Πρόσληψη συμβασιούχων έργου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, δεν προκύπτει ότι τηρήθηκε η προβλεπόμενη στο άρθρο 6 του ν. 2527/1997 διαδικασία, δεδομένου ότι η 19614/28.12.2011 (…) απόφαση του γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, με την οποία εγκρίθηκε η πρόσληψη των φερόμενων ως δικαιούχων με σύμβαση μίσθωσης έργου, δεν διαλαμβάνει στο σώμα της την απαιτούμενη από τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 αιτιολογία. Ειδικότερα, η απόφαση αυτή δεν αναφέρει το απαιτούμενο για την εκτέλεση του έργου ακριβές χρονικό διάστημα, τα συνολικά ποσά αμοιβών των αναδόχων, το ότι το έργο δεν ανάγεται στον κύκλο των συνήθων καθηκόντων των υπαλλήλων του οικείου φορέα και τους λόγους για τους οποίους δεν μπορεί να εκτελεστεί αυτό από υπαλλήλους του φορέα αυτού. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η απόφαση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει σαφή και ειδική αιτιολογία, η οποία επιβάλλεται από το Νόμο, και, συνεπώς, πρέπει να υπάρχει, έστω και συνοπτικά, στο σώμα της, δυνάμενη μόνο να συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου, και όχι να αναπληρώνεται από αυτά, ενώ παράλειψη της αιτιολογίας αυτής συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας και καθιστά την απόφαση νομικώς πλημμελή

Σύμβαση μίσθωσης έργου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εν λόγω σύμβαση μίσθωσης έργου δεν είναι νόμιμη, διότι με αυτήν καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ως άνω Δήμου, εφόσον η εκτέλεση του έργου του ιατρού εργασίας δεν αποτελεί ποσοτικά περιορισμένη και παροδική ανάγκη του Δήμου, η οποία, μετά την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου από τον  ανάδοχο εντός  ορισμένου χρονικού διαστήματος, θα πάψει να υφίσταται, αλλά ανάγκη που ανακύπτει σε διαρκή και μόνιμη βάση. Περαιτέρω, η επίμαχη σύμβαση αποτελεί ανανέωση προγενέστερης, που είχε λήξει στις 6.11.2008, σύμβασης της εν λόγω ιατρού, και ως εκ τούτου είναι άκυρη σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 2527/1997. Σημειώνεται ότι η φερόμενη ως δικαιούχος απασχολείται ως ιατρός εργασίας στον πιο πάνω Δήμο με διαδοχικές συμβάσεις έργου από το έτος 2001. Εξάλλου, ο ισχυρισμός που προβάλλεται από το Δήμο  στο 5869/22.1.2009 έγγραφο, ότι δεν μπορούσε να προκηρύξει «θέση για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού», δεδομένου ότι στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου δεν προβλέπεται οργανική θέση ιατρού εργασίας,  δεν ευσταθεί, διότι το στοιχείο αυτό δεν νομιμοποιεί τον Δήμο να καλύπτει τις πάγιες και διαρκείς υπηρεσιακές ανάγκες του με τη σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου, αλλά αντιθέτως επιβάλλει τη σύσταση αντίστοιχης οργανικής θέσης στον Ο.Ε.Υ. του Δήμου για την  εξυπηρέτηση της ως άνω πάγιας και διαρκούς ανάγκης. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η απασχόληση ιατρού εργασίας είναι υποχρεωτική για κάθε εργοδότη, προκειμένου να συμμορφωθεί στις διατάξεις του ν.1568/1985, προβάλλεται αλυσιτελώς, εφόσον η συμμόρφωση του Δήμου στις επικαλούμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις του ν.1568/1985 και της 88555/30.9.1988 Κοινής Υπουργικής Απόφασης δεν επιτρέπεται να γίνεται κατά παράβαση της αρχής της νομιμότητας. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Συμβάσεις μίσθωσης έργου.(..).«Ανάθεση εκτέλεσης έργου της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου ...σε επτά (7) άτομα με σύμβαση μίσθωσης έργου...»,..Των προαναφερόμενων υπουργικών αποφάσεων είχε προηγηθεί η …. γνωμοδότηση του ΣΤ΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με την οποία οι μέλλουσες να καταρτιστούν συμβάσεις αποτελούν γνήσιες συμβάσεις έργου, που δεν υποκρύπτουν εξαρτημένη εργασία.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα κρίνει ότι οι φερόμενοι ως δικαιούχοι μη νόμιμα παρείχαν τις υπηρεσίες τους κατά το χρονικό διάστημα πριν από την έκδοση της προαναφερόμενης 1061174/1682/0001Α/13.7.2009 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ Β΄ 1547/28.7.2009), η οποία αποτέλεσε το νόμιμο έρεισμα για τη σύναψη των επίμαχων συμβάσεων. Και τούτο, διότι τα έννομα αποτελέσματά της εν λόγω κανονιστικής διοικητικής πράξης δεν δύνανται να ανατρέξουν σε χρόνο προγενέστερο της δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αφού δεν προβλέπεται η δυνατότητα αναδρομικής ισχύος της από τις σχετικές με την έκδοσή της διατάξεις. Επίσης, μη νόμιμα προσδόθηκε αναδρομική ισχύς στις, από 29 και 30.7.2009, συναφθείσες συμβάσεις μίσθωσης έργου και ορίστηκε ως χρόνος έναρξης ισχύος αυτών η 22.2.2009, καθόσον ο χρόνος εκτέλεσης των διοικητικών συμβάσεων δεν δύναται, κατά τα προεκτεθέντα, να ανατρέχει σε διάστημα προγενέστερο της υπογραφής τους.(..)δεδομένου ότι η καθυστέρηση αυτή δεν οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες, αλλά στην τήρηση της απαιτούμενης από το νόμο διαδικασίας για τη νομότυπη σύναψη των συμβάσεων μίσθωσης έργου. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνεπώς, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Διάκριση σύμβασης έργου απο την παροχή ανεξάρτητων υπηρεσιών.Καταρτισθείσα σύμβαση που φέρει το χαρακτήρα μίσθωσης ανεξάρτητων υπηρεσιών κι όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, με αποτέλεσμα να μην τίθεται ζήτημα τήρησης της διαδικασίας του άρθρου 6 του ν. 2527/1997, δεδομένου ότι οι συμβαλλόμενοι δεν απέβλεψαν στην εκτέλεση συγκεκριμένου έργου αλλά στην παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών Τεχνικού Συμβούλου, από προσωπικό με εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις, για τη διαρκή υποστήριξη και παροχή συμβουλών στο νοσοκομείο αναφορικά με την ομαλή λειτουργία των εγκαταστάσεών του και τη ρύθμιση των λοιπών ως άνω τεχνικών ζητημάτων. Η παροχή δε των υπηρεσιών αυτών, στις οποίες απέβλεψαν τα μέρη, ως ενέργεια και όχι ως αποτέλεσμα, χαρακτηρίζεται από συνέχεια, σε αντίθεση με την περίπτωση σύναψης σύμβασης για την εκτέλεση ορισμένου έργου, η πραγμάτωση του οποίου θα επέφερε και τη λύση της μεταξύ τους σχέσης.Νόμιμη

