ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:..η εν λόγω σύμβαση, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού της από τα συμβαλλόμενα μέρη ως προγραμματικής, φέρει τα χαρακτηριστικά της οιονεί «in-house» ανάθεσης, καθόσον τόσο από τις νομοθετικές (άρθρο 194 παρ. 1, 2, 4 και 9 του ν. 3852/2010) όσο και από τις καταστατικές διατάξεις (άρθρα 3, 11, 14, 20, 23, 26, 30 και 43 του οικείου καταστατικού) που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία της «…», προκύπτει ο καθοριστικός βαθμός εμπλοκής της Περιφέρειας … στη διαμόρφωση των στρατηγικών στόχων, των σημαντικών αποφάσεων και στον έλεγχο και την εποπτεία της. Περαιτέρω, πρόκειται μεν για κεφαλαιουχική ανώνυμη εταιρεία, πλην όμως, αφ’ ενός μεν στο μετοχικό της κεφάλαιο μετέχουν μόνο οι πέντε (5) Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας … και οι Τοπικές Ενώσεις των Δήμων των Περιφερειακών αυτών Ενοτήτων, ήτοι χωρίς καμιά συμμετοχή ιδιωτικής επιχείρησης, αφ’ ετέρου δε οι δραστηριότητές της συνάδουν με τις αρμοδιότητες της Περιφέρειας … με έμφαση στην αναπτυξιακή τους διάσταση και ασκούνται εντός των γεωγραφικών ορίων της … Στο πλαίσιο αυτό, η ελεγχόμενη ανάθεση στην εν λόγω αναπτυξιακή εταιρεία αποτελεί σύμβαση οιονεί αυτεπιστασίας και ως εκ τούτου εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον πληρούνται οι όροι της «in-house» συναλλαγής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (πέμπτο τμήμα) της 8ης Μαΐου 2014: Δημόσιες συμβάσεις προμηθειών — Οδηγία 2004/18/ΕΚ — Ανάθεση χωρίς διεξαγωγή διαδικασίας διαγωνισμού — Ανάθεση “in house” (οιονεί αυτεπιστασία) — Ανάδοχος που από νομικής απόψεως είναι διακριτός από την αναθέτουσα αρχή — Προϋπόθεση του “ανάλογου ελέγχου” — Αναθέτουσα αρχή και ανάδοχος μεταξύ των οποίων δεν υφίσταται σχέση ελέγχου — Τρίτη δημόσια αρχή που ασκεί επί της αναθέτουσας αρχής μερικό έλεγχο και επί του αναδόχου έλεγχο που μπορεί να χαρακτηριστεί ως “ανάλογος” — “Οριζόντια εσωτερική σχέση

«Δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών — Οδηγία 2004/18/ΕΚ — Αναθέτουσα αρχή η οποία ασκεί επί αναδόχου φορέα νομικώς διακριτού από αυτήν έλεγχο ανάλογο προς εκείνον που ασκεί επί των δικών της υπηρεσιών — Μη υποχρέωση διεξαγωγής διαγωνισμού κατά τους κανόνες του δικαίου της Ένωσης (ανάθεση καλούμενη “in house”) — Ανάδοχος φορέας τον οποίο ελέγχουν από κοινού πλείονες οργανισμοί τοπικής αυτοδιοικήσεως — Προϋποθέσεις αναθέσεως “in house”»

Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-182/2011 και C-183/2011

«Προδικαστική παραπομπή – Δημόσιες συμβάσεις – Οδηγία 2004/18/ΕΚ – Άρθρο 1, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ – Δημόσιες συμβάσεις στον τομέα των υπηρεσιών μεταφορών – Συμφωνία συνεργασίας μεταξύ δήμων σχετική με την οργάνωση και την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών υγείας βασιζόμενη στο λεγόμενο “μοντέλο του υπεύθυνου δήμου” κατά την έννοια του φινλανδικού δικαίου – Μεταβίβαση της ευθύνης οργανώσεως των υπηρεσιών σε έναν από τους δήμους της οικείας ζώνης συνεργασίας – Σύμβαση “in house” (οιονεί αυτεπιστασία) – Ανάθεση, χωρίς διαγωνισμό, υπηρεσιών μεταφορών σε εταιρία ανήκουσα καθ’ ολοκληρίαν στον υπεύθυνο δήμο»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ. Ζητείται  η ανάκληση της 207/2015 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών του Τμήματος  VII, με την οποία κρίθηκε ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί το 4, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Δημοτικής Επιχείρησης ……., με το οποίο εντέλλεται η καταβολή στην ανώνυμη αναπτυξιακή εταιρεία με την επωνυμία «Αναπτυξιακή …… Α.Ε. - Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.» ποσού 9.010,91 ευρώ, που αντιστοιχεί σε τμήμα της συμφωνηθείσας αμοιβής της για την εκτέλεση της από 11.11.2014 προγραμματικής σύμβασης, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου για το έργο «Επέκταση εγκαταστάσεων ευρύτερης περιοχής …..» (..) Ενόψει των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη IV, η επίμαχη σύμβαση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 59/2007, διότι αφορά μεν σε υπηρεσίες που εξυπηρετούν την κατασκευή δικτύου διανομής θερμότητας (τηλεθέρμανσης) και ανατίθεται από τη ......., που αποτελεί ως δημόσια επιχείρηση αναθέτοντα φορέα, πλην όμως η αξία της σύμβασης υπολείπεται του κατώτερου ορίου που προβλέπεται στο άρθρο 16 περ. α΄ του εν λόγω π.δ.. (..) Περαιτέρω, η επίμαχη σύμβαση δεν συνιστά σύμβαση οιονεί αυτεπιστασίας «in house» - το οποίο άλλωστε  δεν προβάλλεται από τις αιτούσες - όπως ορθώς έγινε δεκτό με την υπό ανάκληση πράξη, δοθέντος ότι η ....... δεν ασκεί επί της ...... Α.Ε. έλεγχο ανάλογο προς εκείνον που ασκεί επί των δικών της υπηρεσιών, ενώ η έστω και μειοψηφική συμμετοχή ιδιωτικών φορέων στη μετοχική σύνθεση της ...... Α.Ε., όπως οι Ενιαίοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί ….. - …… και ….., που αποτελούν ν.π.ι.δ. με εμπορική ιδιότητα (βλ. άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 2810/2000, Α΄ 61 - Διορθ.Σφαλμ. στο Α΄ 108, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 16 παρ. 2 του ν. 4015/2011, Α΄ 210) και ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός ……., που επίσης αποτελεί ν.π.ι.δ. (βλ. άρθρο 1 παρ. 1 του ν.δ. υπ’ αριθ. 818 της 15/19 Ιαν. 1971, A΄ 9), αποκλείει την ύπαρξη σχετικού ελέγχου. Περαιτέρω, η επίμαχη σύμβαση δεν εμπίπτει στην έννοια της μη θεσμοθετημένης οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων για την εκπλήρωση από κοινού μιας δημόσιας αποστολής, τούτο διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν ήδη δεκτά ανωτέρω στη σκέψη IV, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συμφωνία ν’ αφορά μόνο δημόσιους φορείς, χωρίς τη συμμετοχή -έστω και μειοψηφική - ιδιωτικού κεφαλαίου και ότι καμία ιδιωτική επιχείρηση με τη σύναψη της σύμβασης δεν περιέρχεται σε προνομιακή θέση, τα οποία όμως δεν συντρέχουν εν προκειμένω, αφού οι προαναφερθέντες Συνεταιρισμοί είναι ιδιώτες μέτοχοι της ...... Α.Ε., σύμφωνα δε με τις καταστατικές της διατάξεις, η τελευταία προάγει τα συμφέροντα όλων των μετόχων της.(Απορρίπτεται το αίτημα για ανάκληση της 207/2015 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών του Τμήματος  VII)

