ΜΕΛΕΤΕΣ. μη νόμιμη καταβολή αμοιβής στον ...., πολιτικό μηχανικό, για την εκπόνηση μελέτης,.., διότι κατά το χρόνο ανάθεσης της μελέτης ο φερόμενος ως δικαιούχος δεν ήταν κάτοχος πτυχίου μελετητή..(..)Με τα δεδομένα αυτά, η εκπόνηση της προαναφερόμενης μελέτης   μη νομίμως ανατέθηκε στον άνω πολιτικό μηχανικό.

ΜΕΛΕΤΕΣ: Μη νόμιμη ανάθεση ανάθεση εργασίας σε ιδώτη μελετητή για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο, ενώ ανάγεται στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων του Δήμου, προσωπικού. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο τούτο κρίνει ότι η ανατεθείσα μελέτη αντιστοιχεί στην κατηγορία 13 που προβλέπεται στο άρθρο 2 παρ.2 του ν. 3316/2005 στην οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι μελέτες διαχείρισης υδατικών πόρων και δεν αποτελεί μελέτη έργου για την οποία αρμόδιο το Τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, ως εκ τούτου, νομίμως, ο Δήμος ……………… ανέθεσε στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη μελετητή την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης η οποία δεν υπάγεται εκ του λόγου τούτου στα συνήθη καθήκοντα της ως άνω υπηρεσίας (τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων) του Δήμου, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση δεν υπηρετεί στο τμήμα αυτό υπάλληλος με την επιστημονική  ειδικότητα του αναδόχου (Αγρονόμος Τοπογράφος). Συνεπώς, ο προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας ότι η υπό κρίση μελέτη ανατέθηκε, μη νόμιμα, διότι ανήκει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του τμήματος υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Κατόπιν τούτων, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα  μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013 σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εντέλλεται η δαπάνη.

Καταβολή αμοιβής του για την εκπόνηση της μελέτης «Ανασύνταξη μελέτης έργου ‘‘Βελτίωση οδού ......-......’’».(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ανάθεση από το Δήμο στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη μελετητή της σύνταξης της ως άνω μελέτης δεν είναι νόμιμη, καθόσον, κατά παράβαση του άρθρου 209 παρ. 4 του Κ.Δ.Κ., δεν παρατίθεται στην ως άνω απόφαση ανάθεσης ειδική αιτιολογία για την αδυναμία της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολιτικής Προστασίας/Γραφείο Συγκοινωνιακών Υποδομών και Εγκαταστάσεων ως προς τη σύνταξη της ανατεθείσας μελέτης. Ειδικότερα, η περιεχόμενη, στο σώμα της οικείας, μνημονευθείσας στην προηγούμενη σκέψη, 141/27.9.2012 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής ......, αιτιολογία είναι ελλιπής αφού περιορίζεται στην περιληπτική αναφορά του αντικειμένου της μελέτης και του στόχου αυτής παραθέτοντας τις διατάξεις του άρθρου 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006 για τη δυνατότητα απευθείας ανάθεση της μελέτης από το Δήμο, ενώ το αριθμ. 489/17.7.2012 έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου περιλαμβάνει μία γενική και αόριστη αιτιολογία, καθόσον αναφέρει συμπερασματικά ότι «….η Υπηρεσία μας, βάση της στελέχωσής της, δεν έχει την εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία για τη σύνταξη της ανωτέρω μελέτης…». Η δε εκ των υστέρων επιχειρούμενη, με το ως άνω από 9.8.2013 έγγραφο του Δημάρχου ......, αιτιολόγηση της ανάγκης σύναψης της ως άνω σύμβασης είναι ανεπαρκής δοθέντος ότι προβάλλεται εκ νέου ως λόγος αδυναμίας εκπόνησης της ως άνω μελέτης, οι εξειδεικευμένες γνώσεις που απαιτούνται για την εκπόνηση της μελέτης και η έλλειψη εμπειρίας των υπαλλήλων που στελεχώνουν την αρμόδια υπηρεσία, χωρίς όμως να προσδιορίζονται, με επίκληση συγκεκριμένων στοιχείων, οι