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η ως άνω καταρτισθείσα σύμβαση μίσθωσης έργου δεν είναι νόμιμη, καθόσον η … απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη αυτής, δεν περιέχει την αιτιολογία που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 2527/1997 και, συνεπώς, είναι νομικά πλημμελής, όπως βάσιμα προβάλλει ο Επίτροπος. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η επίμαχη σύμβαση μίσθωσης έργου καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Δήμου ... και, επομένως, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, είναι αυτοδικαίως άκυρη, κατά το βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου. Και τούτο διότι η υπηρεσιακή ανάγκη που καλύπτεται με τη σύμβαση αυτή δεν είναι ποσοτικά και χρονικά περιορισμένη, αλλά ανακύπτει σε μόνιμη βάση, αφού προέρχεται από την άσκηση εκ μέρους του Δήμου των αρμοδιοτήτων που του έχουν ανατεθεί.

Παροχή ιατρικών υπηρεσιών σε Κοινωφελή Επιχείρηση.(..) Με δεδομένα αυτά προκύπτει ότι οι ελεγχόμενες συμβάσεις δεν αποτελούν συμβάσεις μίσθωσης έργου, καθόσον δεν έχουν ως αντικείμενο την επίτευξη συγκεκριμένου αποτελέσματος η πραγμάτωση του οποίου να συνεπάγεται την αυτόματη λύση τους, αλλά συμβάσεις που αποβλέπουν στην παροχή εργασίας σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, έναντι αμοιβής που καταβάλλεται μηνιαίως υπό καθεστώς νομικής και προσωπικής εξάρτησής των παρεχόντων τις υπηρεσίες από την εργοδότρια Επιχείρηση, η οποία εκδηλώνεται με το δικαίωμά της να καταγγείλει τη σύμβαση εφόσον συντρέξουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 5 αυτών. Επομένως, εφόσον τα ανατιθέμενα στους δικαιούχους του εντάλματος, ιατρό και νοσηλευτή, «έργα» ανάγονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα της Επιχείρησης, οι επίμαχες συμβάσεις είναι αυτοδικαίως άκυρες ως συμβάσεις μίσθωσης έργου, αφού καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες της. Εξάλλου, αυτές δεν απέκτησαν ποτέ ισχύ ως συμβάσεις μίσθωσης έργου και για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν έχουν αναρτηθεί στο Πρόγραμμα Διαύγεια, δεδομένου ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 3861/2010, οι συμβάσεις αυτές ισχύουν από την ανάρτηση τους. Τέλος, ακόμα και αν υποτεθεί ότι πρόκειται για συμβάσεις παροχής εξηρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, αυτές είναι και πάλι αυτοδικαίως άκυρες, διότι, κατά παράβαση των άρθρων 5 και 7 του π.δ. 164/2004, συνάφθηκαν πριν από την παρέλευση τριών μηνών από τις αντίστοιχες όμοιες συμβάσεις που είχαν υπογραφεί με τους ίδιους συμβαλλόμενους και έληξαν στις 11.12.2017… Κατ’ ακολουθία, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

