ 2005) απόφασης του Υπουργού και της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αρ. 73111/ΓΔ4/17.6.2020 (Β΄ 2397) όμοιά της με θέμα «Τροποποίηση της υπ’ αρ. 79942/ ΓΔ4/21.5.2019 (Β΄ 2005) απόφασης του Υπουργού και της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων “Εγγραφές, μετεγγραφές, φοίτηση και θέματα οργάνωσης της σχολικής ζωής στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης”».

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους αμοιβής από ΔΕΥΑ σε ιδιώτη πολιτικό μηχανικό σε εκτέλεση σύμβασης, υπό τον τίτλο «Τεχνική βοήθεια για ωρίμανση μελετών έργων ύδρευσης -αποχέτευσης», καθόσον: α) η ανωτέρω σύμβαση συνιστά σύνθετη σύμβαση μελέτης και παροχής υπηρεσιών, που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 42/2005), διότι με την εν λόγω σύμβαση ανατίθεται η εκπόνηση οικονομικής μελέτης με εξειδικευμένο περιεχόμενο, δεδομένου ότι με αυτή προσδιορίζονται τα έργα που αποφέρουν έσοδα, καθώς και το ύψος αυτών και επομένως μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ανωτέρω νόμου και χωρίς να προκύπτει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με  τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης και β) πριν την απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α. περί απευθείας ανάθεσης των ανωτέρω υπηρεσιών, έπρεπε να έχει προηγηθεί η δέσμευση της αναγκαίας πίστωσης από τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό, οικονομικού έτους 2015, της δημοτικής επιχείρησης, πιστώσεις, με τη δημοσιονομική ανάληψη υποχρέωσης (β.δ. 17.5./15.6.1959).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης …, της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης …, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Πελοποννήσου, για την υλοποίηση του έργου με τίτλο «Αντικατάσταση του αγωγού διάθεσης λυμάτων της Ε.Ε.Λ. … - …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης  1.270.161,29 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. ποσού 304.838,71 ευρώ.(...)α. Στο εισαγωγικό μέρος του σχεδίου, μετά το «έχοντας υπόψη», στο Τμήμα Α, σημείο 14, θα πρέπει να προστεθεί ως συμβαλλόμενο μέρος στην προγραμματική σύμβαση το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης.... ε. Στο άρθρο 5 θα πρέπει να αναδιατυπωθεί το εδάφιο α΄ ως προς τον χρόνο περαίωσης του έργου, δοθέντος ότι η σύμβαση ανάθεσης της μελέτης του έργου έχει ήδη υπογραφεί.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης...με τις αναφερόμενες στη σκέψη 4 της παρούσας επισημάνσεις.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας απόφασης, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι:Α) Νομίμως, κατά την κατάρτιση της οικονομικής της προσφοράς, η αιτούσα εταιρεία προέβη στον υπολογισμό του εργατικού κόστους νυχτερινής εργασίας (26.230 ώρες) με ωριαίο κόστος 6,29 ευρώ (αντί 6,29375 ευρώ), δηλαδή κατόπιν στρογγυλοποίησης του ποσού αυτού με δύο δεκαδικά ψηφία.(..)Β) Ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης επειδή η αναθέτουσα αρχή χωρίς ειδική αιτιολογία αποδέχτηκε την οικονομική προσφορά της αιτούσας και έκρινε ως εύλογο το προσφερόμενο απ’ αυτήν ποσό των 0,02 ευρώ ετησίως για την κάλυψη του διοικητικού-λειτουργικού κόστους των προς ανάθεση υπηρεσιών. Η αιτιολογία της σχετικής κρίσης της αναθέτουσας αρχής στηρίχθηκε στις συμπληρωματικές διευκρινίσεις που παρέσχε η αιτούσα με το 10612/12.7.2013 υπόμνημά της, οι οποίες κρίθηκαν νόμιμες και επαρκείς(..)Γ) Το Κλιμάκιο πεπλανημμένως υπέλαβε ότι από το φάκελο των δικαιολογητικών του διαγωνισμού δεν προέκυπτε αν, μετά την υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης από την αιτούσα, εκδόθηκε η απαιτούμενη οριστική κατακυρωτική απόφαση του Δ.Σ. της «...». Και τούτο, διότι στο φάκελο των δικαιολογητικών περιλαμβάνεται η 1842/Συν.630/1.4.2014 απόφαση του Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, η οποία επέχει θέση οριστικής κατακυρωτικής απόφασης, αφού με αυτήν – μετά τον έλεγχο των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης και τη βεβαίωση της πληρότητας και νομιμότητας αυτών – «επικαιροποιήθηκε», όπως αναφέρεται στο σώμα αυτής, η 1792/Συν.619/19.12.2013 προηγούμενη απόφαση του Δ.Σ., με την οποία είχε κατακυρωθεί προσωρινά το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην αιτούσα εταιρεία.(..)Δ) Ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε, με την προσβαλλόμενη πράξη του, ότι είναι μη νόμιμο το προβλεπόμενο στη διακήρυξη δικαίωμα παράτασης της ελεγχόμενης σύμβασης για ένα χρόνο, καθόσον η αξία αυτού δεν έχει υπολογισθεί στην συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της διακήρυξης, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην όμως δεν συντρέχει ο σχετικός διακωλυτικός λόγος υπογραφής της σύμβασης, δεδομένου ότι στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης (άρθρο 4 αυτής) ορίζεται ρητώς ότι η διάρκεια της σύμβασης είναι δύο έτη και δεν μπορεί να παραταθεί... Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης και την παρέμβαση της εταιρείας «…Ε.». Δέχεται την παρέμβαση της εταιρείας «...Ε.Π.Ε.».Δεν ανακαλεί την 117/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Υπηρεσίες – εργασίες καθαρισμού: Νόμιμη η απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας με τη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, καθόσον η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του προκηρυχθέντος τακτικού διαγωνισμού δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, αλλά σε δικαστική εμπλοκή.

Παροχή υπηρεσιών...Μέχρι την προβλεπόμενη ημερομηνία (11.10.2019) υπέβαλε προσφορά μόνο η εταιρεία «...». Κατόπιν ηλεκτρονικής αποσφράγισης και αποσφράγισης του υποβληθέντος Φακέλου Δικαιολογητικών (Πρακτικό 1/17.10.2019), η Επιτροπή Διαγωνισμού, με το 2/23.10.2019 Πρακτικό, προέβη στην αξιολόγηση του φακέλου δικαιολογητικών συμμετοχής και της τεχνικής προσφοράς της μοναδικής υποψήφιας αναδόχου και, αφού διαπίστωσε ότι δεν συντρέχει λόγος απόρριψης της προσφοράς της, συμπλήρωσε τη σχετική βαθμολογία της στο συνημμένο στο Πρακτικό Πίνακα Τεχνικής Αξιολόγησης, βάσει των προαναφερόμενων κριτηρίων και εισηγήθηκε την αποδοχή αυτής. Και τα δύο ως άνω Πρακτικά της Επιτροπής εγκρίθηκαν με τη 1462/609/31.10.2019 απόφαση του Δ.Σ. του ... Στη συνέχεια, η Επιτροπή του διαγωνισμού προέβη στην ηλεκτρονική αποσφράγιση της οικονομικής προσφοράς της μοναδικής συμμετέχουσας εταιρείας, την οποία έκρινε αποδεκτή (Πρακτικό 3/12.11.2019) και με την 1544/613/14.11.2019 απόφαση του Δ.Σ. του .... η εταιρεία «....» αναδείχθηκε προσωρινή ανάδοχος του ελεγχόμενου διαγωνισμού με προσφερόμενη τιμή 2.548.935,50 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(3.160.680,02 ευρώ με το Φ.Π.Α.). Ακολούθως, η Επιτροπή του διαγωνισμού, με το 4/9.12.2019 Πρακτικό, ήλεγξε τα υποβληθέντα, ηλεκτρονικά και σε έντυπη μορφή, από την προαναφερόμενη επιχείρηση δικαιολογητικά κατακύρωσης, τα οποία έκρινε πλήρη και σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης. Με τη 1697/624/19.12.2019 απόφαση του Δ.Σ. του .... εγκρίθηκε το εν λόγω Πρακτικό και κατακυρώθηκε οριστικά το αποτέλεσμα της διεξαχθείσας διαδικασίας στη συγκεκριμένη  εταιρεία.Τέλος, με τοΔΑ5Β/100/21/οικ10508/15.4.2020 διαβιβαστικό έγγραφο του Προέδρου του .... βεβαιώνεται ότι κατά του κύρους του ελεγχόμενου διαγωνισμού δεν έχουν κατατεθεί και δεν εκκρεμούν ενστάσεις - προσφυγές ή αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων.  Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αναδόχου παροχής των υπηρεσιών για την οργάνωση και λειτουργία του συστήματος διαχείρισης συνταγών του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας. Επομένως, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου τούτου.

Επειδή, προβάλλεται ότι η αναθέτουσα αρχή, «εάν τυχόν… έκρινε ως απαράδεκτη την προσφορά της [αιτούσας], είχε υποχρέωση, αφ’ ενός…να εκδώσει σχετικό πρακτικό προ του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών, αφ’ ετέρου…να είχε επιστρέψει σφραγισμένη την οικονομική της προσφορά» και ότι, συνεπώς, τίθεται ζήτημα παραβιάσεως της προαναφερθείσης διατάξεως του π.δ/τος 394/1996 περί υποχρεωτικής επιστροφής, χωρίς ν’ αποσφραγισθούν, όσων προσφορών δεν κρίθηκαν αποδεκτές. Ο λόγος αυτός, καθ’ ό μέρος επικαλείται αδυναμία της αναθέτουσας αρχής να απορρίψει ως απαράδεκτη την προσφορά της αιτούσας μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος δεδομένου ότι στις διαδικασίες των δημοσίων προμηθειών η αναθέτουσα αρχή δεν κωλύεται ακόμα και κατά την κατακύρωση να απορρίψει προσφορά ως απαράδεκτη λόγω μη τηρήσεως απαράβατου όρου της διακηρύξεως, εφ’ όσον η νομιμότητα της κατακυρωτικής πράξεως, με την οποία ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική ενέργεια του διαγωνισμού, εξαρτάται από τη νομιμότητα των προηγουμένων πράξεων της οικείας διοικητικής διαδικασίας (ΣτΕ 4166/1996 επταμ., 3335/1998, 1262/1999, 2662/2004, 810, 1580, 4025/2008). Κατά τα λοιπά, ο λόγος προβάλλεται αλυσιτελώς, δεδομένου ότι η κατά την αιτούσα παράνομη αποσφράγιση της οικονομικής προσφοράς της δεν επάγεται, πάντως, την ακυρότητα της κατακυρωτικής πράξεως.