ιδιομορφίες της ανατεθείσας μελέτης και οι ειδικές επιστημονικές γνώσεις που απαιτούνται γι΄αυτήν σε σχέση με τις μελέτες που συνήθως αναλαμβάνει, το υπαλληλικό προσωπικό του Δήμου καθώς και ποια είναι η ειδικότερη εμπειρία που απαιτείται να έχει ο μελετητής, την οποία αποδεδειγμένα δεν διαθέτει το προσωπικό που στελεχώνει την αρμόδια υπηρεσία. Επίσης, και η έλλειψη εξειδικευμένου ηλεκτρονικού εξοπλισμού και λογισμικού σχεδιασμού οδών προβάλλεται αορίστως, ενώ σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη αυτή και αληθής υποτιθέμενη, δεν αιτιολογεί την υπό κρίση ανάθεση, αφού δεν προκύπτει ειδικότερα γιατί ο Δήμος δεν έχει μεριμνήσει για την προμήθεια του εξοπλισμού καθώς και του απαιτούμενου λογισμικού σχεδιασμού οδών, εφόσον τούτο απαιτείται για την αποτελεσματική άσκηση της προβλεπόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 75 Ι.α.7. και Ι. γ. 15 του ν. 3463/2006, όπως ισχύει, σε συνδυασμό με το άρθρο 16 του Ο.Ε.Υ., σχετικής αρμοδιότητάς του. Τέλος, αλυσιτελώς προβάλλεται ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η εκπονηθείσα μελέτη δεν υπερβαίνει το 30% της προεκτιμώμενης αμοιβής και είναι συμφέρουσα για το Δήμο, καθόσον δεν αφορά στον λόγο μη νομιμότητας της δαπάνης που έθεσε ο Επίτροπος με έκθεση διαφωνίας του, αλλά στις προϋποθέσεις που τίθενται με την παρ. 3 του άρθρου 209 του Κ.Δ.Κ. για την απευθείας ανάθεση μελέτης από το Δήμο, εφόσον όμως, προηγουμένως αιτιολογείται επαρκώς, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η αδυναμία της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου να την εκπονήσει.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή πληρωμής του Δήμου …., ποσού 7.380,00 ευρώ, το οποίο αφορούσε την προκαταβολή στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «….» του 30% του συνολικού ποσού που  προβλέπεται στην από 6.10.2014 φερόμενη ως προγραμματική σύμβαση, με αντικείμενο την εκπόνηση «…».Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η από 6.10.2014 σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, δεν αποτελεί, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αλλά συνιστά, κατ’ ουσίαν, απευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005 από το Δήμο …στην ..., όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος, κατ’ εκτίμηση  της  117/4.12.2014  πράξης επιστροφής (βλ. σκέψη Ι). Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από το προεκτεθέν περιεχόμενο της σύμβασης, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία, συμπράττοντας ισόρροπα για την από κοινού εξυπηρέτηση ενός δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν την ικανοποίηση όλως διακριτών και αντίθετων συμφερόντων, ήτοι ο Δήμος αποσκοπεί στην υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου και την παραλαβή της μελέτης, ενώ η … αποβλέπει στην απόληψη του καθορισμένου συμβατικού ανταλλάγματος για την εκπόνησή της. Η συμβολή δε του Δήμου περιορίζεται, κατά κύριο λόγο, στην καταβολή της δαπάνης για την εκτέλεση του αντικειμένου της σύμβασης, ενώ η συλλογή και παράδοση στην …. των αναγκαίων στοιχείων για την εκπόνηση της Μ.Π.Ε., ανάγεται σε προαπαιτούμενη ενέργεια για τη σύνταξη οιασδήποτε μελέτης, καθώς κάθε εργοδότης παραδίδει στον ανάδοχο τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία και δεν συνιστά συμβολή στην εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου, ήτοι στην πραγματοποίηση αυτής καθεαυτής της μελέτης (πρβλ. Πράξη VII Τμ. 23/2015). Εξάλλου, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη ΙΙ.Β., για τη νόμιμη σύναψη προγραμματικής σύμβασης απαιτείται ο επιδιωκόμενος σκοπός να μην μπορεί να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο, προϋπόθεση που δεν πληρούται εν προκειμένω, δοθέντος ότι ήταν δυνατή η ανάθεση του συμβατικού αντικειμένου σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, όπως είχε επισημανθεί και με τα από 2.1.2014 και 31.3.2014 τεύχη ανάθεσης μελέτης της Διεύθυνσης Μελετών του Δήμου. Ούτε, άλλωστε, προκύπτει ότι για την ολοκλήρωση του επιδιωκόμενου από τα συμβαλλόμενα μέρη σκοπού απαιτείται περαιτέρω η υπογραφή εκτελεστικών συμβάσεων. Επιπλέον, ο Δήμος …. είναι ο μόνος βαρυνόμενος με το οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης, ενώ η προβλεφθείσα στο άρθρο 4 της σύμβασης μονομερής περιουσιακή μετακίνηση από το Δήμο προς την …δεν περιορίζεται στην κάλυψη λειτουργικών εξόδων, αλλά χαρακτηρίζεται ρητώς ως «αμοιβή». Υπέρ της ερμηνευτικής αυτής εκδοχής συνηγορεί και ο συνυπολογισμός στο συμβατικό τίμημα του αναλογούντος Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ο οποίος προβλέπεται μόνον στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών (βλ. Πράξεις VII Τμ. 51, 29/2015). Περαιτέρω, όπως προαναφέρθηκε, η σύμβαση αφορά, σύμφωνα με το τεχνικό αντικείμενό της, την εκπόνηση μελέτης του ν. 3316/2005 και δη περιβαλλοντικής μελέτης (βλ. άρθρο 2 παρ. 2 περ. 27 του ν. 3316/2005), όπως σαφώς προκύπτει και από τα προαναφερθέντα τεύχη ανάθεσης μελέτης της Διεύθυνσης Μελετών του Δήμου. Κατά συνέπεια, για την ανάθεση της ως άνω μελέτης έπρεπε να τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 3316/2005, οι οποίες καθιερώνουν ως κανόνα τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού. Προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης θα μπορούσε να είναι νόμιμη μόνον εφόσον συνέτρεχε μία τουλάχιστον από τις εξαιρετικές περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 10 του ως άνω νόμου, κάτι που δεν προκύπτει ούτε από το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος, ούτε και από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου. Ομοίως, δεν προκύπτει η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ., σχετικά με το οποίο, τόσο ο Δήμος, όσο και η … ρητώς αναφέρουν ότι δεν εφαρμόσθηκε εν προκειμένω (βλ. το υπ’ αριθμ. πρωτ. 26129/3.3.2015 έγγραφο του Δήμου και το υπ’ αριθμ. πρωτ. 7537/23.12.2014 έγγραφο της …Κατόπιν αυτών και δοθέντος ότι η επίμαχη σύμβαση δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά δημόσια σύμβαση εκπόνησης μελέτης, ο ισχυρισμός της Επιτρόπου ότι η … δεν δύναται, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 100 του ν. 3852/2010, να είναι η μοναδική αντισυμβαλλομένη του Δήμου, καθώς και ότι η σύμβαση δεν περιλαμβάνει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο της προγραμματικής σύμβασης, ήτοι αναλυτικό χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένες ρήτρες, καθίσταται αλυσιτελής, εφόσον – κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα – το ως άνω άρθρο 100 του ν. 3852/2010 δεν τυγχάνει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση. Τέλος, ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο η δαπάνη εκπόνησης της επίμαχης Μ.Π.Ε. θα έπρεπε να βαρύνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού της …., πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθώς, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ, η παραχώρηση της  εκμετάλλευσης της μαρίνας του Αγίου ….στην ως άνω Δημοτική Εταιρεία (βλ. την 115/20.3.2009 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …) δεν κωλύει το Δήμο, ως φορέα διαχείρισης του τουριστικού λιμένα, να ασκήσει την απορρέουσα από το άρθρο 7 της από 3.3.2000 σύμβασης αρμοδιότητά του (βλ. και άρθρο 75 παρ. Ι.α΄ περ. 9 του Κ.Δ.Κ.), για την εκπόνηση και υποβολή της απαιτούμενης Μ.Π.Ε., με σκοπό την περιβαλλοντική αδειοδότηση της μαρίνας.

