ΕΣ/ΚΛ.Ε/507/2017
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Ελεγχος νομιμοτητας σχεδιου σύμβασης.(..)Κατά της ως άνω απόφασης άσκησε ένταση η εταιρία «.... Α.Ε.», με την οποία ζήτησε από την αναθέτουσα αρχή όπως καλέσει την ως άνω προσωρινή μειοδότρια να αιτιολογήσει την προσφορά της, κρίνοντας ότι η προσφερόμενη έκπτωση της τάξης του 74,10% καθιστά αυτή ασυνήθιστα χαμηλή. Η ως άνω ένσταση νομίμως απορρίφθηκε με την 2182/29.8.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας, ύστερα από σχετική γνωμοδότηση της Επιτροπής του Διαγωνισμού, για τυπικούς λόγους διότι σύμφωνα με το άρθρο 360 του ν. 4412/2016, κατά της ως άνω απόφασης δεν προβλέπεται η άσκηση έντασης αλλά προδικαστικής προσφυγής. Σε κάθε περίπτωση δε η ένσταση αυτή δεν συνοδευόταν από ηλεκτρονικό παράβολο, όπως τούτο απαιτείται από το άρθρο 127 του ως άνω νόμου, για τις περιπτώσεις που είναι επιτρεπτή η άσκηση ένστασης, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 313 του ίδιου ως άνω νόμου και ενόψει της μη εισέτι έκδοσης της υπουργικής απόφασης περί του τι συνιστά ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά, η σχετική κρίση ανήκει κάθε φορά στην αναθέτουσα αρχή του δημοπρατούμενου έργου, η οποία μόνον εάν θεωρεί ότι μία προσφορά είναι ασυνήθιστά χαμηλή απαιτεί από τους οικονομικούς φορείς να εξηγήσουν, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών, την τιμή ή το κόστος που προτείνουν στην προσφορά (πρβλΠρ. Ε'Κλιμ. Ελ,Συν. 383/2017).(..) Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι με το 244040/5799/22.11.2017 έγγραφο του Διευθυντή Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ... βεβαιώνεται ότι δεν έχουν ασκηθεί άλλα ενδικοφανή ή ένδικα βοηθήματα κατά των πράξεων του διαγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο να εξακριβωθεί, πριν από την υπογραφή της σύμβασης, ότι στο πρόσωπο της αναδόχου εταιρίας συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 4 του άρθρου 20 του ν. 3669/2008.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/383/2017
Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 236/28.8.2017 απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Λ., η οποία κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στη 2η κατά σειρά μειοδοσίας εργοληπτική επιχείρηση «…», δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι η εν λόγω απόφαση, υιοθετώντας α) την 113/4.5.2017 απόφαση του Δ.Σ., με την οποία κρίθηκε ότι η προσφορά της 1ης μειοδότριας, με προσφερόμενη μέση έκπτωση 52,59% φαίνεται ασυνήθιστα χαμηλή, ενόψει του ότι η έκπτωση αυτή, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και πρακτικής των συναλλαγών, υπερβαίνει το ποσοστό μέσης έκπτωσης του 50% επί της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, β) την 202/18.7.2017 όμοια απόφαση που έκρινε ανεπαρκή την αιτιολόγηση της προσφοράς της 1ης μειοδότριας, βάσει της εισήγησης της Επιτροπής Αξιολόγησης των πληροφοριών για ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές και απέρριψε την προσφορά της και γ) την 203/18.7.2017 όμοια απόφαση, με την οποία τροποποιήθηκε ο πίνακας κατάταξης των συμμετεχόντων και αναδείχθηκε προσωρινή μειοδότρια η εργοληπτική επιχείρηση «…», με ποσοστό μέσης έκπτωσης 50,24%, δεν διαλαμβάνει νόμιμη αιτιολογία σχετικά με το χαρακτηρισμό της προσφοράς της «…» ως ασυνήθιστα χαμηλής.