 Συμβάσεις μίσθωσης έργου καθαρισμού σχολικών μονάδων διδακτικού έτους 2008-2009.α) Οι συμβάσεις των καθαριστών/ριών για τον καθαρισμό των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που θα συναφθούν για το διδακτικό έτος 2008-2009 (ήτοι από 1-9-2008 έως 30-6-2009) είναι γνήσιες συμβάσεις μίσθωσης έργου, χωρίς να υποκρύπτεται εξηρτημένη εργασία. β) Οι συμβάσεις μίσθωσης έργου με ήδη εργαζόμενες/νους καθαρίστριες/ές είναι επιτρεπτές και κατ’ επέκταση νόμιμες, μόνον εφόσον ο συνολικός χρόνος που οι ως άνω εργάσθηκαν μέχρι τώρα και θα εργασθούν με τις νέες υπό κατάρτιση συμβάσεις έργου, δεν υπερβαίνει συνολικά για την κάθε καθαρίστρια/ή τους είκοσι τέσσερις (24) μήνες. γ) Η σύναψη συμβάσεων έργου μεταξύ του Δημοσίου και νέων εργαζομένων καθαριστριών/τών είναι επιτρεπτή, εφόσον με αυτές εκπληρούται δημόσιος σκοπός και συντρέχει και ο κατά τα ως άνω χρονικός περιορισμός των είκοσι τεσσάρων (24) μηνών.

Ειδικότερα, με τις συμβάσεις μίσθωσης έργου δύναται να καλύπτονται ανάγκες που είτε προέρχονται από έκτακτα γεγονότα και εκφεύγουν της συνήθους λειτουργικής δραστηριότητας της υπηρεσίας, είτε ανακύπτουν περιοδικά και έχουν περιορισμένη χρονική διάρκεια, η οποία δεν δικαιολογεί την απασχόληση μόνιμου προσωπικού, είτε ανακύπτουν λόγω επέκτασης της τοπικής ή λειτουργικής αρμοδιότητας της υπηρεσίας, είτε, τέλος, απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις, που δεν κατέχουν οι υπηρετούντες υπάλληλοι και επιβάλλεται να καλυφθούν πρόσκαιρα με τη σύναψη σύμβασης έργου, μέχρι να καταστεί δυνατή η πρόσληψη τακτικού προσωπικού από τον οικείο φορέα (βλ. Πράξεις Ι Τμ. 79/2004, 128/2006, 18/2007, 13/2010 κ.ά.).Από την παράθεση των ανωτέρω διατάξεων, καθίσταται σαφές ότι στο πεδίο εφαρμογής του π.δ/τος 164/2004 και στις οριζόμενες απ’ αυτό απαγορεύσεις και ακυρότητες υπάγονται οι συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου ως και κάθε άλλη σύμβαση ή σχέση έργου ή άλλη σύμβαση ή σχέση που υποκρύπτει σχέση εξαρτημένης εργασίας. Επομένως, στις συμβάσεις μίσθωσης έργου, στις οποίες οι αντισυμβαλλόμενοι των Δημοσίων υπηρεσιών παρέχουν τις υπηρεσίες τους υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με αυτές που απαντώνται στις σχέσεις εξαρτημένης εργασίας δεν χωρεί εφαρμογή των διατάξεων του π.δ/τος 164/2004, εκτός εάν αποδειχθεί ότι στην πραγματικότητα υποκρύπτονται σχέσεις εργασίας ορισμένου χρόνου (βλ. Πράξεις Ι Τμ. 74/2006, 53/2007, 109/2007, 193/2009, 198/2009, 13/2010 κ.α.).