Παραλαβή μελέτης.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, μη νομίμως καταβάλλεται στη φερόμενη ως δικαιούχο το 70% της συμβατικής αμοιβής της. Τούτο δε, διότι σύμφωνα με την από 11.2.2014 σύμβαση μεταξύ του Δήμου ...... και της αναδόχου, προϋπόθεση για την καταβολή της αμοιβής στην τελευταία αποτελούσε αφενός, η έγκριση της μελέτης από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου, με την έκδοση βεβαίωσης περί συμμόρφωσης στις συμβατικές της υποχρεώσεις και αφετέρου, η παραλαβή του αντικειμένου της μελέτης, με σχετική απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής, τα οποία, όπως προκύπτει, δεν έλαβαν χώρα στην προκειμένη περίπτωση. Δοθέντος δε, ότι αντικείμενο της ως άνω σύμβασης ήταν η εκπόνηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, για την οποία οι διατάξεις του ν. 4014/2011 απαιτούν την έγκρισή της, κατόπιν ελέγχου τυπικής πληρότητας, από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή, καθώς και τη διατύπωση γνώμης εκ μέρους άλλων δημοσίων φορέων, ούτε εγκριτική απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής μπορούσε να έχει εκδοθεί ούτε παραλαβή της μελέτης μπορούσε να είχε γίνει, αφού τελούσε σε εκκρεμότητα η ανωτέρω διαδικασία.          

ΜΕΛΕΤΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο στον ίδιο ως άνω ιδιώτη μελετητή, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με την εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 209 παρ.3 του Κ.Δ.Κ., για την εκπόνηση της «Γεωτεχνικής μελέτης αποκατάστασης φράγματος», καθόσον η σύμβαση που εκτελέσθηκε έχει ως αντικείμενο την εκπόνηση μελέτης του άρθρου 1 παρ. 2 περ. α του ν. 3316/2005, κατά την οποία επιτρέπεται η εφαρμογή της εν λόγω εξαιρετικής διάταξης, δεδομένου ότι της απόφασης περί απευθείας ανάθεσης προηγήθηκε η απαιτούμενη  βεβαίωση του Προϊσταμένου του Τμήματος Έργων Υποδομής, περί αποδεδειγμένης αδυναμίας των υπηρεσιών του Δήμου να αναλάβουν τη σύνταξη της μελέτης, ενώ η  αμοιβή του μελετητή δεν υπερβαίνει το χρηματικό όριο των 7.342,50 ευρώ που τίθεται από τις διατάξεις της, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 45 παρ.3 ν.3316/2005, Δ15/οικ/6655/2011 (ΦΕΚ Β΄ 743/2011) υπουργικής απόφασης.

Μελέτες.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη νομίμως χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων (Σ.Α.Τ.Α.), καθόσον αφορά στην εκπόνηση τοπογραφικής μελέτης, που συνδέεται με «επενδυτικές δραστηριότητες» του Δήμου, όπως είναι η σύνταξη λοιπών μελετών και η διενέργεια τεχνικών επεμβάσεων, που πρόκειται να γίνουν στην περιοχή όπου αυτή αφορά, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο ΔΥ/17.7.2014 έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, χωρίς να ασκεί επιρροή το γεγονός ότι η σύνταξη των επίμαχων τοπογραφικών αποτυπώσεων δεν συνδέεται ακόμη με την υλοποίηση συγκεκριμένων, σαφώς προσδιορισμένων, έργων υποδομής που έχει προγραμματίσει να εκτελέσει ο Δήμος. Περαιτέρω, η ως άνω μελέτη αφορά μεν, σε αντικείμενο που εμπίπτει στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού,  πλην όμως από τα στοιχεία του φακέλου και, ειδικότερα, από την από 9.7.2012 βεβαίωση της Διευθύντριας Τεχνικών Υπηρεσιών, προκύπτει ότι υπήρχε αδυναμία της υπηρεσίας αυτής (Τμήμα Συγκοινωνιακών – Κτιριακών Έργων και Υπαίθριων Χώρων) να προβεί στην εκπόνησή της, λόγω ανεπαρκούς στελέχωσής της και έλλειψης κατάλληλου τεχνολογικού εξοπλισμού. Ως εκ τούτου, νομίμως, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκ.III, ο Δήμος ανέθεσε την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης σε ιδιώτη μελετητή. Εξάλλου, μετά την, κατά τα ανωτέρω, βεβαίωση περί αδυναμίας της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου να εκπονήσει τη μελέτη, η οποία απαιτείται από τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 209 του Κ.