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τρίτο τμήμα) της 29ης Νοεμβρίου 2012 «Δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών — Οδηγία 2004/18/ΕΚ — Αναθέτουσα αρχή η οποία ασκεί επί αναδόχου φορέα νομικώς διακριτού από αυτήν έλεγχο ανάλογο προς εκείνον που ασκεί επί των δικών της υπηρεσιών — Μη υποχρέωση διεξαγωγής διαγωνισμού κατά τους κανόνες του δικαίου της Ένωσης (ανάθεση καλούμενη “in house”) — Ανάδοχος φορέας τον οποίο ελέγχουν από κοινού πλείονες οργανισμοί τοπικής αυτοδιοικήσεως — Προϋποθέσεις αναθέσεως “in house”»(....) Όταν πλείονες δημόσιες αρχές, με την ιδιότητά τους ως αναθέτουσες αρχές, ιδρύουν από κοινού φορέα επιφορτισμένο με την εκπλήρωση καθήκοντός τους δημόσιας υπηρεσίας ή όταν δημόσια αρχή συμμετέχει σε τέτοιο φορέα, η βάσει της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προϋπόθεση κατά την οποία, προκειμένου να απαλλαγούν από την υποχρέωση διεξαγωγής διαγωνισμού για τη σύναψη δημόσιας συμβάσεως κατά το δίκαιο της Ένωσης, πρέπει να ασκούν από κοινού έλεγχο επί του φορέα αυτού ανάλογο προς εκείνο που ασκούν επί των δικών τους υπηρεσιών πληρούται εφόσον κάθε μία από τις αρχές αυτές συμμετέχει τόσο στο κεφάλαιο όσο και στα όργανα διοικήσεως του εν λόγω φορέα.

Προϋποθέσεις ανάκλησης πράξεων κύριας και επικουρικής συνταξιοδότησης της συζύγου ασφαλισμένου του e ΕΦΚΑ, ως οιονεί χήρας, λόγω οριστικής απόλυσης από την υπηρεσία του ασφαλισμένου, εξαιτίας της διάπραξης βαρύτατων πειθαρχικών παραπτωμάτων, μετά από αμετάκλητη αθώωση του ασφαλισμένου από ποινικό Δικαστήριο για ποινική κατηγορία απολύτως συναφή με την πειθαρχική ποινή που του έχει επιβληθεί. Ημερομηνία έναρξης των οικονομικών αποτελεσμάτων της συνταξιοδότησης ασφαλισμένου του e ΕΦΚΑ(...)Η Διοίκηση του e ΕΦΚΑ δεν έχει τη δυνατότητα ανάκλησης των πράξεων κύριας και επικουρικής συνταξιοδότησης της συζύγου ασφαλισμένου του οργανισμού, ως οιονεί χήρας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 περ. ε΄ του καταστατικού του τ. Ταμείου Συντάξεων και Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Γεωργικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων (ΤΣΕΑΠΓΣΟ), εξαιτίας της επιβληθείσας, σε αυτόν, πειθαρχικής ποινής της οριστικής απόλυσης από την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών, στην οποία αυτός εργαζόταν ως υπάλληλος, παρ’ ότι στη συνέχεια ο ασφαλισμένος αυτός αθωώθηκε, αμετάκλητα, της συναφούς, με την προαναφερόμενη πειθαρχική ποινή, ποινικής κατηγορίας και, συνεπώς, δεν δύναται να προβεί και στην επανεξέταση της συνταξιοδοτικής υπόθεσης αυτού του ασφαλισμένου του, επί τη βάσει των διατάξεων του άρθρου 15 περ. δ΄ του καταστατικού του τ. ΤΣΕΑΠΓΣΟ, που προβλέπουν τη συνταξιοδότηση ασφαλισμένου, κατόπιν απόλυσης λόγω κατάργησης θέσης ή άλλων λόγων που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητά του. Ο ασφαλισμένος του e ΕΦΚΑ, που είχε απολυθεί οριστικά από την υπηρεσία σε Γεωργική Συνεταιριστική Οργάνωση, εξαιτίας της διάπραξης βαρύτατου πειθαρχικού παραπτώματος, δικαιούται κύριας και επικουρικής σύνταξης γήρατος από τον e ΕΦΚΑ, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 15 περ. α΄ και ε΄ του καταστατικού του τ. ΤΣΕΑΠΓΣΟ, με ταυτόχρονη διακοπή (δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 15 περ. ε΄ του καταστατικού του τ. ΤΣΕΑΠΓΣΟ) της παροχής κύριας και επικουρικής σύνταξης, ως οιονεί χήρας, στην σύζυγό του, αμέσως μετά τη συμπλήρωση του προβλεπόμενου, από το νόμο, ορίου ηλικίας, ήτοι του 65ου έτους αυτού, χωρίς να προαπαιτείται η ανάκληση των ανωτέρω αναφερόμενων συνταξιοδοτικών πράξεων και η επανεξέταση της συνταξιοδοτικής υπόθεσης του ασφαλισμένου αυτού, ενώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2α του ν. 4454/2018, όταν δεν έχουν συμπληρωθεί, κατά τον χρόνο κατάθεσης της αίτησης για συνταξιοδότηση, οι προς τούτο νόμιμες προϋποθέσεις, ημεροχρονολογία έναρξης των οικονομικών αποτελεσμάτων της συνταξιοδότησης τυγχάνει η πρώτη του επόμενου μήνα από εκείνον κατά τον οποίο θα συντρέξουν, σωρευτικά, όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις.

Προγραμματική σύμβαση.(..) επιδιώκεται η ανάκληση της 10/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο...το Κλιμάκιο προέβαλε ότι με την ως άνω προγραμματική σύμβαση υποκρύπτεται η σύναψη δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 9 του ν. 4412/2016, για την οποία ο αιτών Δήμος όφειλε να διενεργήσει συνοπτικό (πρόχειρο) διαγωνισμό, δεδομένου ότι αφενός δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής των παρ. 1, 3 και 4 του άρθρου 12 του νόμου αυτού, ούτως ώστε η προγραμματική αυτή σύμβαση να θεωρηθεί  ως σύμβαση οιωνεί αυτεπιστασίας (in house) ή σύμβαση συνεργασίας μεταξύ αναθετουσών αρχών(..)Με τα δεδομένα αυτά η συγκεκριμένη σύμβαση, που συνήφθη μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της αιτούσας αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α., αφενός δεν  συνιστά  προγραμματική  σύμβαση  του  άρθρου  100  του ν. 3852/2010, αφετέρου ως τέτοια δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Τούτο, διότι από το αντικείμενο της ανωτέρω συναφθείσας σύμβασης και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι αυτά δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την από κοινού, δια της αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων,  εκτέλεση  της  δημόσιας  αποστολής  τους, ούτε  συμβάλλουν  με ισορροπημένο τρόπο στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης.(..)Ενόψει των προαναφερομένων, η εν λόγω σύμβαση έχει το χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών συναφών με την εκπόνηση μελέτης, η οποία ανατέθηκε απευθείας στην αιτούσα αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία, χωρίς, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που προεκτέθηκαν, να συντρέχουν οι προς τούτο προβλεπόμενες στο ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεσή της...Απορρίπτει την αίτηση του Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού με την επωνυμία «Δήμος ...» και της αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας...

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη η δαπάνη καταβολής οδοιπορικών εξόδων και ημερήσιας αποζημίωσης,ποσού 547,20 και 292,80 ευρώ αντίστοιχα, για μετακινήσεις Δημάρχου που πραγματοποιήθηκαν κατά το χρονικό διάστημα από 2.1.2014 έως 21.4.2014 και από 26.4.2014 έως 15.6.2014, καθόσον, αφ’ ενός μεν ο Δήμαρχος μετακινήθηκε χωρίς προηγούμενη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που επέβαλαν τις μετακινήσεις του Δημάρχου,αφ’ ετέρου δε στις 227/7/22.4.2014 και 284/10/30.6.2014 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, με τις οποίες εγκρίθηκαν οι εντελλόμενες δαπάνες, δεν περιέχεται ειδική αιτιολογία ως προς τους κατεπείγοντες υπηρεσιακούς λόγους που κατέστησαν αναγκαία την μετακίνηση του Δημάρχου χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τέταρτο τμήμα) της 8ης Δεκεμβρίου 2016 * :«Προδικαστική παραπομπή — Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών — Σύναψη συμβάσεως χωρίς  διαδικασία προσκλήσεως προς υποβολή προσφορών — “In house” ανάθεση — Προϋποθέσεις —  Ανάλογος έλεγχος — Πραγματοποίηση του ουσιώδους μέρους της δραστηριότητας —  Ανάδοχος εταιρία του δημοσίου που ελέγχεται απόοργανισμούς τοπικής αυτοδιοικήσεως —  Δραστηριότητα ασκούμενη και προς όφελος οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως που δεν είναι  μέτοχοι — Δραστηριότητα επιβαλλόμενη από δημόσια αρχή που δεν είναι μέτοχος»