ΕΑΑΔΗΣΥ/1226/2022
Επειδή, δέον όπως επισημανθεί ότι η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται να απορρίψει προσφορά ως ασυνήθιστα χαμηλή, χωρίς προηγουμένως να έχει τοποθετηθεί αιτιολογημένα η αναθέτουσα αρχή στους ουσιώδεις ισχυρισμούς της προσφεύγουσας σχετικά με τις ελλείψεις στις εξηγήσεις της για την αιτιολόγηση της προσφοράς της. Περαιτέρω, κατά τα ως άνω αναφερόμενα, η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται το πρώτον, καθ’ υποκατάσταση της αναθέτουσας αρχής, να απορρίψει την προσφορά της προσφεύγουσας κρίνοντάς την ως ασυνήθιστα χαμηλή, αφ’ ης στιγμής στην προσφορά της περιλαμβάνονται όλα τα επιμέρους κόστη και έχει προσηκόντως συμπληρωθεί το έντυπο της οικονομικής της προσφοράς, η δε προσβαλλόμενη πάσχει ακυρότητα λόγω μη νόμιμης, ήτοι σαφούς, ειδικής και επαρκούς, αιτιολογίας. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη πρέπει να ακυρωθεί, κατά τα ειδικώς αναφερόμενα στις ανωτέρω σκέψεις, και η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στην αναθέτουσα αρχή, προκειμένου αυτή να ασκήσει τις κατά νόμο αρμοδιότητές της
ΣΤΕ/726/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται ἐν ταὐτῷ η αναστολή εκτελέσεως και η ακύρωση της 1554/2021 αποφάσεως της Αρχής Εξετάσεως Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ). Με την πράξη αυτήν της ΑΕΠΠ, κατ’ αποδοχήν προσφυγής εταιρείας («... Α.Ε.»), ανταγωνίστριας της ήδη αιτούσας, ακυρώθηκε πράξη της αναθέτουσας Αρχής, η οποία είχε κρίνει την προσφορά της αιτούσας ως αποδεκτή και την είχε ανακηρύξει μειοδότη και προσωρινό ανάδοχο σε διαδικασία αναθέσεως δημοσίας συμβάσεως έργου(...)Επειδή, περαιτέρω και βάσει όσων έχουν εκτεθεί σε προηγουμένη σκέψη ως προς την έννοια του νόμου, δεν μπορεί να πιθανολογηθεί σοβαρά παρανομία της κρίσεως που εξέφερε η ΑΕΠΠ. Η κρίση αυτή κατ’ ουσίαν συνίσταται στο ότι η αναθέτουσα Αρχή -υπό τα δεδομένα της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας- υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας με το να θεωρήσει σιωπηρά ότι η έκπτωση που προσέφερε η αιτούσα (31,61%), αποκλίνουσα από τις ως άνω εκπτώσεις των λοιπών τριών διαγωνιζομένων (10,54%, 7,2% και 6,99%), δεν περιείχε ένδειξη, ικανή να δημιουργήσει την υποψία ότι ενδέχεται να είναι ασυνήθιστα χαμηλή. Δεν μπορεί ωσαύτως να πιθανολογηθεί σοβαρά ότι, κρίνοντας έτσι η ΑΕΠΠ, υπερέβη τις κατά νόμον εξουσίες της ... ή ότι υπεκατέστησε ανεπιτρέπτως την ουσιαστική εκτίμηση της αναθέτουσας Αρχής.Δια ταύτα: Παραπέμπει στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου το ασκηθέν ένδικο βοήθημα «αίτηση αναστολής εκτέλεσης και ακύρωσης» σύμφωνα με το αιτιολογικό και ορίζει εισηγητή ενώπιον της Ολομελείας τον Σύμβουλο Η. Μάζο.Εξετάζει, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 7 του άρθρου 372 του ν. 4412/2016 το αίτημα αναστολής και το απορρίπτει, κατά το αιτιολογικό.Δέχεται, ως προς το αίτημα αναστολής, την παρέμβαση της εταιρείας “...”.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/56/2019
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης:..Ο αναθέτων φορέας, κρίνοντας έστω και σιωπηρά ότι η ως άνω προσφορά της αναδόχου δεν είναι ασυνήθιστα χαμηλή ενόψει του προβλεπόμενου σε αυτή χαμηλού διοικητικού κόστους και εργολαβικού κέρδους ίσου με ποσοστό 1,2% και 1% αντίστοιχα επί του συνολικού τιμήματος, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, καθόσον: α) δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις κατά της αξιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου, (βλ. άρθρο 17 της Διακήρυξης), β) το ύψος της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου που ανέρχεται σε 58.259,24 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. δεν αποκλίνει ουσιωδώς από το ύψος της προϋπολογιζόμενης με βάση τη διακήρυξη δαπάνης ίσης με 66.960,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (πρβλ. απόφαση Ελ. Συν. VI Τμ. 1724/2012, Ε.Α. ΣτΕ 127/2009), γ) στην οικονομική προσφορά της αναδόχου προβλέπεται εργολαβικό κέρδος, έστω και μικρό, δεδομένου ότι το ζήτημα του ύψους του εργολαβικού κέρδους ανάγεται στον επιχειρηματικό κίνδυνο που αναλαμβάνει ο οικονομικός φορέας που συμμετέχει σε ένα δημόσιο διαγωνισμό (βλ. απόφαση Ελ. Συν. VI Τμ. 2090/2011, πρβλ. Ε.Α. ΣτΕ 792/2008, 974/2007) και δ) στην ανωτέρω οικονομική προσφορά έχουν συνυπολογισθεί, πέραν του εργολαβικού οφέλους, όλα τα με βάση το άρθρο 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α΄ 115/15.7.2010) απαιτούμενα λοιπά στοιχεία, δηλαδή οι νόμιμες αποδοχές των εργαζομένων, οι νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις και το τυχόν, λοιπό εύλογο διοικητικό κόστος παροχής των προς ανάθεση υπηρεσιών. Επομένως, ο α΄ λόγος της Επιτρόπου δεν ευσταθεί.β) Όπως προκύπτει από τα εκτιθέμενα στην 6η σκέψη, η οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών. Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η 3572/2018 μεταξύ του ΕΙΚ και της εταιρείας σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, η απασχόληση από την ανάδοχο εταιρεία, κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. Πρ. 80, 34/2017, 172/2016, 247, 32/2015, 143/2014). (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/370/2020
Ανάδειξη αναδόχου για παροχή υπηρεσιών ασφάλειας...Στην παράγραφο 5 του άρθρου 95 ν. 4412/2016 (Τρόπος σύνταξης και υποβολής οικονομικών προσφορών), που εφαρμόζεται αναλόγως στην παρούσα διαδικασία δυνάμει του άρθρου 315 του εν λόγω νόμου, ορίζεται ότι: «Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών, ισχύουν επιπλέον τα ακόλουθα: α) η τιμή του προς προμήθεια υλικού ή της παρεχόμενης υπηρεσίας δίνεται ανά μονάδα, όπως καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. Στην τιμή περιλαμβάνονται οι υπέρ τρίτων κρατήσεις, ως και κάθε άλλη επιβάρυνση, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., για παράδοση του υλικού ή της παρεχόμενης υπηρεσίας στον τόπο και με τον τρόπο που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης (…)». Περαιτέρω, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 64 παρ. 