Δ.Κ. (και όχι βάσει των διατάξεων του π.δ. 28/1980, όπως αβασίμως υποστηρίζει η Επίτροπος), ο Δήμος ....... νομίμως ανέθεσε την επίμαχη μελέτη, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 209 του ίδιου ως άνω Κώδικα, δοθέντος ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή αυτής ανερχόταν στο ποσό των 11.788,62 (χωρίς Φ.Π.Α.) και, συνεπώς, δεν υπερέβαινε το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης για τις τοπογραφικές μελέτες, ήτοι το ποσό των 12.581 ευρώ. Από τις διατάξεις δε αυτές δεν προκύπτει πρόσθετη υποχρέωση του Δήμου να τηρήσει άλλες διατυπώσεις (γνωμοδότηση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου και σχετική αναγγελία στο Τ.Ε.Ε.), οι οποίες προβλέπονται στις επιμέρους διατάξεις του ν. 3316/2005, σε απευθείας αναθέσεις μελετών που ερείδονται στο καθεστώς αυτό, συνεπώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. IV), είναι αβάσιμος ο σχετικός λόγος διαφωνίας.

ΜΕΛΕΤΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ: Μη νόμιμη δαπάνη που αφορούσε καταβολή συνολικού ποσού 24.990 ευρώ στο φερόμενο ως δικαιούχο ……, και αφορά τον 1ο λογαριασμό της μελέτης(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι :  Α) Κατ’ αποδοχή του πρώτου λόγου διαφωνίας, στην από 31.8.2010 βεβαίωση της Διευθύντριας Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ….. δεν αιτιολογείται, ειδικώς, η αδυναμία σύνταξης της μελέτης από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, καθόσον αφενός μεν, με το δεδομένο ότι για τα σχολικά κτίρια υπάρχουν οι προδιαγραφές του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων και οι αντίστοιχες τυποποιημένες μελέτες του Ο.Σ.Κ.  είναι απορριπτέος ο ισχυρισμός του Δήμου ότι για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης απαιτούνταν εξειδικευμένες γνώσεις, τις οποίες δεν διέθεταν οι υπάλληλοι της τεχνικής του υπηρεσίας, αφετέρου η επικαλούμενη έλλειψη των κατάλληλων μέσων (τοπογραφικών οργάνων), πέραν του ότι προβάλλεται αορίστως, δεν αιτιολογεί γιατί ο Δήμος δεν είχε μεριμνήσει για την προμήθεια του εξοπλισμού και του λογισμικού σχεδιασμού που απαιτείται για την αποτελεσματική άσκηση  των αρμοδιοτήτων του. Τέλος, ως προς τον ισχυρισμό του Δήμου ότι από τον Απρίλιο του έτους 2010 ήταν απαραίτητη η σύνταξη μελέτης ενεργειακής απόδοσης, σύμφωνα με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.), κατά το χρόνο δε ανάθεσης της μελέτης (Οκτώβριος 2010) η τεχνική υπηρεσία δε διέθετε την τεχνική κατάρτιση για την εκπόνηση της μελέτης ενεργειακής απόδοσης, αφενός μεν ο ειδικότερος αυτός λόγος δεν περιέχεται στην αιτιολογία της, από 31.8.2010 βεβαίωσης, περί αδυναμίας σύνταξης της μελέτης της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, αλλά προβάλλεται οψίμως  με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος, αφετέρου ήδη πριν την έκδοση του ΚΕΝΑΚ ίσχυε ο ν. 3661/2008 (ΦΕΚ Α 89/19.5.2008), με τις διατάξεις του οποίου εναρμονίστηκε η ελληνική νομοθεσία με την Οδηγία 2002/91/ΕΚ       «Για την ενεργειακή απόδοση των κτι­ρίων» και ο οποίος προέβλεπε τη λήψη μέτρων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων με την έκδοση κανονισμού ενεργειακής απόδοσης κτιρίων εντός σύντομης προθεσμίας έξι μηνών, καθιστούσε δε σαφείς τις υποχρεώσεις που έπρεπε να τηρούνται αναφορικά      με τις νέες προδιαγραφές της ενεργειακής αποδόσεως των κτιρίων που θα κατασκευάζονταν. Β) Η αιτιολογία που περιέχεται στο εισηγητικό προς το Περιφερειακό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων έγγραφο του Δημάρχου …… και στην 697/6.10.