Συμβάσεις έργου.: (...) Υπό τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο, αφού επισημανθεί ότι έχει αρθεί ο λόγος διαφωνίας περί έλλειψης της απαιτούμενης από το ΑΣΕΠ βεβαίωσης, η οποία συγκαταλέγεται στα στοιχεία του φακέλου, κρίνει ότι :α) Η απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με την οποία εγκρίθηκε η πρόσληψη των μουσικών με σύμβαση μίσθωσης έργου είναι νομικά πλημμελής, δοθέντος ότι δεν φέρει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο, κατ’ άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 2527/1997, ενώ η απλή παραπομπή, στο σώμα αυτής, στις αποφάσεις του ΔΣ του ΝΠΔΔ δεν συνιστά νόμιμη, σαφή και ειδική αιτιολογία κατά τους ορισμούς του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 2527/1997, καθόσον τα περιλαμβανόμενα στις εν λόγω αποφάσεις στοιχεία, δύνανται μόνον να συμπληρώσουν και όχι να αναπληρώσουν τα ελλείποντα στοιχεία της ανωτέρω εγκριτικής απόφασης του οικείου Γενικού Γραμματέα. Σε κάθε δε περίπτωση, οι αποφάσεις αυτές του ΔΣ του οικείου φορέα δεν περιλαμβάνουν με πληρότητα όλα τα ανωτέρω στοιχεία.  β) Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στις πάγιες και διαρκείς ανάγκες του οικείου φορέα. Η ανάθεση συμβάσεων κατ’ άρθρο 6 του ν. 2527/1997 δεν επιτρέπεται να άγει σε κάλυψη παγίων και διαρκών αναγκών των οικείων φορέων διά της υποκατάστασης των ελλιπών οργανικών θέσεων των ΟΕΥ αυτών με προσχηματική ανάθεση συμβάσεων έργου. γ) Ο φορέας δεν αιτιολόγησε και δεν τεκμηρίωσε προσηκόντως, σε καμία φάση της διαδικασίας ανάθεσης των επίμαχων έργων, τα κριτήρια που έλαβε υπ’ όψη για τον προσδιορισμό του ύψους της αμοιβής των φερομένων ως δικαιούχων και την τήρηση του ευλόγου μέτρου, όπως επιβάλλουν οι αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας, της διαφάνειας, της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας. Επισημαίνεται δε, ότι δεν προκύπτει ούτε η μεθοδολογία προσδιορισμού της αμοιβής αυτής, ήτοι αν στηρίζεται στις ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων και ποιά είναι η τιμή βάσης που έχει αξιοποιηθεί για την συνολική αποτίμηση των υπηρεσιών. Μη νόμιμη δαπάνη.

Καταβολη αμοιβών με σύμβαση εργου. (..)«1. Για τη σύναψη σύμβασης μίσθωσης έργου από υπηρεσίες και νομικά πρόσωπα του δημόσιου τομέα με φυσικά πρόσωπα, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 681 κ.ε. του Αστικού Κώδικα ή με άλλες ειδικές διατάξεις, απαιτείται η προηγούμενη έκδοση κοινής απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών, Δημοσίας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, (....)  Για Συμβάσεις μίσθωσης έργου από τους Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού και τα νομικά πρόσωπα την απόφαση της παρ.1 εκδίδει ο Γενικός Γραμματέας της οικείας Περιφέρειας ή το υπ΄ αυτού εξουσιοδοτημένο όργανο». Από τις ως άνω διατάξεις, συνάγεται μεταξύ άλλων, ότι το ύψος της αμοιβής των προσώπων που απασχολούνται με σύμβαση μίσθωσης έργου στους Ο.Τ.Α. και τα νομικά τους πρόσωπα ορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας περιφέρειας ή του υπ΄ αυτού εξουσιοδοτημένου οργάνου. Συνακόλουθα, ο προσδιορισμός του συμβατικού ανταλλάγματος και το μέγεθος της οικείας δαπάνης εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του ανωτέρω οργάνου, πλην όμως η άσκηση αυτής ελέγχεται ως προς την τήρηση των άκρων ορίων της, δηλαδή ως προς τη μη υπέρβαση του εκάστοτε αναγκαίου μέτρου, το οποίο προσδιορίζεται, μεταξύ άλλων από το κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, τίμημα που απαιτείται για την εκτέλεση όμοιων έργων σε συνδυασμό με την αρχή της χρηστής διοίκησης, δηλαδή την αγαθή κρίση που πρέπει να διέπει γενικώς τα διοικητικά όργανα κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, ενόψει της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος και της εύρυθμης λειτουργίας της διοίκησης.(..) συνεπώς δεν μπορεί να εξαχθεί ασφαλής κρίση σχετικά με το αν ο καθορισμός της αμοιβής των φερόμενων ως δικαιούχων υπερβαίνει το κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής και τις συναλλακτικές αντιλήψεις προσήκον μέτρο.(..)εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη.