Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1855/2022

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται η αναθεώρηση της 1494/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (10ο Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Περαιτέρω, ενόψει του δεύτερου προβαλλόμενου λόγου και δεδομένου ότι τόσο σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διατάξεις όσο και σύμφωνα με τις διατάξεις που εσφαλμένως εφαρμόστηκαν με την προσβαλλόμενη απόφαση, η τροποποίηση σύμβασης για την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών επιτρέπεται νομίμως εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις που εκτίθενται στη σκέψη 10 της παρούσας, η εξέταση των οποίων ενόψει της εκφερθείσας κρίσης του Τμήματος  περί μη συνδρομής απροβλέπτων περιστάσεων για την εκτέλεση των εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης κρίθηκε ως αλυσιτελής, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σχετική κρίση του Τμήματος με προηγούμενη διερεύνηση του αναλογούντος πραγματικού της υπόθεσης, το Δικαστήριο δεν μπορεί να κρίνει επί της υπόθεσης, σύμφωνα με το άρθρο 329 παρ. 5 του ν. 4700/2020, αφού το πραγματικό αυτής που είναι κρίσιμο για την εφαρμογή των διατάξεων περί συμπληρωματικών συμβάσεων είναι μη εκκαθαρισμένο θα απαιτούνταν δε προδικαστική απόφαση της Ολομελείας και νέα δικάσιμος ενώπιον αυτής προς εκκαθάρισή του με ακρόαση των μερών επί του πραγματικού που θα προέκυπτε μετά την εκτέλεση της ως άνω προδικαστικής. Για τον λόγο αυτό, πρέπει η υπόθεση να αναπεμφθεί στο αρμόδιο Έβδομο Τμήμα, προκειμένου το τελευταίο, μετά από την εξέταση των ισχυρισμών του προσφεύγοντος περί αδυναμίας της αναθέτουσας Αρχής διαχωρισμού των επίμαχων εργασιών της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης από εκείνες της αρχικής σύμβασης για τεχνικούς ή οικονομικούς λόγους και της αναγκαιότητάς τους για την έντεχνη ολοκλήρωση και την άρτια λειτουργία του έργου καθώς και την αξιολόγηση των λοιπών στοιχείων ή διευκρινίσεων που θα προσκομίσει η αναθέτουσα Αρχή για να τεκμηριώσει με πληρότητα τους ανωτέρω ισχυρισμούς της για κάθε μία από τις εντασσόμενες στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση εργασίες, να κρίνει εκ νέου αν υφίσταται ουσιώδης πλημμέλεια που να διακωλύει την υπογραφή της επίμαχης αυτής σύμβασης.Αναθεωρεί την 1494/2022 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/11/2023

Επιδιώκεται η ανάκληση της 604/2022 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Η προσφυγή ανάκλησης  επανεισάγεται για συζήτηση μετά την έκδοση της 1855/2022 απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγινε δεκτή η από 20.10.2022 προσφυγή αναθεώρησης του Δήμου Μονεμβασιάς κατά της 1494/2022 απόφασης του Έβδομου Τμήματος και αναπέμφθηκε η υπόθεση στο ίδιο Τμήμα για να εξετασθεί επί της ουσίας, καθόσον το πραγματικό αυτής έχρηζε διευκρινίσεων.(...)Δοθέντων των ανωτέρω, ο πρώτος λόγος της προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, καθόσον οι εργασίες που περιλαμβάνονται στη 2η ΣΣ αφενός δεν μπορούν για λόγους τεχνικούς ή οικονομικούς να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση και αφετέρου ο τυχόν διαχωρισμός τους θα προκαλούσε σημαντικά προβλήματα στον αναθέτοντα φορέα (επικαλύψεις, χρονική καθυστέρηση, μη επίτευξη των σκοπών της εργολαβίας, κατάργηση ήδη εκτελεσθεισών εργασιών)  και σημαντική αύξηση του κόστους αυτών.

Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη επί τω τέλει σύναψης της 2ης τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης του έργου «Βελτίωση βασικών περιβαλλοντικών υποδομών επεξεργασίας των λυμάτων Δήμου Μονεμβασιάς – Υποέργο 2: Αποχετευτικό δίκτυο ΤΚ Ελαίας».Για  τους  λόγους  αυτούςΔέχεται την από 24.8.2022 προσφυγή ανάκλησης του Δήμου Μονεμβασιάς.Ανακαλεί την 604/2022  πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1855/2022


ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜ/551/2023

2ης «συμπληρωματική» σύμβαση  εργασιών Συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία και διάθεση ακαθάρτων.(...)Από την επιβαλλόμενη στενή γραμματική ερμηνεία των εξαιρετικού χαρακτήρα διατάξεων του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016 αλλά και από τη συστηματική και τελολογική προσέγγισή τους, συνάγεται ότι μία σύμβαση έργου μπορεί να τροποποιείται, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης, μεταξύ άλλων, και στην περίπτωση ανάθεσης στον ανάδοχο αυτής συμπληρωματικών εργασιών, οι οποίες όμως προέκυψαν κατά την εκτέλεσή της, συνδέονται αρρήκτως και παρίστανται αναγκαίες για την άρτια, από τεχνικής ή λειτουργικής απόψεως, ολοκλήρωση του αντικειμένου της, όπως αυτό περιγράφεται στα οικεία συμβατικά τεύχη. Επομένως, δεν καλύπτεται από το αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με ανάθεση στον ανάδοχο αυτής συμπληρωματικών εργασιών που, χωρίς να αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την έντεχνη ολοκλήρωση του εκτελούμενου έργου, επεκτείνουν το τεχνικό αντικείμενό της, καθώς αφορούν σε τεχνικό αντικείμενο νέο μη αδιαχώριστα συνδεδεμένο με το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, ή κατατείνουν στην ποιοτική αναβάθμιση του αρχικού έργου, με υλικά ή μεθόδους μη προδιαγεγραμμένες στα οικεία συμβατικά τεύχη. (....)Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων και καθόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος αναθεώρησης, οι υπό κρίση προσφυγές πρέπει να απορριφθούν και να μην αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει τις ανωτέρω προσφυγές αναθεώρησης  της 2059/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου 


ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/277/2025

Με την υπό κρίση προσφυγή, ζητείται η αναθεώρηση της 1736/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας και της παρεμβαίνουσας για την υλοποίηση του έργου «Κατασκευή σιδηροδρομικών σταθμών και στάσεων (κτίρια, αποβάθρες, στέγαστρα και περιβάλλων χώρος), επιδομής ηλεκτροκίνησης σηματοδοτήσεις - τηλεδιοίκησης, ETCS, τηλεπικοινωνιών και Η/Μ εγκαταστάσεων).(...)Μη προβαλλομένου άλλου λόγου αναθεώρησης, το Δικαστήριο κρίνει ότι το Τμήμα, απορρίπτοντας με την προσβαλλόμενη απόφασή του την ως άνω προσφυγή ανάκλησης, δεν υπέπεσε σε πλάνη περί τα πράγματα ή τον νόμο. Τούτο διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην 5η σκέψη της παρούσας, λόγω των διακριτών τεχνικών αντικειμένων των ως άνω εργολαβιών υποδομής και επιδομής, καθώς και των αυτοτελών διαδικασιών που ακολουθήθηκαν για τη δημοπράτησή τους, η ενοποίηση των εργασιών που αποτέλεσαν το αντικείμενο εκάστης εξ αυτών, με τη σύναψη «συμπληρωματικής» σύμβασης για την ολοκλήρωση από τον ανάδοχο της τρέχουσας σύμβασης επιδομής των υπολειπόμενων - ανεκτέλεστων εργασιών της διαλυθείσας σύμβασης υποδομής στο προαναφερόμενο τμήμα (Αραχωβίτικα έως Ρίο), δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 156 (παρ. 1 β) και 337 (παρ. 1 β) του ν. 4412/2016, καθόσον συνιστά ανεπίτρεπτη διεύρυνση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης επιδομής.Κατόπιν των ανωτέρω, η ένδικη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν



ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/141/2024

Επεμβάσεις Βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας στο Οδικό Δίκτυο.(...) Το Δικαστήριο κρίνει ότι πέραν της αναγκαιότητας εκτέλεσης όλων των επίμαχων εργασιών που αποτελούν το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης για την έντεχνη ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου του έργου, συντρέχουν σωρευτικά και οι λοιπές τιθέμενες στις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1β και 156 παρ. 1β του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου με τίτλο «Επεμβάσεις Βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας στο Οδικό Δίκτυο των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας Κρήτης - Βραχυπρόθεσμες Επεμβάσεις»..Η ανωτέρω Απόφαση αναθεωρεί την Απόφαση 1443/2023 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και κατά το μέρος αυτής, κατά το οποίο δεν είχε ανακαλέσει την Πράξη 493/2023 του Ε' Κλιμακίου.Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί εν μέρει την Πράξη 493/2023 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,και κατά το μη ανακληθέν μέρος αυτής.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/739/2022

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 195/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης του έργου «Συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία λυμάτων οικισμών Δήμου … στην ΕΕΛ …», λόγω μη συνδρομής των προϋποθέσεων σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης κατά τα άρθρα 28 και 57 του ν. 3669/2008.(....)Επομένως, οι συμπληρωματικές εργασίες που περιλαμβάνει η 3η τροποποιητική σύμβαση είναι τεχνικά αναγκαίες, συντελούν στην άρτια λειτουργία της ΕΕΛ, για την επεξεργασία του συνόλου των λυμάτων που οδηγούνται σε αυτή, τόσο της πόλης της … όσο και των περιφερειακών οικισμών, και η ανάθεσή τους σε ανάδοχο διαφορετικό από τον αρχικό ο οποίος υλοποίησε την επέκταση, έθεσε σε δοκιμαστική λειτουργία τις νέες εγκαταστάσεις σε συνδυασμό με τις προγενέστερες και διαπίστωσε τα προβλήματα που ανέκυψαν θα προκαλούσε δυσχέρειες στον προσφεύγοντα.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η σύναψη της 3ης τροποποιητικής σύμβασης ανάμεσα στο Δήμο … και στην εταιρεία με την επωνυμία «… ΑΕ» για την υλοποίηση του έργου «Συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία λυμάτων οικισμών Δήμου … στην ΕΕΛ …».


ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1828/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανάπλαση Λεωφόρου Φυλής στο Δήμο Φυλής», με συνολική συμβατική δαπάνη 471.528,21 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ(...)Ακολούθως, ο ισχυρισμός ότι για λόγους τεχνικούς και οικονομικούς η επίμαχη δαπάνη για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ συνέχεται αναγκαστικά με τις εργασίες της αρχικής σύμβασης αλλά και με τις εργασίες τις συμπληρωματικής είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον και δεκτού γενομένου αυτού δεν αγόμεθα στην παραδοχή ότι η δαπάνη αυτή πρέπει να συνυπολογιστεί στις απολογιστικές δαπάνες της υπό κρίση συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον κατά τα ως άνω δεκτά γενόμενα αφενός μεν δε συντρέχει το στοιχείο του απρόβλεπτου, αφετέρου δε  πρόκειται για δαπάνη για την καταβολή της οποίας υπόχρεη είναι η προσφεύγουσα όπως άλλωστε και η ίδια συνομολογεί στο υπόμνημά της. Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι ο μη συνυπολογισμός της επίμαχης δαπάνης στις απολογιστικές δαπάνες της συμπληρωματικής σύμβασης επηρεάζει την κατασκευή του έργου με συνέπεια να το καθιστά μη άρτιο και μη λειτουργικό είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον η προσφεύγουσα έχει αναλάβει τον επιχειρηματικό κίνδυνο καταβολής αυτής. Ως εκ τούτου δεν απαιτείται νέα δημοπράτηση του έργου, η οποία ενδεχομένως κατά τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας θα κοστίσει περισσότερο.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της 1276/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου 


ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/510/2024

1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου με τίτλο «Αποκατάσταση κατεστραμμένων και επέκταση στηθαίων ασφαλείας σε δίκτυα Περιφέρειας Αττικής» (...) ζητείται η αναθεώρηση της 1636/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Κατ’ αρχάς, η διαπιστωθείσα ως άνω πλημμέλεια ανάγεται σε παραβίαση που αφορά στις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η προσφεύγουσα αναθέτουσα αρχή μπορούσε να τροποποιήσει την αρχική σύμβαση, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, η οποία επιτρέπει, κατ’ εξαίρεση, παρέκκλιση από τις αρχές του αποτελεσματικού ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης των υποβαλόντων προσφορές και της διαφάνειας των διαδικασιών που διέπουν και το στάδιο εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. σκ. 5). Περαιτέρω, η διαπιστωθείσα πλημμέλεια αφορά στο σύνολο του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες ακολουθούν το όχι υψηλό ποσοστό έκπτωσης (15,45%) που η προσφεύγουσα προσέφερε επί της αντίστοιχης προϋπολογιζόμενης δαπάνης της αρχικής σύμβασης, αφορά δε σε μείζονος αξίας τροποποίηση της αρχικής σύμβασης (35,63%). Ενόψει των ανωτέρω δεδομένων, η διαπιστωθείσα ως άνω πλημμέλεια συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, που πλήττει την ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης ... Επομένως, ο προβαλλόμενος από την προσφεύγουσα ανάδοχο τέταρτος λόγος αναθεώρησης, με όλους τους επιμέρους αναφερόμενους κατά την ανάπτυξή του ισχυρισμούς, οι οποίοι ενόψει του ουσιώδους χαρακτήρα της διαπιστωθείσας πλημμέλειας δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του ως αβάσιμος.(...) Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…». 


ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1854/2022

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Το Έβδομο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιλαμβανόμενο προσφυγής ανάκλησης κατά της 656/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών), με την οποία κρίθηκε ότι η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «...» κωλύεται για το λόγο ότι οι περιστάσεις που αναφέρονται στη συνοδεύουσα τον 1ο Α.Π.Ε. αιτιολογική έκθεση δεν ανάγονται σε γεγονότα απρόβλεπτα, διαπίστωσε ότι το Κλιμάκιο  εφάρμοσε το άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπως ίσχυε κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης ήτοι πριν από την τροποποίησή του από 1.9.2021 με το άρθρο 75 του ν. 4782/2021 και όχι όπως  ίσχυε κατά τον χρόνο που εγκρίθηκε η σύναψη της συμπληρωματικής (...), δεχόμενο έτσι σιωπηρά ότι το νομικό πλαίσιο που διέπει τις συμπληρωματικές συμβάσεις καθορίζεται από τον χρόνο υπογραφής της αρχικής σύμβασης.(...)Με βάση τα ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η τροποποιητική σύμβαση αρχικής όμοιας, καίτοι συνδέεται με αυτή, παρουσιάζει αυτοτέλεια ως προς τις προϋποθέσεις σύναψής της, οι οποίες δεν καθορίζονται από τους όρους της αρχικής σύμβασης αλλά από τις ισχύουσες κάθε φορά νομοθετικές διατάξεις, χωρίς τούτο να μεταβάλλει αναδρομικά το νομικό πλαίσιο που διέπει την εκτέλεσή της, καθόσον δεν ανάγεται στους όρους εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης. Κατά τούτο, εκάστοτε εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις που ισχύουν κατά το χρονικό σημείο, κατά το οποίο ο αναθέτων φορέας επιλέγει με γνώμονα τη βέλτιστη εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, το είδος της διαδικασίας που θα εφαρμόσει για την ολοκλήρωση της εκτέλεσης της σύμβασης που βρίσκεται σε εξέλιξη και συγκεκριμένα εάν υποχρεούται να προβεί στην προκήρυξη διεξαγωγής νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης ολοκλήρωσης του έργου ή μη.Κατόπιν τούτων στο υποβληθέν προδικαστικό ερώτημα του Εβδόμου Τμήματος προσήκει η απάντηση ότι στις τροποποιητικές συμβάσεις έργων, εκάστοτε εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο που ο αναθέτων φορέας αποφασίζει να τροποποιήσει την εκτελούμενη σύμβαση με τη σύναψη της τροποποιητικής.Αναπέμπει, κατά τα λοιπά, την υπόθεση στο Έβδομο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/Γ ΕΛΑΣΣΟΝΑ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/183/2022

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αναθεώρηση της 1470/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Μετά από αυτά, κατά την άποψη της μειοψηφίας, δοθέντος ότι, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Α.Π.Ε. (σκέψη 9), αλλά και το 55136/29.07.2021 έγγραφο του Διευθυντή της Τ.Υ.Π.Α. (σκέψη 12), οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση,  ανέκυψαν λόγω τροποποίησης «του τρόπου  εκσκαφής του υπογείου του Πανεπιστημιακού κτιρίου και μόνο», καθώς προκρίθηκε «από τους αρμόδιους Μηχανικούς της Τ.Υ.Π.Α. να εφαρμοστεί η μέθοδος της προσωρινής αντιστήριξης των μετώπων της εκσκαφής με αγκυλωμένη πασσαλοστοιχία (μέθοδος berlinoise) αντί της προβλεπόμενης από τη μελέτη μεθόδου της τμηματικής εκσκαφής και σκυροδέτησης (μέθοδος ντουλαπιών), η τροποποίηση δε αυτή επιφέρει μόνο προσωρινές διαφοροποιήσεις στη μέθοδο των εκσκαφών και σε καμία περίπτωση δεν αλλοιώνει την αρχιτεκτονική, στατική και Η/Μ μελέτη της εκδοθείσας άδειας», και είναι  αναγκαίες για την αντιστήριξη, υποστύλωση και άρση της επικινδυνότητας κατά το στάδιο της εκσκαφής και, όπως προβάλλεται,  δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, αφού δεν μπορεί να ολοκληρωθεί ή να εκτελεστεί έντεχνα η κατασκευή του κτιρίου αν δεν ολοκληρωθούν, η υπογραφή της  συμπληρωματικής σύμβασης είναι νόμιμη και πρέπει αυτή, μετ’ αποδοχή της υπό κρίση αίτησης αναθεώρησης, να υπογραφεί.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης.


ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1215/2020

Εγκατάσταση αφαλάτωσης...ζητείται η αναθεώρηση της 122/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. 5 παρούσης), ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη ότι οι περιλαμβανόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση εργασίες συνιστούν επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου και δεν είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης.Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης συνίστατο στην κατασκευή εγκατάστασης αφαλάτωσης για την παραγωγή 5.000 κυβικών μέτρων/ημέρα πόσιμου νερού, με την επιλογή κατασκευής δύο παράλληλων γραμμών επεξεργασίας νερού,  δυναμικότητας 2.500 κυβικών μέτρων/ημέρα η κάθε μία, και με πρόβλεψη για μελλοντική επέκταση αυτού σε Β΄ Φάση, κατόπιν νέας διαγωνιστικής διαδικασίας, ενώ το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης συνίσταται στην κατασκευή δύο περαιτέρω γραμμών επεξεργασίας νερού, προκειμένου να καταστεί δυνατή η παραγωγή επιπλέον 5.000 κυβικών μέτρων/ημέρα πόσιμου νερού. Το ως άνω αρχικό έργο, αν εκτελεσθεί όπως είχε αρχικά σχεδιασθεί, θα εξυπηρετεί τον σκοπό του, ήτοι την παραγωγή ποσότητας νερού 5.000 κυβικών μέτρων ανά ημέρα, η δε εκτέλεση των εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, που συνίστανται στην προσθήκη δύο επιπλέον γραμμών, δεν είναι αναγκαία για την εκπλήρωση του εν λόγω σκοπού, αφού το έργο θα είναι άρτιο και λειτουργικό χωρίς την εκτέλεση των εν λόγω συμπληρωματικών εργασιών. Προς τούτο άλλωστε συνηγορεί και ότι το αρχικό έργο είχε σχεδιασθεί ούτως ώστε να είναι δεκτικό επεκτάσεως, με την προσθήκη τρίτης γραμμής, για την παραγωγή επιπλέον 2.500 (ήτοι συνολικά 7.500) κυβικών μέτρων/ημέρα, δεδομένου ότι η εν λόγω επέκταση συνιστά ένα νέο τεχνικό αντικείμενο, το οποίο μάλιστα ήδη από την αρχική μελέτη είχε προβλεφθεί ως αυτοτελές, έναντι του αρχικού. Πολλώ δε μάλλον, συνιστά νέο τεχνικό αντικείμενο και η επέκταση της εγκατάστασης, με την προσθήκη και τέταρτης γραμμής, για την παραγωγή 10.000 κυβικών μέτρων/ημέρα, η οποία προβλέπεται να λειτουργήσει σε παρακείμενο χώρο.Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται ότι η συνδρομή των απρόβλεπτων περιστάσεων, τις οποίες επικαλείται η αναθέτουσα Αρχή (αύξηση της υδατοκατανάλωσης και της τουριστικής κίνησης, υποβάθμιση της ποιότητας των υπόγειων νερών και φαινόμενα ξηρασίας και λειψυδρίας), καθιστά αναγκαία την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου. Τούτο, αφενός διότι, εφόσον η μέση ημερήσια κατανάλωση των μηνών Ιουνίου και Αυγούστου 2018, χρονικής περιόδου δηλαδή, κατά τα γνωστά τοις πάσι, ακμής του τουριστικού κύματος, σε ημερολογιακό έτος αυξημένης τουριστικής επισκεψιμότητας, καταγράφηκε σε 3.585 κυβικά μέτρα/ημέρα, δεν αποδείχθηκε για ποιό λόγο η παραγωγή 5.000 κυβικών μέτρων δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών, δεδομένου ότι δεν παρουσιάστηκε οποιοδήποτε πραγματικό στοιχείο, από το οποίο να προκύπτει ότι κάποια από τις ημέρες καταναλώθηκε ποσότητα μεγαλύτερη των 5.000 κυβικών μέτρων· ούτε, πάντως, αιτιολογείται για ποιο λόγο η τυχόν για ελάχιστες ημέρες ανά έτος υπέρβαση της ως άνω ποσότητας δεν θα μπορούσε να καλυφθεί από άλλες πηγές, αλλά απαιτείται διπλασιασμός της ποσότητας πόσιμου ύδατος. Αφετέρου, διότι δεν αιτιολογείται ειδικότερα, αλλά θεωρείται δεδομένο ότι οι υψηλοί ρυθμοί αύξησης της υδατοκατανάλωσης, που καταγράφηκαν από το έτος 2014 και εφεξής, θα διατηρηθούν, και μάλιστα αμείωτοι, κατά τα επόμενα έτη, ενόψει των όσων προαναφέρθηκαν περί υπερτουρισμού (βλ. σκ. 25, 26 παρούσης) και ενόψει μάλιστα του νεωτέρου αλλά μη δυναμένου να αγνοηθεί στοιχείου της γνωστής τοις πάσι παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, των οικονομικών συνεπειών της και του περιορισμού των τουριστικών μετακινήσεων που θα επέβαλλαν "αυτοπεριορισμό" ως προς την ανεξέλεγκτη υποδοχή τουριστών.Τέλος, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη, ο ισχυρισμός της αιτούσης ότι δεν είναι δυνατός ο διαχωρισμός των εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης από την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής για τους αναλυτικά εκτιθέμενους στην αίτηση και το υπόμνημα τεχνικούς και οικονομικούς λόγους, ανεξαρτήτως βασιμότητάς του – λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι, όπως ήδη εκτέθηκε, προβλέφθηκε ότι ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να εκτελέσει το έργο κατά τρόπο ώστε να επιδέχεται συναρμογής με μελλοντικό έργο επέκτασης – προβάλλεται αλυσιτελώς, καθώς, και αληθής υποτιθέμενος, δεν δύναται να οδηγήσει σε κρίση διαφορετική αυτής της μη νομιμότητας της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, διότι η προϋπόθεση της μη δυνατότητας διαχωρισμού των συμπληρωματικών εργασιών από αυτές του αρχικού έργου ή της αναγκαιότητας αυτών για την τελειοποίησή του δεν εξετάζεται αυτοτελώς, αλλά σωρευτικώς με τις λοιπές προϋποθέσεις, όπως η μη επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου.