Η αρμοδιότητα της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών δεν ανήκε στα αναφερόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όργανα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από την Επίτροπο, αλλά στην Επιτροπή συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου, η οποία είναι και το μόνο αρμόδιο όργανο για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών καθώς και της προμήθειας ανταλλακτικών στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που παρουσιάζουν βλάβη ή έχουν ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης.

Προμήθεια ανταλλακτικών και εκτέλεση εργασιών επισκευής σε διάφορα οχήματα Δήμου.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι, ανεξαρτήτως των αλλοιώσεων που έχουν συντελεστεί στις ημερομηνίες όλων ανεξαιρέτως των αποφάσεων έγκρισης των προμηθειών και ανάθεσης των επισκευαστικών εργασιών – αλλοιώσεις που από τον ίδιο το Δήμο ομολογείται ότι έγιναν με τα από 10.12.2009 και 18.12.2009 έγγραφα του Δημάρχου- η εντελλόμενη με τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι η ανάθεση της προμήθειας των ανταλλακτικών και των εργασιών επισκευής των οχημάτων με αριθμό κυκλοφορίας ΜΕ 60963, ΚΗΟ ......., ΚΗΥ ......., ΚΗΟ....... και του εκσκαφέα του Δήμου δεν έγινε από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου, μόνη κατά νόμο αρμόδια για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Συγκεκριμένα, η ανάθεση της προμήθειας ανταλλακτικών και των εργασιών επισκευής των με αριθμό κυκλοφορίας ΜΕ 60963, ΚΗΟ ....... και ΚΗΥ ....... οχημάτων του Δήμου (Χ.Ε. 626, 628 και 629/2009), αλλά και των με αριθμό κυκλοφορίας ΚΗΥ…, ΚΗΟ....... και ΜΕ 60963 οχημάτων και του εκσκαφέα του Δήμου (Χ.Ε. 627 και 630/2009) έγινε από αναρμόδια όργανα, ήτοι από τη Δημαρχιακή Επιτροπή (απόφαση 117/20.7.2009) και το Δήμαρχο ....... (αποφάσεις 165/Α/11.9.2009, 11/Β και 12/Β/30.9.2009 και 13/Β/1.10.2009), η δε εκ των υστέρων έγκριση των εν λόγω εργασιών και προμηθειών από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής και δη μετά την υπογραφή και εκτέλεση των οικείων συμβάσεων δεν μπορεί να καταστήσει τη δαπάνη αυτή νόμιμη.   

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια ελαστικών για τα οχήματα και μηχανήματα του ως άνω Δήμου, καθόσον: α) η ανάθεση της ανωτέρω προμήθειας έγινε από αναρμόδιο όργανο, δηλαδή τον Δήμαρχο και όχι από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου και β) η επιτροπή παραλαβής των υλικών δεν είχε νόμιμη σύνθεση, διότι κατά παράβαση του άρθρου 67 του π.δ/τος 28/1980 (ΦΕΚ Α' 11/1980), δεν αποτελείτο από ένα δημοτικό σύμβουλο και δύο υπαλλήλους, εκ των οποίων ο ένας να διαθέτει την κατάλληλη ειδικότητα, αλλά από τρείς δημοτικούς υπαλλήλους. Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη εφόσον δεν συνοδεύεται από την προβλεπόμενη στο άρθρο 67 του π.δ/τος 28/1980 βεβαίωση παραλαβής, είναι και μη κανονική.(συγγνωστή πλάνη)

Πληρωμή εργασιών και ανταλλακτικών για τη συντήρηση και επισκευή οχημάτων του ως άνω Δήμου.(....)Με την εκδοθείσα κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 11 του ν.δ/τος 2396/1953 (ΦΕΚ Α΄ 117) Οικ.3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και των εν γένει Ν.Π.Δ.Δ. κ.λπ. περί ων το άρθρ. 1 του Ν.Δ. 2396/53» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την Οικ.4993/745/24.4.1975 απόφαση του ίδιου Υπουργού (ΦΕΚ Β΄ 489), καθορίζεται, μεταξύ άλλων, η διαδικασία επισκευής και συντήρησης και προμήθειας ανταλλακτικών και ελαστικών για τα αυτοκίνητα οχήματα που ανήκουν στο Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Ειδικότερα, για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών καθώς και την επισκευή και συντήρηση σε ιδιωτικό συνεργείο οχημάτων των Ο.Τ.Α., που εδρεύουν σε διοικητική περιφέρεια πλην της Περιοχής τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης (βλ. α.ν. 44/1936) και που δεν διαθέτουν συνεργείο επισκευής αυτοκινήτων, απαιτείται ως «ουσιώδες δικαιολογητικόν της πραγματοποιούμενης εκάστοτε δαπάνης» η έκδοση «δελτίου ή εντολής επιθεωρήσεως και επισκευής οχήματος» από το Γραφείο Κίνησης της αρμόδιας Νομαρχίας (και ήδη Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 3852/2010) ή, εφόσον έχει συγκροτηθεί, από το Γραφείο Κίνησης του ενδιαφερόμενου Ο.Τ.Α. Στην εν λόγω «εντολή» αναγράφονται, περιληπτικά, στοιχεία αναφερόμενα στο είδος της συντήρησης ή επισκευής, οι απαιτούμενες επισκευαστικές εργασίες και τα αναγκαία ανταλλακτικά. Αντίτυπο του εν λόγω «δελτίου ή εντολής», πρέπει να παραδίδεται στην αρμόδια Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων της υπηρεσίας, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Δημάρχου και αποτελείται από υπαλλήλους του Δήμου, από τους οποίους ένας τουλάχιστον τεχνικός, εφόσον υπάρχει. Το έργο της ανωτέρω Επιτροπής, η οποία επιλαμβάνεται όλων των επισκευαστικών εργασιών, ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης, συνίσταται στην ανάθεση των εργασιών επισκευής ή συντήρησης σε ιδιωτικό συνεργείο, με βάση τις ενδείξεις του προαναφερθέντος «δελτίου». Εν συνεχεία, αυτές οι εργασίες και προμήθειες διενεργούνται βάσει των ισχυουσών διατάξεων περί ανάθεσης υπηρεσιών και προμηθειών αγαθών από τους Ο.Τ.Α. (βλ. πράξεις Ελ. Συν. VII Τμ. 95 και 96/2012, 78/2011, 83, 204 και 320/2010, 33/2009, 7/2007, Κλιμάκιο Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα 109/2013, 72/2012). 

Προμήθεια ανταλλακτικών και εκτέλεση εργασιών:Υπό τις περιστάσεις αυτές, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι η ανάθεση της προμήθειας των ανταλλακτικών και των εργασιών επισκευής των ανωτέρω δύο οχημάτων του Δήμου στο ως άνω ιδιωτικό συνεργείο αυτοκινήτων έγινε από αναρμόδιο όργανο, ήτοι από τον Δήμαρχο ... και όχι από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου, μόνη κατά νόμο αρμόδια για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών. Περαιτέρω, κατά παράβαση των οριζομένων στην προπαρατεθείσα Οικ.3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως όπως ισχύει, δεν συμμετείχε στην εν λόγω Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου ένας τουλάχιστον τεχνικός υπάλληλος ενώ, σύμφωνα με όσα αναφέρονται από τον Επίτροπο και δεν αναιρούνται με το απαντητικό στη διαφωνία έγγραφο του Δήμου ..., στο Δήμο υπηρετούσε κατά το διάστημα αυτό ο τεχνικός υπάλληλος …. Κατ’ ακολουθίαν των εκτεθέντων, βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

«Απάντηση σε έγγραφό σας» (περί συγκρότησης επιτροπών συντήρησης. επισκευής οχημάτων και μηχανημάτων και προμήθειας ανταλλακτικών κλπ των οχημάτων και μηχανημάτων ΟΤΑ ά βαθμού)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ. Με τα ανωτέρω δεδομένα μη νομίμως προέβη η ειδική Επιτροπή (προμήθειας ανταλλακτικών, ελαστικών επισώτρων και συντήρησης - επισκευής αυτοκινήτων) στη διενέργεια της υπό κρίση προμήθειας ελαιολιπαντικών, καθόσον αυτή συνιστά το κατά νόμο αρμόδιο όργανο για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής συγκεκριμένων οχημάτων δήμου που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και δεν ορίζεται αρμόδια όταν η προμήθεια έχει ως αντικείμενο την αγορά ελαιολιπαντικών για τις ανάγκες εν γένει οχημάτων του Δήμου, λόγω εξάντλησης των ποσοτήτων (..). Πλην όμως, τα επιληφθέντα όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά υπέλαβαν πεπλανημένα, πλην συγγνωστώς, ότι αρμόδια και για την προμήθεια της αναγκαίας ποσότητας ελαιολιπαντικών για οχήματα του Δήμου ήταν η Επιτροπή που ορίζεται στην προπαρατεθείσα Υ.Α..(συγγνωστή πλάνη)

Κατάτμηση.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη υπό ΙΙ. σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω 35498/26.6.2015 και 40720/20.7.2015 συμβάσεις, παρόλο που δεν διαχωρίστηκε σε αυτές η αξία της προμήθειας των ανταλλακτικών από την αξία των υπηρεσιών, είναι μικτές συμβάσεις προμήθειας (των αναγκαίων για τις επισκευές των οχημάτων του Δήμου ανταλλακτικών) και παροχής υπηρεσιών (ήτοι, της επισκευής των εν λόγω οχημάτων). Ο δε προέχων χαρακτήρας των συμβάσεων αυτών είναι, σύμφωνα με το σκοπό τους και τη βούληση των συμβαλλόμενων μερών, όπως αποτυπώθηκαν στα σχετικά συμβατικά κείμενα, αυτός της παροχής υπηρεσιών και συγκεκριμένα της επισκευής των εν λόγω οχημάτων του Δήμου …και όχι η προμήθεια καθεαυτή των αναγκαίων για τις επισκευές ανταλλακτικών, η οποία έχει παρεπόμενο χαρακτήρα και αποτελεί το μέσο για την εκτέλεση της ανωτέρω εργασίας. Κατά συνέπεια, μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων, οι εν λόγω εργασίες εντάχθηκαν σε κωδικούς αριθμούς προμηθειών του προϋπολογισμού του Δήμου ….. Επιπλέον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη υπό ΙΙΙ. σκέψη, οι προαναφερόμενες εργασίες επισκευής των οχημάτων του Δήμου, συνιστούν ομοειδείς, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εργασίες. Ως εκ τούτου, μη νομίμως οι ελεγχόμενες εργασίες επιμερίστηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στη φερομένη ως δικαιούχο εταιρεία, για το λόγο ότι το ύψος της δαπάνης αυτών συναθροιζόμενο με το ποσό που δαπανήθηκε κατά το έτος 2015, για όμοιες με αυτές υπηρεσίες του Δήμου … (βλ. τους ΚΑΕ 20.6263.001, 20.6263.002, 20.6263.005, 20.6263.009, 20.6263.012, 30.6263.002, που επίσης αφορούν συντήρηση και επισκευή οχημάτων του Δήμου), υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών. Ο Δήμος …., με το έγγραφο επανυποβολής των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων, ισχυρίζεται ότι δεν έλαβε χώρα διαγωνισμός αλλά απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών διότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν εκ των προτέρων οι βλάβες των εν λόγω οχημάτων. Ο ως άνω ισχυρισμός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι στο πλαίσιο του έγκαιρου και ορθού προγραμματισμού της δράσης του, ο Δήμος ….μπορούσε να προγραμματίσει, τουλάχιστον σε γενικές γραμμές, τη διενέργεια διαγωνισμού για τη συντήρηση – επισκευή όλων των κατηγοριών οχημάτων του κατά το έτος 2015. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου, σύμφωνα με τον οποίο τα αρμόδια όργανά του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων αλλά ενόψει του δυσερμήνευτου αυτών, συγγνωστώς θεώρησαν ότι για τις ελεγχόμενες αναθέσεις δεν προβλεπόταν η διεξαγωγή διαγωνισμού, ανεξαρτήτως του ύψους της σχετικής δαπάνης, είναι απορριπτέος διότι οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις ισχύουν από μακρού χρόνου και αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του συστήματος ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων εν γένει και ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου ως προς την εφαρμογή τους.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο, είναι μη νόμιμη, διότι η ως άνω ανάθεση της προμήθειας των ανταλλακτικών για τη συντήρηση και επισκευή των οχημάτων και μηχανημάτων του Δήμου έγινε από αναρμόδιο όργανο, ήτοι την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ... και όχι από την Επιτροπή προμήθειας ανταλλακτικών, ελαστικών, συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου, μόνη κατά νόμο αρμόδια για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών και προμηθειών και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Ωστόσο, το Κλιμάκιο κρίνει κατ’ αποδοχή σχετικού ισχυρισμού του Δήμου, ότι τα αρμόδια όργανά του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά ενόψει του δυσερμήνευτου αυτών, συγγνωστώς, υπέλαβαν, ότι η προμήθεια ανταλλακτικών και ελαστικών για τα οχήματα του Δήμου, διέπεται από τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., τον οποίο και εφάρμοσαν. Κατόπιν τούτων, εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος μη νομιμότητας, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Εργασίες επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών:..Υπό τα δεδομένα αυτά οι παραπάνω εργασίες δεν αφορούν στην αποκατάσταση έκτακτων βλαβών των οχημάτων που προέκυψαν αιφνίδια, αλλά κατέστησαν αναγκαίες λόγω βλαβών από τη συνήθη ιδιαίτερα μεγάλη χρήση τους και την παλαιότητά τους. Οι ανωτέρω εργασίες και προμήθειες ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή των οχημάτων του Δήμου μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του, δαπάνης, καθόσον η αξία τους (19.244,80 και 24.682,20 ευρώ) συναθροιζόμενη μεταξύ τους αλλά και με την αξία των προηγηθεισών όμοιων εργασιών και προμηθειών του Δήμου (1.059.093,17 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση. Επειδή όμως ο Δήμος προχώρησε στην εκπόνηση μελέτης (11/2017) και την προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων με συμφωνία- πλαίσιο και ανατέθηκαν ήδη τα τρία τμήματα αυτού (απορριμματοφόρα, φορτηγά και μηχανήματα έργου) ενώ εκκρεμεί το τέταρτο τμήμα λόγω κατάθεσης σχετικών προσφυγών (βλ. έγγραφο επανυποβολής), τα αρμόδια όργανα του Δήμου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού και της αναμονής περάτωσής του συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα, η οποία ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων κρίνεται συγγνωστή.