ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/110/2021
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας επιλογής αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεων για την «Προμήθεια, εξοπλισμού για την υλοποίηση προγραμμάτων διαλογής στην πηγή (ΔΣΠ) αποβλήτων»(....)Κατ’ εφαρμογή του ίδιου ως άνω άρθρου, πρέπει να προσκομισθούν στοιχεία τεκμηρίωσης του τρόπου κατάρτισης του προϋπολογισμού με ειδικότερη αναφορά στα δεδομένα που λήφθηκαν υπόψη για τον προσδιορισμό της τιμής μονάδας έκαστου προμηθευόμενου είδους. Επίσης, πρέπει να προσδιορισθεί με συγκεκριμένα στοιχεία ο τρόπος κάλυψης της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης που ανέρχεται, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης, σε 180.398.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξης, μέχρι να συμπληρωθεί αρμοδίως ο φάκελος με τα προεκτεθέντα στοιχεία εντός δεκαπενθημέρου από την κοινοποίηση της παρούσας στην αναθέτουσα Αρχή.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/323/2020
Προμήθεια λιπαντικών και λοιπών υλικών...απαιτείται να προσκομισθεί: α. επικαιροποιημένη βεβαίωση σχετικώς με το εάν έχουν ασκηθεί και εκκρεμούν προσφυγές και ένδικα βοηθήματα στο πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας αναθέσεως και ειδικώς ως προς την υποβληθείσα προς έλεγχο Ομάδα ΣΤ και β. τυχόν εκδοθείσα απόφαση τα Αποκεντρωμένης Διοικήσεως επί του ελέγχου νομιμότητας των αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής, στο πλαίσιο της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας για την Ομάδα ΣΤ αυτής. Εξ αιτίας των ουσιωδών αυτών ελλείψεων, το Κλιμάκιο δεν δύναται να σχηματίσει ασφαλή κρίση σχετικώς με την νομιμότητα της επίμαχης συμβάσεως και για τον λόγο αυτό, αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως, έως ότου συμπληρωθεί αρμοδίως ο φάκελος με τα προεκτεθέντα στοιχεία εντός δεκαπενθημέρου από της κοινοποιήσεως της παρούσας στην αναθέτουσα αρχή.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/355/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τις υπό κρίση προσφυγές ζητείται η ανάκληση της 60/2021 πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου ΟΤΑ Ι Περιφέρειας Αττικής του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ανάμεσα στους ήδη προσφεύγοντες με αντικείμενο «προμήθεια πιλοτικού συστήματος πρόγνωσης υγείας ευπαθών ομάδων λόγω της πανδημίας covid-19».(....)Το Δικαστήριο, κατ’ άρθρο 328 παρ. 5 του ν. 4700/2020, κρίνει ότι για την ασφαλέστερη διάγνωση της υπόθεσης πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου, επιμελεία της προσφεύγουσας Περιφέρειας Αττικής, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, να διατυπωθούν οι απόψεις και να παρασχεθούν οι αναγκαίες διευκρινήσεις και να προσκομισθούν τα κρίσιμα έγγραφα αναλυτικώς αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη (σκ. 17). Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1241/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 237/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων σύμβασης (α) μεταξύ του προσφεύγοντος και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «… ΑΕ» για τις Ομάδες Α΄ και Β΄ της συνολικής προμήθειας «Προμήθεια εξοπλισμού για την υλοποίηση προγραμμάτων διαλογής στην πηγή (ΔΣΠ) αποβλήτων» και (β) μεταξύ του προσφεύγοντος και της μονοπρόσωπης εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «… MEΠE» για την Ομάδα Γ΄ της ίδιας προμήθειας.(....)Εξάλλου, είναι απορριπτέος ο ισχυρισμός ότι η ως άνω πλημμέλεια δεν επηρέασε ουσιωδώς το αποτέλεσμα της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας, αφού αφενός δεν αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός, καθώς, πλην της προσφοράς της αναδειχθείσας αναδόχου, οι υπόλοιπες προσφορές απορρίφθηκαν για τυπικούς λόγους και αφετέρου ότι κατά των σχετικών όρων της διακήρυξης ασκήθηκε προδικαστική προσφυγή από οικονομικό φορέα, ο οποίος δεν υπέβαλε, στη συνέχεια, προσφορά. Τέλος, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης είναι απορριπτέος ενόψει του ουσιώδους χαρακτήρα των ως άνω πλημμελειών.Ανακαλεί εν μέρει την 237/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο με την ανώνυμη εταιρεία «… ΑΕ» για το αντικείμενο της Ομάδας Α΄.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/914/2021
Προμήθεια οικοομικών υλικών...Δεδομένου ότι, σύμφωνα με την οικ.46735/23.7.2020 «Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των Δήμων, οικονομικού έτους 2021 – μερική τροποποίηση της υπ’ αρ. 7028/2004 απόφασης (Β΄ 253)» (Β΄ 3170), όπως τροποποιήθηκε με την 86066/9.12.2020 όμοια (Β΄ 5571) στους Κωδικούς Αριθμούς (Κ.Α.) της υποκατηγορίας 713 εγγράφονται οι δαπάνες προμήθειας κινητών παγίων περιουσιακών στοιχείων (μηχανημάτων, μεταφορικών μέσων, επίπλων, κλπ.) και στους Κ.Α. της υποκατηγορίας 666 εγγράφονται δαπάνες για προμήθεια υλικών συντήρησης κτιρίων, όπως οικοδομικών, ηλεκτρολογικών, υδραυλικών, υλικών ελαιοχρωματισμού κλπ., να προσκομισθεί ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός του τρέχοντος οικονομικού έτους, κατά το μέρος που αφορά στον Κ.Α. της δαπάνης της ελεγχόμενης προμήθειας.Ενόψει των οριζόμενων, στο άρθρο 59 του ν.4412/2016, περί της υποδιαίρεσης των δημοσίων συμβάσεων σε τμήματα, να προσκομισθούν τα έγγραφα της συμβάσεως, άλλως έγγραφες διευκρινίσεις από τις οποίες να προκύπτουν οι λόγοι για τους οποίους η προσφεύγουσα Α.Α. δεν διαίρεσε σε τμήματα την ελεγχόμενη σύμβαση.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης και να διαταχθεί η προσκόμιση από την προσφεύγουσα Α.Α., εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης, των προαναφερόμενων στοιχείων. Ακολούθως, μετά τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου, πρέπει να ορισθεί αρμοδίως νέα δικάσιμος για τη συζήτηση της υπόθεσης, να εγγραφεί αυτή στο σχετικό πινάκιο και να κλητευθούν νομίμως να παραστούν σ’ αυτήν όλοι οι διάδικοι.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/307/2019
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας αναδείξεως αναδόχου και του οικείου σχεδίου συμβάσεως, για την προμήθεια από το Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «…» συσκευών διαχωρισμού κυττάρων και συσκευών διαχωρισμού αίματος αυτόματων με συνοδό εξοπλισμό(....)Εξ αιτίας των ουσιωδών αυτών ελλείψεων, το Κλιμάκιο δεν δύναται να σχηματίσει ασφαλή κρίση σχετικώς με τη νομιμότητα της επίμαχης συμβάσεως και για τον λόγο αυτό, αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως, έως ότου συμπληρωθεί αρμοδίως ο φάκελος με τα προεκτεθέντα στοιχεία εντός δεκαπενθημέρου από της κοινοποιήσεως της παρούσας στη Διεύθυνση Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών – Τμήμα Προμηθειών του ΓΝΘ «…».
ΕΣ.ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1410/2022
Προμήθεια «Συστήματος Φάσματος Δορυφορικών Επικοινωνιών (ΣΕΦΔ)»....επιδιώκεται η ανάκληση της 283/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Όπως όμως αποτυπώνεται και στη σκέψη 18 της παρούσας η σχετική ανάλυση κόστους στα επικαλούμενα από την προσφεύγουσα υπηρεσιακά έγγραφα, δεν περιέχει τις ποσότητες κατά είδος και τιμή μονάδας εκάστου είδους που λήφθηκαν ως βάση για την προεκτίμηση από την ΕΕΤΤ της εξαγόμενης συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εκπληρώνοντας την απαίτηση του άρθρου 45 του ν. 4412/2016 για τεκμηρίωση του προϋπολογισμού και τούτο μολονότι το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορά σε προμήθεια υποδιαρούμενη σε επιμέρους είδη και κατηγορίες ειδών, όπως και σε παροχή υπηρεσιών με υποδιαίρεση σε εργατοώρες και μαθητοώρες εκπαίδευσης και συντήρησης.(...).Ενόψει τούτων, το Τμήμα κρίνει ότι είναι βάσιμοι οι δεύτερος και τρίτος λόγοι ανάκλησης, ενώ αναφορικά με τον πρώτο από τους προβαλλόμενους λόγους, πρέπει να αναβληθεί η οριστική κρίση του Δικαστηρίου, προκειμένου κατ’ εφαρμογή του άρθρου 333 παρ. 3 και 328 παρ. 5 της Δικονομίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου να συμπληρωθούν τα στοιχεία του φακέλου με την προσκόμιση, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στις σκέψεις 6 και 27 της παρούσας, του σχετικού εγγράφου ή των εγγράφων ανάλυσης κόστους με αναφορά αριθμητικά στην ποσότητα που αποτέλεσε τη βάση για την εξαγωγή του προϋπολογισμού ανά είδος και συνολικά, αντιστοιχιζόμενο με την τιμή μονάδας του είδους αυτού και τούτο τόσο κατά το μέρος του προϋπολογισμού που συγχρηματοδοτείται από ενωσιακούς και εθνικούς πόρους (Στάδιο Α, Τμήμα α) όσο και κατά τα λοιπά μέρη που προβλέπεται ότι χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους και την ίδια την αναθέτουσα Αρχή.
Δέχεται την κρινόμενη προσφυγή για τους δεύτερο και τρίτο λόγους αυτής.
Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης ως προς τον πρώτο λόγο.
Διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας απόφασης.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/186/2019
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Με αυτά τα δεδομένα, ο προϋπολογισμός της προκείμενης σύμβασης είναι αόριστος, διότι στη μελέτη της Υπηρεσίας αναφέρεται η ενδεικτική δαπάνη για το σύνολο των ως άνω προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς να παρατίθεται αναλυτικά το κόστος καθεμιάς, βάσει των απαιτούμενων ανθρωποωρών και της τιμής μονάδας αυτών, ούτε εκτίθενται άλλα συγκεκριμένα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη για την εκτίμηση του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης. Είναι ως εκ τούτου ανέφικτος ο έλεγχος τυχόν παράβασης της αρχής της οικονομικότητας. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1109/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«Σχέδιο Δράσεων Επικοινωνίας (ΣΔΕ) και υλοποίηση προγράμματος για την πληροφόρηση, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σε θέματα πολιτικών διαχείρισης των απορριμμάτων και προόδου υλοποίησης των έργων του ΠΕΣΔΑ …», προϋπολογισθείσας δαπάνης 995.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (και 1.233.800 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Mε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω ..., ως προς την μοναδική αναδειχθείσα από την Επίτροπο του Δήμου … πλημμέλεια, ήτοι της μη τεκμηρίωσης της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, το Τμήμα κρίνει ότι ο προϋπολογισμός της σύμβασης τεκμηριώνεται πλήρως στον, νομίμως προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος, Πίνακα Τεκμηρίωσης Προϋπολογισμού, ο οποίος παρόλο που δεν διαβιβάστηκε στην Υπηρεσία Επιτρόπου, περιλαμβανόταν εξ αρχής στον φάκελο της ελεγχόμενης σύμβασης .... Ο Πίνακας αυτός είναι επαρκώς εξειδικευμένος και σαφής, με παράθεση των επιμέρους ζητούμενων ενεργειών και παραγωγών για κάθε μία από τις πέντε δράσεις της διακήρυξης, καθώς και των αντιστοιχουσών σε αυτές επιμέρους δαπανών, με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η υποβολή άρτιων και συγκρίσιμων μεταξύ τους προσφορών από οικονομικούς φορείς του οικείου κλάδου, ενόψει και της ανέλεγκτης από το Δικαστήριο εκτίμησης των αναγκών παροχής τους. Εξάλλου, εάν οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος για τη σύνταξη της εν δυνάμει προσφοράς του χρειάζονταν επιπλέον ειδικότερα στοιχεία μπορούσε να υποβάλει σχετικά ερωτήματα, ενώ δεν προκύπτει ότι υπήρξε από καμία εν δυνάμει ενδιαφερόμενη εταιρεία ισχυρισμός ότι εμποδίσθηκε να υποβάλει προσφορά λόγω ασάφειας του προϋπολογισμού.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης
οικ.18485/2017
Καθορισμός των κατηγοριών και των προδιαγραφών των Πράσινων Σημείων (ΠΣ), των Κέντρων Ανακύκλωσης, Εκπαίδευσης και Διαλογής στην Πηγή (ΚΑΕΔΙΣΠ), των Γωνιών Ανακύκλωσης (ΓΑ) και των Κινητών Πράσινων Σημείων (ΚΙΠΣ), σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν. 4042/2012, όπως ισχύει.
Καταργείται η υπό στοιχεία οικ.18485/2017 (Β’ 1412) κοινή απόφαση των υπουργών Περιβάλλοντος κι Ενέργειας και Εσωτερικών με την παρ.4 του άρθρου 74 του Ν.4819/2021 - ΦΕΚ: 129/Α/23.7.2021
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/260/2022
Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων τύπου LED:Επίσης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι είναι μη νόμιμα τα κριτήρια α) οικονομικής επάρκειας, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν μέσο ειδικό κύκλο εργασιών κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020, που καλύπτει το ύψος του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας και β) τεχνικής ικανότητας, σύμφωνα με οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 έχουν εκτελέσει προμήθειες ίδιου ύψους και αντικειμένου με την ελεγχόμενη προμήθεια. Τούτο, διότι σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 10 και 11 της παρούσας, τα οικονομικά στοιχεία για την απόδειξη του γενικού και ειδικού κύκλου εργασιών πρέπει να αναφέρονται στο αμέσως προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος και να εκτείνονται κατ’ ανώτατο όριο σε βάθος τριετίας. Ομοίως, τα στοιχεία για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας πρέπει, κατά διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας Αρχής, να αφορούν τριετία ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο πάντως άρχεται είτε από το χρονικό σημείο κατάθεσης των προσφορών, είτε από το χρονικό σημείο δημοσίευσης της διακήρυξης. Όταν δε επιλέγεται τα στοιχεία να αφορούν τη δραστηριότητα των υποψηφίων σε συγκεκριμένα έτη, τότε δεν μπορεί να παραλείπεται το προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος. Εν προκειμένω, η ελεγχόμενη Διακήρυξη απεστάλη για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 15.2.2022 και εν συνεχεία δημοσιεύθηκε στο ΚΗΔΜΗΣ την ίδια ημέρα. Επομένως, τα ζητούμενα δικαιολογητικά οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας έπρεπε να αφορούν και το έτος 2021, το οποίο είναι το πλησιέστερο στο χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού έτος. Σημειώνεται ότι το γεγονός ότι κατά το χρόνο υποβολής των προσφορών δεν θα είχαν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις έτους 2020 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους ειδικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και κάθε άλλο πρόσφορο μέσο (Ολομ. ΕλΣυν 180/2022, σκ. 20). Συνεπώς, η θέσπιση των επίμαχων όρων, με τους οποίους περιορίσθηκε ο κύκλος των υποψήφιων οικονομικών φορέων μόνο σε εκείνους που πληρούσαν τα κριτήρια οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 αποκλείοντας όσους πληρούσαν τα εν λόγω κριτήρια κατά το έτος 2021, το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας, χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, έπληξε τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας (Ολομ. Ελ Συν 180/2022 σκ.21, 1136/2021). Η ανωτέρω δε πλημμέλεια της Διακήρυξης είναι ουσιώδης, καθώς ενδεχομένως απέτρεψε από το να συμμετάσχουν δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι είχαν ετήσιο ειδικό κύκλο εργασιών ανάλογο των απαιτήσεων της διακήρυξης το έτος 2021 και όχι κάποιο από τα προηγούμενα έτη. Σημειώνεται επίσης ότι ως προς τις διαπιστωθείσες στις σκέψεις 23 και 25 πλημμέλειες η μη αμφισβήτηση των συγκεκριμένων όρων της διακήρυξης από κάποιον δυνητικά υποψήφιο ουδεμία ασκεί επιρροή εν προκειμένω, καθόσον αφενός ο έλεγχος νομιμότητας που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι αυτεπάγγελτος, καθολικός και ανεξάρτητος των τυχόν υποβληθεισών ενστάσεων, διοικητικών προσφυγών και λοιπών προβλεπόμενων ενδίκων βοηθημάτων (Ολομ. ΕλΣυν 1832/2021), αφετέρου κατατείνει, μεταξύ άλλων, στον εντοπισμό των πλημμελειών που χωρίς την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος άγουν στον περιορισμό της συμμετοχής των δυνητικά ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων και, συνεπώς, πλήττουν τις αποτυπωμένες στο άρθρο 18 του ν. 4412/2016 αρχές της διαφάνειας και του ανταγωνισμού. (βλ. ΕλΣ Απόφαση Έβδομο Τμ. 576/2022). Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελευσίνας και του οικονομικού φορέα «.......», συμβατικής αξίας 3.520.315 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).