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013, Α΄ 167), όπως ισχύει μετά την τροποποίηση της παρ. αυτής από το άρθρο πρώτο (παρ. Δ, υποπαρ.1, περ. 16) του ν. 4254/2014 (Α΄ 85), «Οι φορείς γενικής κυβέρνησης εκτός από τις κεφαλαιουχικές εταιρείες κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή υπηρεσιών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα υποχρεούνται, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, να παρακρατούν φόρο εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται στο καθαρό ποσό της αξίας των αγαθών ή υπηρεσιών με συντελεστή ως ακολούθως: αα) (…) ββ) (…) γγ) ποσοστό 8% για την παροχή υπηρεσιών (…)». Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι οι φορείς γενικής κυβέρνησης που αποτελούν κεφαλαιουχικές εταιρείες, όπως στην προκειμένη περίπτωση η ..., δεν υποχρεούνται, κατά τη λήψη υπηρεσιών από τρίτο, να προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 8% (βλ. ΔΕφΑθ 80/2020), η οποία συνιστά «κάθε άλλη επιβάρυνση» στην οικονομική προσφορά των οικονομικών φορέων σε δημόσιους διαγωνισμούς (Ελ.Συν. VI Tμ. 1084/2020). Συνεπώς, όπου στην παρούσα διακήρυξη (βλ. όρους 2.4.4. και 5.1. «Τρόπος Πληρωμής» της διακήρυξης) αναφέρεται ότι με κάθε πληρωμή θα γίνεται η προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία παρακράτηση φόρου εισοδήματος, η αναφορά αυτή πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν αφορά στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, αφού δεν προβλέπεται σχετική υποχρέωση της ... από την κείμενη φορολογική νομοθεσία. Επομένως, αν και με διάφορη αιτιολογία, ωστόσο, ορθώς εκ του αποτελέσματος ο αναθέτων φορέας δέχτηκε, με το 4919/26.3.2020 έγγραφο διευκρινήσεών του, ότι είναι παραδεκτές στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία οι οικονομικές προσφορές στις οποίες δεν συνυπολογίζεται η ως άνω παρακράτηση φόρου εισοδήματος (όπως εν προκειμένω η οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας).Στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης, και συγκεκριμένα στον όρο 8, δεν έχουν συμπληρωθεί τα προβλεπόμενα στις περιπτ. α΄ έως ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 στοιχεία (ο αριθμός των εργαζομένων που θα απασχοληθούν στο έργο, οι ημέρες και ώρες εργασίας τους, η συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία υπάγονται, το ύψος των πάσης φύσεως νομίμων αποδοχών τους και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών), που περιλαμβάνονται στην οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της «...» (...) και της εταιρείας «..» με αντικείμενο τη «Λήψη υπηρεσιών ασφάλειας/φύλαξης λιμενικών εγκαταστάσεων αρμοδιότητας ..., στο πλαίσιο εφαρμογής του κώδικα ISPS».ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/2643/2020
ΔΕΦ ΑΘ/126/2019
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας...Επειδή, ο προβαλλόμενος από την αιτούσα λόγος σύμφωνα με τον οποίο δεν υπάρχει αναφορά σε οποιοδήποτε σημείο της διακήρυξης σχετικά με την υποχρέωση των υποψηφίων να συμπεριλάβουν στην οικονομική προσφορά τους το ως άνω ποσοστό 8%, ούτε μπορεί να συναχθεί με σαφήνεια τέτοια υποχρέωση από το σχετικό με τις νόμιμες κρατήσεις πεδίο 14 των Πινάκων Οικονομικής Προσφοράς του Παραρτήματος IV, όπως εμφαίνεται και από το γεγονός ότι από τις συνολικά τρεις υποψήφιες, μόνο η ... συμπεριέλαβε το ποσοστό αυτό στην προσφορά της και ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση των όρων της διακήρυξης και των αρχών της τυπικότητας, της ισότητας και της χρηστής διοίκησης, δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος. Κι αυτό για τον ίδιο λόγο για τον οποίο απορρίφθηκαν ανάλογες αιτιάσεις της αιτούσας με την προηγούμενη σκέψη της παρούσας, δηλαδή, για το λόγο ότι η υποχρέωση των διαγωνιζομένων να συμπεριλάβουν στην προσφερόμενη τιμή το ποσοστό 8% παρακράτησης φόρου εισοδήματος του ν. 4172/2013, σαφώς απορρέει από τους όρους 2.4.4 και 5.1.2 της διακήρυξης. Είναι δε, αδιάφορο από την άποψη αυτή, το γεγονός ότι από τους τρεις (3) διαγωνιζόμενους οικονομικούς φορείς, μόνον η ... συμπεριέλαβε στην προσφερόμενη τιμή το ως άνω ποσοστό παρακράτησης φόρου εισοδήματος. Εξάλλου, για τη θέσπιση της ως άνω υποχρέωσης δεν ήταν αναγκαίο να περιληφθεί στους Πίνακες Ανάλυσης Οικονομικής Προσφοράς του Παραρτήματος ΙV, ειδικό πεδίο προς συμπλήρωση ή ειδική μνεία για το ως άνω ποσοστό 8%, καθόσον αρκούσε προς τούτο το ενιαίο για όλες τις κρατήσεις-επιβαρύνσεις, ανεξαρτήτως είδους ή ποσοστού κάθε μίας από αυτές, πεδίο με αύξοντα αριθμό 14 «Νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις», που υπάρχει στους Πίνακες Γ.2.1 και Γ.2.2 του ως άνω Παραρτήματος.Επειδή, περαιτέρω, η αιτούσα προβάλλει ότι, όπως προκύπτει από τα επί μέρους κονδύλια των οικονομικών προσφορών της ίδιας και της ..., η προσφορά αυτής θα εξακολουθούσε να ήταν η πλέον συμφέρουσα ακόμη κι αν περιελάμβανε την επίμαχη παρακράτηση, καθώς και ότι η προσφορά αυτής δεν ήταν απορριπτέα εκ του λόγου ότι δεν συμπεριλήφθηκε η εν λόγω παρακράτηση, αλλά εφόσον ήθελε θεωρηθεί ασυνήθιστα χαμηλή, θα έπρεπε να κληθεί από την αναθέτουσα αρχή για παροχή εξηγήσεων, κατά το άρθρο 88 του ν. 4412/2016. Οι αιτιάσεις αυτές όμως, είναι απορριπτέες προεχόντως για το λόγο ότι προβάλλονται απαραδέκτως το πρώτον με το από 21.3.2019 υπόμνημα που κατατέθηκε μετά τη συζήτηση της υπόθεσης (εντός της χορηγηθείσας τριήμερης προθεσμίας).Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, να διαταχθεί η κατάπτωση του παραβόλου που καταβλήθηκε και να καταδικασθεί η αιτούσα στην καταβολή του υπόλοιπου οφειλόμενου παραβόλου, ποσού 275 ευρώ (βλ. 1η σκέψη), να διαταχθεί δε η διαβίβαση αντιγράφου της παρούσας απόφασης στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ώστε να επιμεληθεί της διαδικασίας για την είσπραξη του ποσού αυτού το αρμόδιο προς τούτο, κατ' άρθρο 5 παρ. 5 του π.δ. 238/2003 (Α΄ 214), Τμήμα Εκκαθάρισης Δικαστικών Δαπανών.
ΕΣ/ΤΜ.6/1084/2020
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΤΙΡΙΩΝ...Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα παρατίθενται στη σκέψη υπό στοιχείο ΙΙ, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη αφενός μεν το ύψος της προσφερθείσας από την εταιρεία «...» τιμής (1.130.790,72 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., για 2 έτη), όπως αποτυπώνεται στην από 19.11.2019 οικονομική της προσφορά και αιτιολογείται - με αναφορά στις «εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες» που διαθέτει η εταιρεία αυτή - στο από 19.11.2019 έγγραφό της (υπό τον τίτλο «ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΙΝΑΚΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ»), σε σχέση με την προϋπολογισθείσα αξία της εν λόγω σύμβασης (1.150.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., για 2 έτη), αφετέρου δε ότι το ύψος του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών, του κόστους αναλωσίμων και του εργολαβικού κέρδους δεν προσδιορίζεται με συγκεκριμένα ποσοστά στο νόμο, ούτε περιλαμβάνεται στα στοιχεία που υποχρεωτικά - επί ποινή αποκλεισμού - αναγράφονται στην προσφορά (βλ. άρθρο 68 παρ. 1 α΄ έως στ΄ του ν. 3863/2010, Α΄ 115, βλ. και Ε.Σ. VI Τμ. 6175, 7785/2015), κρίνει ότι δεν τεκμηριώνεται εν προκειμένω η κρίση ότι η οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας «περιλαμβάνει ασυνήθιστα χαμηλές τιμές». Εξάλλου, το αιτούν, κρίνοντας σιωπηρά ότι η επίμαχη από 19.11.2019 οικονομική προσφορά, η οποία συνοδεύεται από το από 19.11.2019 έγγραφο αιτιολόγησής της, δεν παρίσταται ασυνήθιστα χαμηλή και ότι, συνακόλουθα, δεν συνέτρεχε ανάγκη πρόσκλησης της παρεμβαίνουσας ήδη εταιρείας προς αιτιολόγηση της προσφοράς της, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας και, επομένως, δεν στοιχειοθετείται εν προκειμένω παραβίαση των οριζόμενων στο άρθρο 88 του ν. 4412/2016 (βλ. και Ε.Σ. VI Τμ. 1345/2018, 1325/2019), όπως βάσιμα προβάλλεται με την ένδικη αίτηση και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση.(...)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν διαπιστώθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης λόγος, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «...» να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 7/2020 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ..., καθώς και ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΤΙΡΙΩΝ του Γ.Ν. ...».
ΑΕΠΠ/1098/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Στην προκείμενη περίπτωση, ούτε στην, από 24.05.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία του προσφεύγοντος (η οποία παραπέμπει στην, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία του), αλλά κυρίως ούτε και στην, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία, προβλήθηκαν ειδικοί και συγκεκριμένοι ισχυρισμοί ως προς το «ασυνήθιστα χαμηλό» ποσό της Προσφοράς του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «…», ώστε να έχει γεννηθεί υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να τους εξετάσει (βλ. σκ. 8 της παρούσας). Όπως μάλιστα προκύπτει από το περιεχόμενο των προαναφερθέντων, δύο (2) Εξώδικων Δηλώσεων, ο εξωδίκως διαμαρτυρόμενος οικονομικός φορέας αναφέρεται γενικώς και αορίστως στην ανάγκη αιτιολόγησης της συγκεκριμένης Προσφοράς για λόγους δημοσίου συμφέροντος, χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένα τους λόγους εκείνους για τους οποίους η επίμαχη Προσφορά χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, υπό την έννοια του άρ. 88 του Ν. 4412/2016. Επίσης, δέον επισημανθεί ότι στην προγενέστερη, υπό ΓΑΚ 348/04.03.2022 Προσφυγή του (νυν) προσφεύγοντος, επί της οποίας εκδόθηκε η με αρ. 656/2022 Απόφαση της Αρχής, δεν γινόταν καμία αναφορά στην, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία του προς την αναθέτουσα αρχή και επομένως, ορθώς κρίθηκε από την Αρχή, ότι απόκειται στη διακριτική Αριθμός απόφασης: 1098 /2022 24 ευχέρεια του υπόψη Δήμου, όπως εντοπίσει τις «ασυνήθιστα χαμηλές» Προσφορές και όπως προβεί - εν συνεχεία - στη διαδικασία του ως άνω άρθρου, προκειμένου να αξιολογήσει τις παρασχεθείσες διευκρινίσεις, εκτός και εάν έχουν προβληθεί συγκεκριμένοι ισχυρισμοί από άλλον διαγωνιζόμενο. Ακόμη, όμως, και στην περίπτωση που η, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία είχε ρητώς αναφερθεί στην προγενέστερη Προσφυγή του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «…», ήτοι, είχε περιέλθει σε γνώση της Αρχής κατά την εξέταση της προγενέστερης Προσφυγής του, ο επίμαχος λόγος Προσφυγής θα είχε απορριφθεί (όπως πράγματι απορρίφθηκε), λόγω του ότι στην εν λόγω Διαμαρτυρία δεν περιλαμβάνονται, ως προελέχθη, ειδικοί και συγκεκριμένοι ισχυρισμοί ως προς το δήθεν «ασυνήθιστα χαμηλό» ποσό της εν λόγω Προσφοράς. Ως, εξάλλου, κρίθηκε με την με αρ. 656/2022 Απόφαση της Αρχής, ο υπόψη Δήμος, αφενός μεν, είχε δικαίωμα να μην θεωρήσει ως «ασυνήθιστα χαμηλή» την εν λόγω Προσφορά, αφετέρου δε, ουδόλως υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας στην προκείμενη περίπτωση. Τέλος, γίνονται δεκτοί οι ισχυρισμοί της οικείας αναθέτουσας αρχής, ότι δηλαδή η Οικονομική Επιτροπή (αποφασιστικό όργανο), μπορεί νομίμως να απόσχει από την γνώμη της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού (γνωμοδοτικό όργανο). Με βάση το σύνολο των προλεχθέντων και δοθέντος ότι η Απόφαση της αναθέτουσας αρχής, με την οποία συμμορφώνεται με την Απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ δεν μπορεί να προσβληθεί παραδεκτά ως προς τα ήδη κριθέντα με την Απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ (άλλως, θα παραβίαζε τις διατάξεις των άρθρων 367 και 372 του Ν. 4412/2016, σύμφωνα με τα οποία οι κρίσεις της ΕΑΔΗΣΥ δύνανται να προσβληθούν μόνο με τα συγκεκριμένα ένδικα βοηθήματα της αίτησης αναστολής και ακύρωσης (ΣτΕ 54/2018), καθώς και τις διατάξεις που προβλέπουν την ταχεία άσκηση αίτησης αναστολής και την αποκλειστική προθεσμία εντός της οποίας υποχρεούται να εκδώσει απόφαση η ΕΑΔΗΣΥ (ΔΕφΠειρ ΕΑ 219/2018), οι αιτιάσεις της προσφεύγουσας, που αφορούν στον οικονομικό φορέα με την επωνυμία «…», θα πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτες
ΕλΣυνΤμ.6/1345/2018
Υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Επείγουσες συντηρήσεις στο επαρχιακό οδικό δίκτυο του Δήμου ...ζητείται η ανάκληση της 387/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και συνεκτιμώντας ότι: 1) το αντικείμενο της κρινόμενης σύμβασης συνίσταται σε συντηρήσεις οδών, όπου, όπως είναι γνωστό τόσο στην αναθέτουσα αρχή από παρόμοιες συμβάσεις που έχει ήδη συνάψει, όσο και στο Δικαστήριο από προηγούμενες ενέργειες των ελεγκτικών σχηματισμών του, είναι συνήθης η υποβολή προσφορών με υψηλές εκπτώσεις .., 2) κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός, με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό δέκα τεσσάρων (14) εργοληπτικών επιχειρήσεων, εκ των οποίων, πέραν της εταιρείας «..», που προσέφερε το υψηλότερο ποσοστό έκπτωσης (77,14%), οι επόμενες τρεις στη σειρά μειοδοσίας υπέβαλλαν επίσης προσφορές με υψηλά ποσοστά έκπτωσης άνω του 70% (76,50%, 75,81% και 75,07%), ενώ ο μέσος όρος των προσφορών όλων των συμμετεχουσών εταιρειών στο διαγωνισμό ήταν ομοίως υψηλός (63,95%), 3) η Οικονομική Επιτροπή, κατά την συνεδρίαση της 30ης.1.2018, αφού έλαβε υπόψιν την εισήγηση της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Π.Ε. … , προέβη στην έγκριση του Πρακτικού της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς την τήρηση της διαδικασίας αξιολόγησης των υποβληθεισών προσφορών ως ασυνήθιστα χαμηλών, ενόψει και της συχνής επανάληψης του φαινομένου να υποβάλλονται υψηλά ποσοστά έκπτωσης σε διαγωνισμούς με το αντικείμενο αυτό, 4) με το οικ.21079/329/19.1.2018 έγγραφο του φορέα εκτέλεσης του έργου .. δεν διατυπώθηκαν ειδικές και συγκεκριμένες αιτιάσεις σχετικά με τη φερεγγυότητα των προσφορών των διαγωνιζομένων, στις οποίες η Οικονομική Επιτροπή θα υποχρεούταν να απαντήσει, είτε καλώντας τους προσφέροντες να δικαιολογήσουν την ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά τους και αξιολογώντας κατόπιν τις εξηγήσεις τους, είτε παραθέτοντας ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους εξαιτίας των οποίων επέλεξε να μην εκτιμήσει τις υποβληθείσες προσφορές στο συγκεκριμένο διαγωνισμό ως ασυνήθιστα χαμηλές και συνακόλουθα, να μην ζητήσει στοιχεία αιτιολόγησης των προσφορών αυτών και 5) σε κανένα στάδιο του διαγωνισμού δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις, ώστε να δημιουργήσουν στην αναθέτουσα αρχή αμφιβολίες ως προς τη φερεγγυότητα των υποβληθεισών οικονομικών προσφορών .., το Τμήμα κρίνει ότι, η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας .., αφενός κρίνοντας σιωπηρώς ότι στην προκειμένη περίπτωση οι προσφορές αυτές δεν παρίσταντο ασυνήθιστα χαμηλές λόγω της φύσης και των χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου έργου και ότι, συνακόλουθα, δεν συνέτρεχε ανάγκη πρόσκλησης των συμμετεχόντων προς αιτιολόγησή τους, αφετέρου εγκρίνοντας το Πρακτικό της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς να παραθέσει ειδική αιτιολογία σχετικά με την ως άνω κρίση της, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες αιτήσεις ανάκλησης.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 387/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.
ΣΤΕ/602/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ:Εφόσον, συνεπώς, ο αναθέτων φορέας ή, μετά από άσκηση προδικαστικής προσφυγής, η ΑΕΠΠ διαπιστώνει ότι ο προσφέρων υπολόγισε διοικητικό κόστος για την εκτέλεση της σύμβασης, το ύψος του οποίου κρίνεται ανεπαρκές (ώστε και η προσφορά να εμφανίζεται ασυνήθιστα χαμηλή), πρέπει να παρέχεται στον προσφέροντα η δυνατότητα, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 313 του ν. 4412/2016 (και τη στοιχούσα προς αυτό παρ. 3.1 της διακήρυξης), να αιτιολογήσει ενώπιον του αναθέτοντος φορέα τη σοβαρότητα της προσφοράς του, επικαλούμενος κάθε στοιχείο που μπορεί να δικαιολογήσει τη σύνθεσή της. Ο αποκλεισμός, στην περίπτωση αυτή, του διαγωνιζομένου από τη διαδικασία ανάθεσης αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του αναθέτοντος φορέα, αφού κρίνει αιτιολογημένα ότι τα στοιχεία που του παρέχει ο διαγωνιζόμενος δεν δικαιολογούν το χαμηλό επίπεδο της προσφοράς του (βλ. ΣτΕ 3439/2014). Ενόψει αυτών, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, η ΑΕΠΠ παραβίασε τις ανωτέρω διατάξεις του νόμου και της διακήρυξης με το να δεχθεί ότι η αιτούσα εταιρεία πρέπει να αποκλεισθεί άνευ ετέρου από το διαγωνισμό λόγω ελλιπούς υπολογισμού του διοικητικού κόστους, παραλείποντας να αναπέμψει την υπόθεση στον αναθέτοντα φορέα, προκειμένου να ασκήσει νομίμως την πιο πάνω αρμοδιότητά του.Ακυρώνει εν μέρει, κατά το σκεπτικό, την 1392,1393/2020 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/943/2022.