ΕλΣυν/Κλ.Ζ/250/2013
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: (...)Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για απευθείας ανάθεση δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, η οποία, ως εκ του μεικτού αντικειμένου της, κατά το μεγαλύτερο μέρος της αφορά υπηρεσίες που εντάσσονται στο Παράρτημα ΙΙΒ της οδηγίας 2004/18. Λόγω της ένταξής της στο Παράρτημα αυτό, καταρχήν δεν εφαρμόζονται στην περίπτωσή της ευθέως οι όροι και οι προϋποθέσεις που τίθενται από το άρθρο 25 του π.δ 60/2007 για τη νόμιμη προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης (άρθρα 20 και 21 του π.δ. 60/2007). Πλην όμως, με δεδομένο ότι οι διατάξεις του άρθρου 25 του π.δ 60/2007 έχουν, μέσω του άρθρου 209 παρ. 10 του ν. 3463/2006, ανάλογη εφαρμογή και στις περιπτώσεις σύναψης από μέρους των δήμων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, μη νομίμως ανατέθηκε στην επιχείρηση «……..» η εκτέλεση της επίμαχης υπηρεσίας, δεδομένου ότι δεν προκύπτει από κανένα στοιχείο του φακέλου και ούτε και ο Δήμος επικαλέστηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 25 του π.δ 60/2007 για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της ανάθεσης με διαπραγμάτευση χωρίς την δημοσίευση προκήρυξης, αλλά αντίθετα προέβη στην ανάθεση απευθείας με τη μορφή της προγραμματικής συμφωνίας του άρθρου 100 του ν. 3852/2010.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/20/2010
Προμήθεια υγρών καυσίμων από νοσοκομείο. Διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση διακήρυξης κατ' εφαρμογή των άρθρων 25 του π.δ/τος 60/2007 και 2 παρ.13 Ι του ν.2286/1995. Νόμιμη η προσφυγή στην ανωτέρω διαδικασία μετά από διαγωνισμό, ο οποίος κηρύχθηκε άγονος διότι δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/151/2009
Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει της συνδρομής στην υπό κρίση περίπτωση της προβλεπόμενης στο άρθρο 25 περ. 1 β΄ του π.δ. 60/2007 προϋπόθεσης για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΝΣΚ/223/2008
Ανάθεση με διαπραγμάτευση κατ’ εφαρμογή του άρθρου 25 παρ.1 περ.β’ του Π.Δ/τος 60/2007, υποέργου του ΥΠ.ΠΟ. στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας της Κρήτης. Είναι δυνατή, κατά το διδόμενο πραγματικό, η ανάθεση του υποέργου 6 «Εγκατάσταση του Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων (ΠΟΛΕΜΩΝ)» του έργου «Ψηφιοποίηση και Ψηφιακή Τεκμηρίωση Συλλογών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού» στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας της Κρήτης, με διαπραγμάτευση χωρίς τη δημοσίευση προκήρυξης.(ΔΕΚ 199/1985, ΔΕΚ 107/1992, ΔΕΚ C-24/1991, Γνωμ. ΝΣΚ 295/2005, 165/1990, Ευτ. Κουτούττα - Ρεγκάκου, Δημόσιες Συμβάσεις και Κοινοτικό Δίκαιο ).
ΝΣΚ/16/2010
Διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης συντήρησης του πληροφοριακού συστήματος E-Data Center – Ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.(...)1) Η Υπηρεσία δεν δύναται να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού (άρθρο 25 παρ.4 εδ.β’ του Π.Δ/τος 60/2007), διότι οι υπηρεσίες συντηρήσεως έχουν αποτελέσει αντικείμενο της ανωτέρω συμβάσεως, υπό τη νομική μορφή του συμφώνου προαιρέσεως. 2) Η αναθέτουσα αρχή, εφόσον προβεί στη σχετική προς τούτο δήλωση, θα καταρτίσει με τον ανάδοχο πενταετή σύμβαση συντήρησης του λογισμικού, ως προς το οποίο έληξε η ελάχιστη περίοδος δωρεάν συντήρησης αυτού (ενώ για τη συντήρηση του εξοπλισμού η αντίστοιχη περίοδος είναι τριετής και ισχύει μέχρι το τέλος του 2011). Οι αναγκαίοι όροι της νέας αυτής σύμβασης που θα καταρτιστεί ήδη περιέχονται στην αρχική σύμβαση (προκήρυξη, τεχνική και οικονομική προσφορά του αναδόχου, σε συνδυασμό με το άρθρο 1 της Σύμβασης). 3) Η αλλαγή της χρηματοδότησης της δαπάνης συντήρησης, από τα κοινοτικά κονδύλια στον τακτικό προϋπολογισμό, δεν ασκεί επιρροή στην ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.
ΕλΣυν/ΤμVI/3558/2009
Από τις ανωτέρω διατάξεις του π.δ.60/2007, με το οποίο προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών προς τις διατάξεις της οικείας κοινοτικής οδηγίας (2004/18/ΕΚ), συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι μία αναθέτουσα αρχή υποχρεούται να συνάπτει τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών κατά κανόνα με τη διαδικασία του ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού και μόνο κατ’ εξαίρεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Οι περιπτώσεις της κατ’ εξαίρεση δυνατότητας σύναψης των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού, παρατίθενται στο άρθρο 25 του π.δ.60/2007, ενώ παράλληλα τέτοια δυνατότητα αναγνωρίζεται και στο άρθρο 24 παρ. 1 περ. α΄ εδάφιο β του ως άνω π.δ.. Κατά τα παγίως κριθέντα από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Δ.Ε.Κ.), οι διατάξεις των κοινοτικών οδηγιών, όπως αυτές που αφορούν στην ανάθεση με διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, οι οποίες εισάγουν παρεκκλίσεις από την εφαρμογή των κανόνων που διέπουν την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, πρέπει να ερμηνεύονται συσταλτικά, το δε βάρος απόδειξης ότι συντρέχουν πράγματι οι εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν την παρέκκλιση φέρει εκείνος ο οποίος τις επικαλείται (βλ. Δ.Ε.Κ.: απόφαση της 14.9.2004, Υπόθεση C-385/02, απόφαση της 18.5.1995, Υπόθεση C-57/94, απόφαση της 12.1.1994, Υπόθεση C-296/92, απόφαση της 17.11.1993, Υπόθεση C-71/02, απόφαση της 10.3.1987, Υπόθεση C-199/85). Στα πλαίσια αυτά, με τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ.1 περ. α΄ του π.δ.60/2007, παρέχεται η δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να χρησιμοποιούν τη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) καμία προσφορά δεν υποβλήθηκε ή καμία από τις υποβληθείσες προσφορές δεν ήταν κατάλληλη και γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης, ενώ με τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ εδ. β΄ του ίδιου π.δ., η ίδια δυνατότητα (προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού) δίδεται στις αναθέτουσες αρχές, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) υποβλήθηκαν μη κανονικές προσφορές ή κατατέθηκαν απαράδεκτες προσφορές, γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης και δ) στη διαδικασία με διαπραγμάτευση περιλαμβάνονται όλοι οι προσφέροντες που πληρούν τα κριτήρια των άρθρων 43 έως 50 και οι οποίοι είχαν υποβάλει παραδεκτές προσφορές κατά τον προηγηθέντα διαγωνισμό. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι προσφορά που κατατέθηκε στην προηγηθείσα της διαπραγμάτευσης ανοικτή ή κλειστή διαδικασία διαγωνισμού νοείται ως «ακατάλληλη» όταν το περιεχόμενό της δεν έχει καμία σχέση με τις υπό ανάθεση υπηρεσίες και δεν μπορεί, συνεπώς, να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αναθέτουσας αρχής, όπως αυτές καθορίστηκαν στα έγγραφα (τεχνικές προδιαγραφές) του διαγωνισμού (βλ. Δ.Ε.Κ. απόφαση της 4.6.2009, Υπόθεση C-250/07, Πράξη VI Τμ.Ε.Σ. 44/2007), για το λόγο δε αυτό η υποβολή «ακατάλληλης» προσφοράς εξομοιώνεται με τη μη υποβολή προσφοράς. Όσον αφορά δε στην έννοια της «μη κανονικής» προσφοράς του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ του π.δ.60/2007, η υποβολή τέτοιας προσφοράς εξομοιώνεται με την υποβολή απαράδεκτης προσφοράς. Τούτο σαφώς συνάγεται από τη γραμματική ερμηνεία των ως άνω διατάξεων, καθόσον υφίσταται συνάρτηση, αφενός μεταξύ της περίπτωσης απουσίας προσφοράς και της περίπτωσης υποβολής ακατάλληλης προσφοράς, αφετέρου μεταξύ της περίπτωσης υποβολής απαράδεκτης (σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τηρουμένων των οριζομένων στις διατάξεις των άρθρων 28, 39 έως 52 και 55 του π.δ.60/2007) προσφοράς και εκείνης της υποβολής μη κανονικής προσφοράς, οι οποίες προβλέπεται ότι μπορούν, εναλλακτικά, να αποτελέσουν λόγο απευθείας ανάθεσης. Οι περιπτώσεις αυτές είναι ισοδύναμες όχι μόνον όσον αφορά στις συνέπειες που απορρέουν από αυτές, αλλά και όσον αφορά στις δυσκολίες που συνεπάγονται για τον αναθέτοντα φορέα, δεδομένου ότι είτε δεν καλύπτονται οι σχετικές με τις υπό ανάθεση υπηρεσίες ανάγκες λόγω μη συμβατότητας των υποβληθεισών προσφορών με τις τεχνικές προδιαγραφές, είτε δεν πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις που τίθενται από το νόμο ή τη διακήρυξη σχετικά με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό και την υποβολή παραδεκτής προσφοράς. Επομένως, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να συνάψει σύμβαση ανάθεσης υπηρεσιών χωρίς να ακολουθήσει τη συνήθη διαδικασία διαγωνισμού, μόνον εάν οι προσφορές που υποβλήθηκαν είναι «ακατάλληλες» ή «μη κανονικές», στην κατηγορία δε των προσφορών αυτών δεν εμπίπτουν σε καμία περίπτωση οι οικονομικά «μη συμφέρουσες» για την αναθέτουσα αρχή προσφορές. Τέλος, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού και στην προβλεπόμενη στο άρθρο 25 παρ. 1 περ. γ΄ του π.δ.60/2007 περίπτωση κατεπείγουσας ανάγκης, μη απορρέ
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/97/2010
Μη νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης για την προμήθεια υλικών από νοσοκομείο, καθόσον, ανεξαρτήτως της ελλείψεως αρμοδιότητας του αποφασίσαντος τη διενέργεια της διαπραγματεύσεως οργάνου, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που ορίζουν τα άρθρα 25 παρ.1 περ.γ'του π.δ/τος 60/2007 και 2 παρ.13 περ. V του ν.2286/1995 για τη προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, δεδομένου ότι δεν συνέτρεξε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αφού δεν προκύπτει ότι υφίσταται κάποιο εξωγενές, έκτακτο και ασυνήθιστο γεγονός, που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, σύμφωνα με τους κανόνες της αν-θρώπινης εμπειρίας και λογικής κατά τον προγραμματισμό της σχετικής προμήθειας από την αναθέτουσα αρχή, το οποίο θα μπορούσε να δικαιολογήσει την προσφυγή στην ως άνω έκτακτη διαδικασία αναθέσεως.
ΕΣ/Τμ.4(ΚΠΕ)/113/2014
Απευθείας διαπραγμάτευση Mε τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ.1 περ. α΄ του π.δ. 60/2007, παρέχεται η δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να χρησιμοποιούν τη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) καμία προσφορά δεν υποβλήθηκε ή καμία από τις υποβληθείσες προσφορές δεν ήταν κατάλληλη και γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης, ενώ με τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ εδ. β΄ του ίδιου π.δ., η ίδια δυνατότητα (προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού) δίδεται στις αναθέτουσες αρχές, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) υποβλήθηκαν μη κανονικές προσφορές ή κατατέθηκαν απαράδεκτες προσφορές, γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης και δ) στη διαδικασία με διαπραγμάτευση περιλαμβάνονται όλοι οι προσφέροντες που πληρούν τα κριτήρια των άρθρων 43 έως 50 και οι οποίοι είχαν υποβάλει παραδεκτές προσφορές κατά τον προηγηθέντα διαγωνισμό. Εξάλλου, έχει κριθεί ότι ως «ακατάλληλες» ή «μη κανονικές» προσφορές δεν νοούνται οι οικονομικά «μη συμφέρουσες» για την αναθέτουσα αρχή προσφορές (VI Τμημ. 3558/2009, Κλ. Προλ. Ελ. ΙV Τμ. 17/2012 κ.α.).Μη νόμιμες οι δαπάνες Νοσοκομείου που αφορούν στην αμοιβή εταιρείας για την προμήθεια τροφίμων, καθόσον είναι μη νόμιμη η προσφυγή στην επίμαχη διαδικασία διαπραγμάτευσης, διότι δεν αιτιολογείται ρητά η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, ούτε συνιστά τέτοια πάντως τέτοια περίσταση η έλλειψη επαρκών πιστώσεων για την εκ των προτέρων ανάληψη του συνόλου της απαιτούμενης δαπάνης. Τέλος, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ υποπεριπτ. δδ του ν. 4013/2011 (ΦΕΚ 204 Α΄ ), όπως αυτή (η υποπερίπτωση) αντικαταστάθηκε με το άρθρο 61 παρ. 1 του ν. 4146/2013, (ΦΕΚ 90 Α΄), δεν ζητήθηκε η γνώμη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων πριν από την προσφυγή στην επίμαχη διαδικασία διαπραγμάτευσης, που αποτελεί συνέχεια της αρχικής διαγωνιστικής διαδικασίας για επιμέρους τμήμα του ευρύτερου αντικειμένου αυτής.
ΕΣ/Τμ.7/233/2013
Μίσθωση θέσεων κλινών σε ξενοδοχεία κλασσικού τύπου για τη στέγαση αστέγων(…)Σύμφωνα δε με τα άρθρα 20 και 29 παρ. 4 του πδ 60/2007, δεν απαιτείται δημοσίευση της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθόσον δεν απαιτείται δημοσίευση των προκηρύξεων το αντικείμενο των οποίων –όπως και στην προκειμένη περίπτωση- εμπίπτει στο Παράρτημα ΙΙ Β του διατάγματο(...)
ΕΣ/ΤΜ.6/191/2007
Παροχή υπηρεσιών διακίνησης της αλληλογραφίας: ..ζητείται η ανάκληση της 230/2007 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου (Β΄Διακοπών) ..Με τα δεδομένα αυτά και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι συντρέχουν στην προκειμένη περίπτωση οι προϋποθέσεις της προσφυγής στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 παρ.1 εδ.β΄ της Οδηγίας 2004/18 (βλ. και άρθρο 25 παρ.1 εδ. β΄του π.δ/τος 60/2007) καθόσον η .. ως φορέας παροχής καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας έχει αποκλειστικό δικαίωμα για την διακίνηση των ως άνω εντύπων του ... δεδομένου ότι το βάρος αυτών δεν υπερβαίνει τα 50 γραμμάρια.Κατά συνέπεια, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή στο σύνολό της, να ανακληθεί η 230/2007 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Β΄Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να υπογραφεί το σχέδιο της οικείας σύμβασης.Ανακαλεί την 230/2007 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Β΄Διακοπών)
ΝΣΚ/107/2013
Εξαιρετική διαγωνιστική διαδικασία για την Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης & Προστασίας του Πολίτη. Προβλέπεται η δυνατότητα εκ του νόμου, ώστε οι Υπηρεσίες του Ασύλου και της Αρχής Προσφυγών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, να εφαρμόσουν άπαξ τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007 και του άρθρου 28 παρ.8 του ν. 4033/2011, για το σύνολο των δαπανών των Υπηρεσιών αυτών, που αφορούν σε σύναψη συμβάσεων προμηθειών εξοπλισμού (κυρίως επίπλων γραφείων και ηλεκτρονικών υπολογιστών), το κόστος των οποίων προϋπολογίζεται ότι υπερβαίνει, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, το όριο για το οποίο απαιτούνται διαδικασίες διεθνούς διαγωνισμού. Η σχετική όμως απόφαση της αναθέτουσας αρχής πρέπει να φέρει πλήρη και ειδική αιτιολογία, αναφερόμενη στους λόγους για τους οποίους αποφασίζεται η προσφυγή στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, λόγω κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι σε έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα τα οποία αντικειμενικώς δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, οι δε περιστάσεις που θα επικαλείται η ως άνω αρχή για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική της ευθύνη. (ομοφ.)