ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/983/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Έργα-Συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η αναθεώρηση της 444/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Mε τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α. σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, οι προβλεπόμενες σε αυτή εργασίες κατέστησαν μεταξύ άλλων αναγκαίες για την τεχνική αρτιότητα και την αξιοπιστία του συστήματος σηματοδότησης του έργου σύμφωνα με τις αρχές ασφάλειας και διαλειτουργικότητας και β. με τις υπό κρίση αιτήσεις αναθεώρησης προβάλλεται μεταξύ άλλων και ο ισχυρισμός ότι απρόβλεπτο γεγονός που κατέστησε αναγκαία τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση των περιλαμβανόμενων σ’ αυτή εργασιών συνιστά ο Κανονισμός ΕΕ 919/2016 σχετικά με την Τ.Π.Δ. για τα υποσυστήματα «έλεγχος-χειρισμός και σηματοδότηση» του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του αρχικού έργου και επιβάλλει αναγκαστικές τροποποιήσεις στον αρχικό σχεδιασμό του, ώστε να είναι δυνατή η πιστοποίησή του, κρίνει ότι πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης, προκειμένου να συμπληρωθούν οι αποδείξεις. Ειδικότερα, πρέπει, με επιμέλεια της αιτούσας ..., να διασαφηνιστεί, με την προσκόμιση κάθε νόμιμου αποδεικτικού μέσου: 1. ενόψει της τεχνικής φύσης των εργασιών, που αποτελούν αντικείμενο της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, ότι αυτές εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού 2016/919, όπως αυτό προσδιορίζεται στο άρθρο 2 αυτού, καθώς και στα άρθρα 1 και 2 του Παραρτήματος αυτού, 2. για καθεμία από τις εργασίες, που αποτελούν αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης, όπως αυτές αναφέρονται στη σκέψη ΙΙΙ. Γ. της παρούσας, ότι κατέστη αναγκαία λόγω της νομοθετικής μεταβολής, που επήλθε με τον Κανονισμό (Ε.Ε.) 2016/919 της Επιτροπής της 27ης Μαΐου 2016 με αναφορά της συγκεκριμένης νέας τεχνικής προδιαγραφής διαλειτουργικότητας, όπως αυτή προβλέπεται στην οικεία διάταξη του νέου Κανονισμού, 3. ότι από το κονδύλιο συνολικού ποσού 18.216.087,97 ευρώ για τα απρόβλεπτα έχει αναλωθεί έως σήμερα νομίμως ποσό 18.114.326,86 ευρώ, ώστε υπολείπεται και είναι διαθέσιμο ποσό 101.761,11 ευρώ.(...)Μετά τη συμπλήρωση του φακέλου με τα ανωτέρω στοιχεία, πρέπει να οριστεί αρμοδίως νέα δικάσιμος για τη συζήτηση των αιτήσεων, στην οποία πρέπει να κληθούν για να παραστούν οι διάδικοι...Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1352/2018:Αναθεωρεί εν μέρει την 444/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Ανακαλεί την 532/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/5991/2015
Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης- αίτηση ανάκλησης:..Με τα δεδομένα αυτά και όσα εξετέθησαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας και δοθέντος ότι στην κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής παρέμβαση ουδείς ισχυρισμός περί των λοιπών ανωτέρω υπό ΙV. Β. 3. εργασιών διαλαμβάνεται, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η κρινόμενη αίτηση καθώς και η υπέρ αυτής παρέμβαση να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Κατασκευή κλειστού γυμναστηρίου στην ...». Δεν ανακαλεί την 69/2015 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Κατασκευή κλειστού γυμναστηρίου στην ...».
ΕΣ/ΤΜ.6/2026/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ. ζητείται η ανάκληση της 10/2017 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ..., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Συντήρηση προσήνεμου μώλου λιμένα ...», Με την προσβαλλομένη Πράξη κρίθηκε ότι δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο της αρχικής σύμβασης, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτουν απρόβλεπτες περιστάσεις, αλλά αντιθέτως πλημμελή σύνταξη της αρχικής μελέτης.(..) Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, ότι στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν οι προϋποθέσεις σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι η ανάγκη εκτέλεσης των επίμαχων εργασιών ανέκυψε, από απρόβλεπτες περιστάσεις..Ως συνέπεια της σπηλαίωσης επήλθε η καθίζηση που κατέστησε αναγκαίες τις εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης.(..)VII. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει, δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και, ... να υπογραφεί η οικεία σύμβαση.Ανακαλεί την 10/2017 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο νομό ...
ΕλΣυν.Τμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/2490/2015
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..η αιτούσα εταιρεία ζητεί την αναθεώρηση της 3373/2014 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκαν η αίτηση ανάκλησης κατά της 328/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 3.Β.) ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι για τη νόμιμη σύναψη της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης απαιτείτο να αποδείξει η αναθέτουσα αρχή εκτός από τη συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου 56 του Κώδικα Δημοσίων Έργων και τη συνδρομή απρόβλεπτης περίστασης που συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση κατά το άρθρο 125 του ίδιου Κώδικα (που εφαρμόζεται για τις υπαγόμενες στο πεδίο εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου συμβάσεις) για την σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.Εξάλλου, ως προς την κρίση της προσβαλλόμενης απόφασης ότι η ελεγχόμενη 2η συμπληρωματική σύμβαση είναι μη νόμιμη για το λόγο ότι οι επικαλούμενες για τη σύναψή της απρόβλεπτες περιστάσεις ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της προηγούμενης συμπληρωματικής σύμβασης, προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση ότι οι εργασίες της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης δεν ήταν δυνατόν να συμπεριληφθούν στην 1η συμπληρωματική σύμβαση, διότι αυτές εκτελέστηκαν βάσει της από 6.4.2012 5ης εντολής επειγουσών εργασιών και προέκυψαν μετά την υποβολή προς έγκριση στο Ελεγκτικό Συνέδριο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών και ενώ εκκρεμούσε η διαδικασία έγκρισής της.(..)Κατ’ ακολουθία αυτών που προηγουμένως έγιναν δεκτά, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί .
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/681/2017
ΕΡΓΑ.ζητείται η αναθεώρηση της 27/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής αίτησης της ήδη αιτούσας Περιφέρειας ... για ανάκληση της 357/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Περιφερειακή Οδός....Με την προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος, απορριπτικής αίτησης της ήδη αιτούσας για ανάκληση της 357/2016 πράξης του Ε' Κλιμακίου, με την οποία έγινε δεκτό ότι η εκτέλεση των περιλαμβανομένων στην ελεγχόμενη σύμβαση εργασιών (υπό στοιχεία 1 και 2) δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα ή καταστάσεις, αλλά σε πλημμέλειες της αρχικής μελέτης, ενώ οι υπό στοιχεία 3 και 4 κατηγορίες εργασιών συνιστούν ανεπίτρεπτη, εκ των υστέρων, επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου της συμπληρωματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά το παρόν Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν, εν προκειμένω, οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα:...Ως προς την πρώτη κατηγορία εργασιών, ήτοι αυτή των πρόσθετων εκσκαφών, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι είχε επέλθει τέτοιας έκτασης κλιματική αλλαγή που να δικαιολογεί την ανάγκη υπερδιπλασιασμού του βάθους των εκσκαφών....Σχετικά με την ανεπάρκεια των υλικών Ε4 στην κοίτη του ποταμού Πέλεκα, στα συμβατικά τεύχη δεν προσδιορίζεται ρητά ότι η κοίτη του ποταμού Πέλεκα έχει οριστεί κατά τρόπο δεσμευτικό ως ο τόπος απόληψης των αναγκαίων για την εκτέλεση του έργου αδρανών υλικών...Τέλος, οι πρόσθετες δαπάνες για την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων στις προς κατασκευή γέφυρες και την εκτέλεση πρόσθετων μελετών κατ’ απαίτηση των κατοίκων, ώστε να έχουν πρόσβαση στις παρακείμενες ιδιοκτησίες τους μετά την κατασκευή του δρόμου, συνιστούν προφανείς αλλαγές στον αρχικό σχεδιασμό του έργου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παραλείψεις της αρχικής μελέτης, με την οποία έπρεπε να είχαν προβλεφθεί τόσο η τοποθέτηση των κιγκλιδωμάτων όσο και οι δίοδοι πρόσβασης στις γειτνιάζουσες με το έργο ιδιοκτησίες....Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.
ΕΣ/ΤΜ.6/1648/2011
Συμπληρωματική σύμβαση έργου...ζητείται παραδεκτώς, η ανάκληση της 113/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Κατά συνέπεια, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, διότι αυτές δεν κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά, αντιθέτως, αφορούν στη βελτίωση της ποιότητάς του και, ως εκ τούτου, συνιστούν ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων με την κρινόμενη αίτηση ισχυρισμών. Τέλος, δοθείσης της σαφήνειας των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας δεν συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμοδίων οργάνων της αναθέτουσας αρχής που ενήργησαν κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο. Ομοίως δε πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο συναγόμενος από την αίτηση ανάκλησης ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης εκτέλεσης υπηρεσιών και όχι, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, με τις πολλαπλές παραβιάσεις αυτής. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, ορθά το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του ότι οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Δημιουργία Μουσείου Ιστορίας της πόλης του ...». Επομένως, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης.
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/451/2010
Συμπληρωματική σύμβαση. Η σύμβαση αυτή αφορά σε εργασίες, οι οποίες είχαν αρχίσει να εκτελούνται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της σε προσυμβατικό έλεγχο. Το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας ελέγχου της νομιμότητας της σύμβασης αυτής. Με την 265/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε ότι ο Δήμος έλαβε γνώση αρμοδίως στις 19.10.2010 της 707/2010 απόφασης του Τμήματος, με την οποία μεταβλήθηκε η προηγούμενη πάγια αντίθετη νομολογία και πλέον οι συμπληρωματικές συμβάσεις υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο ανεξαρτήτως ποσού, ενώ διέδραμε μικρό χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση της απόφασης αυτής μέχρι την υπογραφή της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, οπότε το Τμήμα έκρινε ότι δεν πρέπει ο Δήμος να επιβαρυνθεί με τις συνέπειες της πρόσφατης αλλαγής της νομολογίας καθώς, υπό τις ανωτέρω περιστάσεις, είχε την εύλογη πεποίθηση ότι η συμπληρωματική αυτή σύμβαση, υπολειπόμενη του ποσού του 1.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, δεν υπαγόταν λόγω ποσού στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση, πρέπει, όλως εξαιρετικώς, να γίνει δεκτό ότι συντρέχει νόμιμος λόγος άσκησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο της αρμοδιότητάς του για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ανωτέρω έργου. Αναβλήθηκε η έκδοση οριστικής κρίσης, προκειμένου να προσκομισθούν στοιχεία που θεμελιώνουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων σύναψης της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/796/2011
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1352/2018
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται η αναθεώρηση της 444/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή απορρίφθηκε αίτηση της πρώτης αιτούσας και υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της δεύτερης αιτούσας για την ανάκληση της 532/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (..)Από την ένορκη εξέταση του μάρτυρα Σταμάτιου Ελευθερίου, σύμφωνα με την κατάθεση του οποίου, εάν το έργο, κατά το μέρος που αφορά τα συστήματα σηματοδότησης - τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών, ολοκληρωνόταν χωρίς να τηρηθούν οι προδιαγραφές του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/919, από τις ρυθμίσεις του οποίου κατελήφθη μετά από την έναρξη της κατασκευής του, θα ήταν ανέφικτη η πιστοποίηση της διαλειτουργικότητάς του, ως μέρος του άξονα των διευρωπαϊκών μεταφορών (βλ. τα πρακτικά της αναφερόμενης στην αρχή της παρούσας δημόσιας συνεδρίασης), καθώς και από τα λοιπά προσκομισθέντα στοιχεία, προκύπτει ότι, πράγματι, η εκτέλεση των επίμαχων εργασιών κατέστη αναγκαία ενόψει των απαιτήσεων του εν λόγω Κανονισμού. Καθόσον δε, όπως, περαιτέρω, αποδεικνύεται (βλ τις αιτιολογικές εκθέσεις των 1ου, 2ου και 3ου Α.Π.Ε.), από το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης, το οποίο ανερχόταν σε 18.216.087,97 ευρώ, έχει ήδη νομίμως αναλωθεί ποσό 18.114.326,86 ευρώ και το προς διάθεση υπόλοιπο των 101.761,11 ευρώ δεν επαρκεί για τη χρηματοδότηση των εν λόγω εργασιών, το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχει απρόβλεπτη περίσταση, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 57 και 125 της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων (ν. 3669/2008), η οποία δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο, πολύ περισσότερο που, εξαιτίας της αβεβαιότητας ως προς την έκβαση της εκκρεμούσας, τόσο κατά το χρόνο δημοπράτησης του αρχικού έργου (Νοέμβριος 2013), όσο και κατά το χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης (11.9.2014), αντιδικίας της «.....» με τον ανάδοχο προηγούμενης εργολαβίας (Σ. 279), όσον αφορά την υποχρέωσή του να προβεί στην αποκατάσταση των ζημιών των συστημάτων σηματοδότησης - τηλεδιοίκησης του Σ.Σ. Κιάτου και του Κ.Ε.Κ. Κορίνθου, ευλόγως οι σχετικές εργασίες δεν συμπεριελήφθησαν στο αντικείμενο της παρούσας εργολαβίας. Περίπτωση, τέλος, ανεπίτρεπτης μεταβολής του αρχικώς δημοπρατηθέντος αντικειμένου δεν συντρέχει εν προκειμένω, δοθέντος ότι στο αντικείμενο αυτό προβλεπόταν η διασύνδεση της νέας μονάδας αλληλεξάρτησης με το σύστημα σηματοδότησης και αλληλομανδάλωσης του Σ.Σ. Κιάτου, καθώς και η επέκταση του συστήματος τηλεδιοίκησης - σηματοδότησης του Κ.Ε.Κ. Κορίνθου, ως προς το υλισμικό (Hardware) και λογισμικό (Software), ώστε να καθίσταται δυνατή η από απόσταση διαχείριση των νέων συστημάτων αλληλομανδάλωσης, και, επομένως, οι περιλαμβανόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση συμπληρωματικές εργασίες επί των ανωτέρω εγκαταστάσεων συνέχονται, κατά λειτουργική αναγκαιότητα, με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, συνιστώντας, μάλιστα, προϋπόθεση της άρτιας ολοκλήρωσής του.Αναθεωρεί εν μέρει την 444/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Ανακαλεί την 532/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.6/444/2018
ΕΡΓΑ.(συμπληρωματική σύμβαση).(..) ζητείται η ανάκληση της 532/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου..(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης κατά το μέρος που αφορά στις προαναφερόμενες εργασίες, με την αιτιολογία ότι δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης..(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 2, το Τμήμα, κατά πλειοψηφία, κρίνει ότι όσον αφορά στις εργασίες για την ολοκλήρωση του υπογείου έργου της σήραγγας Μελισσίου σε τμήματα διανοιγμένα από προηγούμενη εργολαβία, αυτές κατέστησαν αναγκαίες όχι συνεπεία παραλείψεων ή σφαλμάτων της μελέτης του αρχικού εν προκειμένω έργου, όπως εσφαλμένως έκρινε το Κλιμάκιο, αλλά, όπως βασίμως προβάλλει η αιτούσα και η παρεμβαίνουσα, λόγω των μη δυνάμενων να προβλεφθούν τοπικών συγκλίσεων των εσωτερικών τοιχωμάτων τέτοιας κλίμακας που επηρέασαν την ασφάλεια του έργου και οι οποίες οφείλονται στην αιφνίδια τοπική μεταβολή των υδρογεωλογικών συνθηκών στη μη ορατή περιβάλλουσα συγκεκριμένου τμήματος της ήδη διανοιγμένης σήραγγας, πίσω και άνωθεν των προσωρινών μέτρων υποστήριξης. Τούτο άλλωστε καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι οι ως άνω απρόβλεπτου μεγέθους συγκλίσεις εκδηλώθηκαν αιφνιδίως σε συγκεκριμένη περιοχή (κατά τόπους) και όχι σε όλο το μήκος της σήραγγας (τοπική εμφάνιση του φαινομένου), αρκετά μετά την υπογραφή της αρχικής σύμβασης και κατά την εξέλιξη των υπολειπόμενων εργασιών διάνοιξης από Χ.Θ. 26+208 έως 26+283, ενώ το μέτωπο εκσκαφής πλησίαζε από δυτικά, καίτοι είχαν ληφθεί μέτρα απάντλησης των υπογείων υδάτων με χρήση μόνιμου δικτύου άντλησης στα διανοιγμένα τμήματα της σήραγγας και από την παρούσα αλλά και την προηγούμενη διαλυθείσα εργολαβία. Επομένως, συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις που επιτρέπουν την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση των εργασιών αυτών, οι οποίες είναι συναφείς με το αρχικό έργο και αναγκαίες για την ολοκλήρωσή του.(..)Περαιτέρω, το Τμήμα ομοφώνως κρίνει ότι, όσον αφορά στις εργασίες για την εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών και λοιπών συναφών υποδομών στο Σ.Σ. Κιάτου και στο Κ.Ε.Κ. Κορίνθου, αυτές δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον πρόκειται για ένα νέο έργο, το οποίο δεν προβλεπόταν στην αρχική μελέτη του επίμαχου έργου και συνεπώς δεν πρόκειται για συμπληρωματικές εργασίες, αλλά για ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων (μετά τη δημοπράτηση) επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου,...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και να ανακληθεί η 532/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες για την ολοκλήρωση του υπογείου έργου της σήραγγας Μελισσίου σε τμήματα διανοιγμένα από προηγούμενη εργολαβία, να μην ανακληθεί δε η πράξη αυτή κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες για την εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών και λοιπών υποδομών
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1352/2018:Αναθεωρεί εν μέρει την 444/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Ανακαλεί την 532/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/495/2019
Επισκευές σχολικών κτιρίων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι, όπως γίνεται δεκτό από τη νομολογία, στην περίπτωση μη επαρκούς προσδιορισμού του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, λόγω της αδυναμίας προμέτρησής του, όπως εν προκειμένω, αποκλείεται η κατ’ εξαίρεση χορηγούμενη από το νόμο δυνατότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση νέων εργασιών, όταν το συμβατικό ποσό έχει πλέον αναλωθεί. Επομένως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την αιτιολογία ότι οι επίμαχες εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, καθώς το στοιχείο του απρόβλεπτου χαρακτήρα των επεμβάσεων αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο δεν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί ποσοτικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, και αλυσιτελώς γίνεται επίκληση των ελλείψεων της αρχικής μελέτης από την αναθέτουσα αρχή στο πλαίσιο σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι στην κρινόμενη περίπτωση δεν αποδεικνύεται από κανένα στοιχείο του φακέλου η συνδρομή περιστάσεων που δεν ήταν γνωστές στην αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης και θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης (Ε.Σ. VI Τμ. 1751/2016, 6064/15, 285/2012, Ε΄ Κλ. 49/2016, 507/2012). Τέλος, εσφαλμένως η αναθέτουσα αρχή υπολαμβάνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο των διατάξεων του άρθρου 132 και της παραγράφου 1 του άρθρου 156 του ν.4412/2016 και είναι νόμιμη, δοθέντος ότι η αξία της δεν υπερβαίνει ποσοστό 15% της αρχικής σύμβασης του έργου. Και τούτο, διότι, όπως προαναφέρθηκε, η ελεγχόμενη σύμβαση, ως παρακολούθημα της αρχικής σύμβασης, διέπεται από τις διατάξεις του ν.3669/2008, υπό τις οποίες η τελευταία συνήφθη.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της.
ΕλΣυν.Κλ.Ε/135/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι είναι νόμιμη η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, με προσφυγή, κατ’ άρθρο 28 περ. β΄ του Κ.Δ.Ε., στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, καθόσον αποδεικνύεται ότι πληρούνται, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο άρθρο 57 παρ. 1 του Κ.Δ.Ε. προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.