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει την κατά το νόμο έννοια του επείγοντος που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση της μελέτης, δηλαδή της άμεσης ανάγκης αντιμετωπίσεως μίας αιφνίδιας καταστάσεως, η δημιουργία της οποίας, μάλιστα, δεν ανάγεται στην σφαίρα επιρροής της αναθέτουσας αρχής καθόσον, στην προκειμένη περίπτωση, η μη επάρκεια των υφιστάμενων σχολικών υποδομών στο ανατολικό τμήμα της πόλης, δεν συνιστά αιφνίδιο γεγονός, αλλά αντιθέτως αποτελεί χρόνια κατάσταση, η αντιμετώπιση των συνεπειών της οποίας έπρεπε να λάβει χώρα εγκαίρως, στο πλαίσιο της ορθής και αποτελεσματικής λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Γ) Ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου ότι δεν προηγήθηκε δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν την υπογραφή της σύμβασης αναγγελία για δημοσίευση με τα κρίσιμα στοιχεία της στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε. είναι αβάσιμος, καθόσον η σχετική αναγγελία δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε. στις 12.12.2010. Δ) Βάσιμος είναι ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο δεν προκύπτει ότι το συνολικό ύψος των συμβάσεων που ανατέθηκαν με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης δεν υπερβαίνει το 10% των συνολικών ετήσιων πιστώσεων για την εκπόνηση μελετών και υπηρεσιών και τούτο διότι τόσο στο 62865/31.8.2010 έγγραφο του Δημάρχου προς το Περιφερειακό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων όσο και στην 697/6.10.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αναφέρεται μεν ότι το συνολικό ύψος των συμβάσεων που ανατέθηκαν με τη διαδικασία αυτή δεν υπερβαίνει το 10% των συνολικών ετήσιων πιστώσεων για την εκπόνηση μελετών, χωρίς, όμως, συγχρόνως να αναγράφεται, σύμφωνα με τη διατύπωση του νόμου, ότι δεν υπερβαίνει και το 10% των συνολικών ετήσιων πιστώσεων για την εκπόνηση υπηρεσιών, ενώ ούτε από κάποιο άλλο στοιχείο του φακέλου προκύπτει ότι συντρέχει η προϋπόθεση αυτή, ότι δηλαδή δεν υπάρχει υπέρβαση του 10% των συνολικών ετήσιων πιστώσεων για την εκπόνηση όχι μόνο μελετών, αλλά και υπηρεσιών. Ε) Και ο λόγος διαφωνίας ότι δεν κλήθηκαν για διαπραγμάτευση τρεις τουλάχιστον υποψήφιοι μελετητές, εφόσον υπάρχει επαρκής αριθμός υποψηφίων με τα νόμιμα προσόντα, παρίσταται βάσιμος, καθόσον στα κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάθεσης της μελέτης έγγραφα δεν αναφέρεται ότι τηρήθηκε η προϋπόθεση αυτή του νόμου, ενώ δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη και δεν ασκούν επιρροή, καθόσον συντάχθηκαν τέσσερα έτη μετά τον κρίσιμο χρόνο της ανάθεσης, οι από 16.5.2014 υπεύθυνες δηλώσεις των αρχιτεκτόνων μηχανικών, μελετητών Δημοσίων Έργων, ….και……, σύμφωνα με τις οποίες προσκλήθηκαν στις 27.5.2010 από τον τότε Δήμαρχο με σκοπό τη διαπραγμάτευση για την ανάθεση της εν λόγω μελέτης, έλαβαν γνώση των όρων και του αντικειμένου της σύμβασης και δήλωσαν           ότι δεν ενδιαφέρονται να εκπονήσουν τη συγκεκριμένη μελέτη. ΣΤ) Ο λόγος διαφωνίας ότι το τιμολόγιο παροχής των σχετικών υπηρεσιών φέρει ημερομηνία μεταγενέστερη της διαχειριστικής περιόδου που ολοκληρώθηκε      η μελέτη δεν ασκεί επιρροή στην κανονικότητα της ελεγχόμενης δαπάνης και τούτο διότι η έκδοση του τιμολογίου σε χρόνο μεταγενέστερο της οικείας διαχειριστικής περιόδου δύναται μεν να επισύρει την επιβολή φορολογικών κυρώσεων από μέρους των οργάνων της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., πλην όμως δεν συνεπάγεται δημοσιονομικές συνέπειες και ως εκ τούτου δεν θίγεται το κύρος του συγκεκριμένου δικαιολογητικού (βλ. σχετ. Πράξεις IV Τμήματος 50/1999, 153/2006, 23/2008, VII Τμ. 74, 103, 104/2011, Κλ.VII Tμ. 36/2012, 287/2013). Ζ) Ως προς το λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου ότι δεν υπάρχει απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εντός του οικονομικού έτους 2013 που εγκρίθηκε η παράταση της προθεσμίας της μελέτης, ούτε και απόφαση ανατροπής αυτής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ήδη από το χρόνο (6.10.2010) έγκρισης ανάθεσης της μελέτης (πρώτη ενέργεια για την εκτέλεση της δαπάνης) έπρεπε να εκδοθεί απόφαση ανάληψης υποχρέωσης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 και 13 του β.δ. 17.5/15.6.1959, σχετική δε απόφαση ανάληψης υποχρέωσης και απόφαση ανατροπής αυτής έπρεπε να εκδοθεί και στα επόμενα οικονομικά έτη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ.113/2010.

Ανάκληση της 118/2013 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου δαπανών στο παρόν Τμήμα, με την οποία κρίθηκε, ύστερα από διαφωνία της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ......,οτι εν πρέπει να θεωρηθεί το 29, οικονομικού έτους 2013, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του ως άνω Δήμου, που αφορούσε στη καταβολή ποσού 13.310,00 ευρώ στον φερόμενο ως δικαιούχο ......, Αγρονόμο Τοπογράφο Μηχανικό, ως αμοιβή του για την εκπόνηση της μελέτης «Τροποποιήσεις σχεδίου και σύνταξη πράξεων τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημιώσεως προκειμένου να αξιοποιηθούν εγκεκριμένοι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι της πόλεως της ......», Ειδικότερα δε κρίθηκε ότι η ως άνω απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής, η οποία αναφέρει ότι «μια τέτοιας φύσεως μελέτη δεν μπορεί να συνταχθεί από την Υπηρεσία μας» περιέχει εντελώς γενική και αόριστη αιτιολογία, καθόσον αναφέρεται απλώς συμπερασματικά ότι η αρμόδια Διεύθυνση Πολεοδομίας αδυνατούσε να συντάξει την ως άνω μελέτη.(….) Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από την κρίση του Κλιμακίου ως προς τη μη νομιμότητα της υπό κρίση δαπάνης, κατά παραδοχή του λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, στις ορθές σκέψεις και νόμιμες αιτιολογίες του οποίου εμμένει. Όμως, συνεκτιμώντας τον προβαλλόμενο ισχυρισμό του αιτούντος δήμου περί συγγνωστής πλάνης των αρμοδίων οργάνων του, ενόψει του ότι όμοιες δαπάνες για παρασχεθείσες υπηρεσίες σύνταξης παρόμοιων μελετών, η ανάθεση των οποίων είχε αποφασιστεί κατά τα έτη 2008 και 2009 από τη Δημαρχιακή Επιτροπή (αποφάσεις. 313/2008 και 34/2009), είχαν θεωρηθεί από τον αρμόδιο Επίτροπο, το Τμήμα κρίνει ότι τα όργανα του Δήμου, πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοζόμενων στην παρούσα υπόθεση διατάξεων, υπέλαβαν ότι η ανωτέρω σύμβαση ανάθεσης σύνταξης μελέτης ανατέθηκε νομίμως, κατ’ εφαρμογή της ίδιας ακολουθούμενης και στο παρελθόν διαδικασίας ανάθεσης σε ιδιώτη μελετητή.

Καταβολή τμήματος της αμοιβής της για τη σύνταξη μελέτης εφαρμογής ελεγχόμενης στάθμευσης, δυνάμει της 17362/862/15.5.2012 σύμβασης, η οποία συνήφθη μεταξύ αυτής και του εν λόγω Δήμου"(....). Με την κρινόμενη αίτηση, ο αιτών Δήμος ...... ζητεί την ανάκληση της ανωτέρω προσβαλλόμενης πράξης, προβάλλοντας ότι: Α) το Κλιμάκιο δεν έλαβε υπόψη του κρίσιμα στοιχεία, ήτοι ότι α) αντικείμενο της ανατεθείσας μελέτης ήταν νέο και δεν εξαντλήθηκε στην απλή επικαιροποίηση των δεδομένων της αρχικής μελέτης και β) το υπηρετούν στο Δήμο, κατά τον κρίσιμο χρόνο, προσωπικό δεν ήταν επαρκές ούτε επαρκώς εξειδικευμένο, ώστε να εκτελέσει τις ανατεθείσες εργασίες, καθώς στο αρμόδιο τμήμα  υπηρετούσε  ένας μόνο πολιτικός μηχανικός που δεν διέθετε την ειδικότητα του συγκοινωνιολόγου. Προς επίρρωση του ισχυρισμού αυτού, προσκομίζεται το με αρ. πρωτ. 1221/4.7.2013 έγγραφο του Προϊσταμένου του Τμήματος Ελεγχόμενης Στάθμευσης της Διεύθυνσης Οδοποιΐας του Δήμου ......, με το οποίο βεβαιώνεται ότι κατά το χρόνο της ανάθεσης, ήτοι κατά το χρονικό διάστημα Μαΐου – Ιουνίου 2012, το προσωπικό του αρμοδίου τμήματος αποτελούνταν από δύο (2) αρχιτέκτονες μηχανικούς, εκ των οποίων ο ένας είχε την ιδιότητα του προϊσταμένου, έναν (1) πολιτικό μηχανικό και έναν (1) εργοδηγό, από την προσκομιζόμενη δε από Ιουνίου 2012 τεχνική έκθεση της εν λόγω μελέτης προκύπτει ότι η ομάδα εργασίας για την εκπόνησή της αποτελείτο, πλην της φερόμενης ως δικαιούχου, από δύο πολιτικούς μηχανικούς – συγκοινωνιολόγους, έναν τοπογράφο μηχανικό και μία αρχιτέκτονα πολεοδόμο και Β) σε κάθε περίπτωση, τα όργανα του Δήμου συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στην ανάθεση των επίμαχων εργασιών σε τρίτο. Κατόπιν τούτων το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει, ότι νόμιμα ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος τοπογράφο μηχανικό η εκπόνηση της ως άνω μελέτης, καθόσον, αν και αυτή αφορά σε αντικείμενο που εμπίπτει στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού (ειδικότητας ΠΕ τοπογράφων μηχανικών), στον οργανισμό του οποίου προβλέπονται συναφώς έξι (6) θέσεις, εντούτοις,  το αρμόδιο τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη και τη σύνθεση της ομάδας εργασίας εκπόνησης της μελέτης, δεν ήταν, κατά τον κρίσιμο χρόνο της ανάθεσης, στελεχωμένο με επαρκές προσωπικό, ακόμη και συναφών ειδικοτήτων, χωρίς υπαιτιότητα του Δήμου. Κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και να ανακληθεί η 83/2013 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VΙΙ  Τμήμα, το επίμαχο δε 5202, οικονομικού έτους 2012, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ......, θα μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2012, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκε.