Ρύθμιση θεμάτων για τον ενδιάμεσο λογαριασμό Νο 2341137120 με τίτλο «Ε.Δ. − Υπουργείο Οικονομικών − Λογαριασμός κατάθεσης ποσών υπέρ προγραμμάτων κοινωνικής συνοχής» (ΙΒΑΝ GR4301000230000002341137120) που τηρείται στην  Τράπεζα της Ελλάδος και μεταφορά του υπολοίπου του στο λογαριασμό No 200543.

Καταλογισμός - έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (σκέψη IΧ), το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το σε βάρος του εκκαλούντος ποσό του καταλογισμού μειώθηκε, όπως προεκτέθηκε, σε 46.901,85 ευρώ (ποσό καταλογισμού 327.778,90 ευρώ  - 280.877,05 ευρώ) και ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση δεν έχουν επιβληθεί προσαυξήσεις στο καταλογισθέν ποσό και, περαιτέρω, συνεκτιμώντας την έκταση και τη σοβαρότητα των δημοσιονομικών παραβάσεων στις οποίες υπέπεσε αυτός και τη συνδρομή στο πρόσωπό του τουλάχιστον βαρείας αμέλειας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του λόγω ακριβώς των παραβάσεων αυτών, κρίνει ότι δεν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής του εκκαλούντος από το ποσό του καταλογισμού ούτε μείωσης του ποσού αυτού, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009.   

Δήμοι-Κοινότητες. Τέλη διαμονής παρεπιδημούντων. Παρακράτηση. Υπεξαίρεση.(...) Εκείνος που εισπράττει τα υπέρ δήμων και κοινοτήτων τέλη διαμονής παρεπιδημούντων και τέλη επί των ακαθαρίστων εσόδων κέντρων διασκέδασης κλπ., δια λογαριασμό του δικαιούχου δήμου ή κοινότητος, αν δεν τα καταβάλει εντός των νομίμων προθεσμιών στο αρμόδιο δημόσιο ή δημοτικό ταμείο, αλλά τα κατακρατήσει με πρόθεση ιδιοποιήσεως, διαπράτει υπεξαίρεση κατά το άρθρο 375 παρ.1 του Π.Κ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της υπ’ αριθμ. 58/2014 πράξης του Κλιμακίου προληπτικού ελέγχου δαπανών​. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει μετά νέα έρευνα της υπόθεσης, ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε, ως προς τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, το αρμόδιο Κλιμάκιο με την 58/2014 Πράξη του, στις ορθές σκέψεις και ειδικές αιτιολογίες της οποίας συμπληρωματικά αναφέρεται. Ο Δήμος ..... προβάλλει δια της κρινόμενης αιτήσεώς του ότι οι ανωτέρω ανατεθείσες εργασίες έπρεπε να ολοκληρωθούν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 19 παρ. 8 του ν. 4071/2012 (ΦΕΚ. Α΄85), μέσα σε αποκλειστική προθεσμία έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, ήτοι από 11.4.2012, πλην όμως το κρίσιμο αυτό χρονικό διάστημα συνέπεσε με εκείνο κατά το οποίο η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου είναι πάντοτε ιδιαιτέρως επιβαρυμένη με την επίβλεψη δημοτικών έργων, η οποία (επίβλεψη), λόγω των ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή, πραγματοποιείται πάντα από το μήνα Απρίλιο έως και το μήνα Οκτώβριο κάθε έτους. Επομένως, εφόσον η παραπάνω Υπηρεσία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στο αυστηρό χρονοδιάγραμμα που είχε θέσει ο προαναφερόμενος νόμος και υπό τον κίνδυνο, σε περίπτωση καθυστέρησης, της απώλειας των δικαιωμάτων του Δήμου επί των κτιρίων του, η ανωτέρω ανάθεση στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία παρίστατο επιβεβλημένη για το Δήμο. Ο ισχυρισμός αυτός είναι αόριστος και απορριπτέος και δεν δύναται, ως εκ τούτου, να θεμελιώσει αντικειμενική αδυναμία του Δήμου να εκτελέσει τις επίμαχες εργασίες δια των Υπηρεσιών του, αφού προβάλλεται γενικώς και αορίστως μόνιμη επιβάρυνση του συνόλου του προσωπικού της Τεχνικής Υπηρεσίας κατά το παραπάνω χρονικό διάστημα λόγω της επίβλεψης δημοτικών έργων, χωρίς να προσδιορίζεται, με επίκληση συγκεκριμένων στοιχείων - ώστε να μπορεί να ελεγχθεί ο έγκαιρος και ορθός προγραμματισμός των υπηρεσιακών αναγκών του Δήμου, στο πλαίσιο της αρχής της αποτελεσματικότητας που πρέπει να διέπει τη δράση των οργάνων του – ποια έργα (με εξειδίκευση του αριθμού τους, του αντικειμένου τους και του χρόνου ανάθεσης και εκτέλεσής τους) έχρηζαν επίβλεψης και πόσοι υπάλληλοι απασχολούνταν σε αυτά κατά το κρίσιμο διάστημα της ανάθεσης, ενώ ουδέν αναφέρεται για το προσωπικό των λοιπών συναρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου, ήτοι του Τμήματος Εσόδων και Περιουσίας και του Τμήματος Έκδοσης Αδειών. Σε κάθε δε περίπτωση, ο παραπάνω ισχυρισμός αντικρούεται κατά την ουσιαστική του βάση, τόσο από το γεγονός ότι στις 14.9.2012 που έλαβε χώρα η επίμαχη ανάθεση είχε ήδη παρέλθει το μεγαλύτερο μέρος του επικαλούμενου από το Δήμο επιβαρυμένου χρονικού διαστήματος, όσο και από το χρόνο παράδοσης των εργασιών από την ανάδοχο, ήτοι την 31η.1.2013 (βλ. τη σχετική βεβαίωση περάτωσης-παραλαβής των εργασιών), ο οποίος (χρόνος) εκτείνεται πέραν της αποκλειστικής εξάμηνης προθεσμίας που έθεταν οι διατάξεις του ν. 4071/2012 περί της μεταγραφής στα οικεία υποθηκοφυλακεία της απόφασης των οργάνων του άρθρου 274 παρ. 1 του π.δ. 3463/2006 (Νομάρχη ή Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας) περί μεταβίβασης της ακίνητης περιουσίας των σχολικών κτιρίων στους Δήμους. Επίσης, και ο έτερος λόγος ανάκλησης του Δήμου περί έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού πρέπει να απορριφθεί ως αόριστος, αφού δεν προσδιορίζονται, με επίκληση συγκεκριμένων στοιχείων, οι ιδιομορφίες των ανατεθεισών εργασίων καθώς και οι ειδικές επιστημονικές γνώσεις που απαιτούνται για την εκτέλεσή τους σε σχέση με εκείνες τις εργασίες που συνήθως αναλαμβάνει το προσωπικό των προαναφερόμενων συναρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου, προκειμένου να κριθεί η ουσιαστική βασιμότητα του λόγου αυτού .Κατόπιν των ανωτέρω, η 58/2014 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών του VII Τμήματος δεν πρέπει να ανακληθεί

Καταλογισμοί. (..) Επομένως, το ως άνω ποσό των 54.153.946 δραχμών και ήδη 158.925,74 ευρώ, συνιστά έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω Δήμου, για την αποκατάσταση του οποίου ευθύνονται, μεταξύ άλλων, ο Δήμαρχος .... και ο Προϊστάμενος των Οικονομικών Υπηρεσιών ...., οι οποίοι νομίμως καταλογίστηκαν με την προσβαλλόμενη πράξη. Εξάλλου, ενόψει της σοβαρότητας της δημοσιονομικής παράβασης που αφορά στην πληρωμή μη πραγματικών δαπανών καθώς και της συνδρομής στο πρόσωπο των ως άνω εκκαλούντων βαρείας αμέλειας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, αφού ως προϊστάμενος των δημοτικών υπηρεσιών εν γένει ο πρώτος και των οικονομικών υπηρεσιών ο δεύτερος, υπεύθυνοι για την νομιμότητα των αναλαμβανομένων σε βάρος του προϋπολογισμού του Δήμου ... δαπανών, την εκκαθάριση και εντολή πληρωμής τους, όφειλαν να ελέγχουν και να γνωρίζουν την παραλαβή και χρησιμοποίηση ή μη της άνω ποσότητας σκυροδέματος για την πληρωμή του οποίου καταβλήθηκε το ποσό των .... δραχμών χωρίς να υφίστανται τα αναγκαία δικαιολογητικά έγγραφα και παραστατικά, δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009 για τη μείωση ή απαλλαγή του από το ποσό του καταλογισμού...Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι ο καταλογισμός σε βάρος των κληρονόμων του ...., είναι μη νόμιμος διότι οι φερόμενες ως πλημμέλειες των προαναφερόμενων δαπανών διαπιστώθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο του θανάτου του εκ κληρονομίας δικαιοπαρόχου τους και αφού είχαν αποδεχθεί την κληρονομία, χωρίς να γνωρίζουν ότι θα εβαρύνετο με την υποχρέωση που απορρέει από τον εις βάρος τους γενόμενο καταλογισμό, είναι απορριπτέος καθόσον σε περίπτωση που ο υπόχρεος για αποκατάσταση του ελλείμματος αποβιώσει, ο καταλογισμός του οφειλόµενου ποσού ως χρέος της κληρονομίας του διενεργείται σε βάρος των κληρονόµων του, σε περίπτωση δε αποδοχής της κληρονοµίας υπ΄αυτών τελούντων σε άγνοια ως προς τις υποχρεώσεις που την βαρύνουν, δεν δημιουργείται ακυρότητα της εκδοθείσας καταλογιστικής πράξης αφού η αποδοχή της κληρονομίας είναι αμετάκλητη αλλά γεννάται δικαίωμα προσβολής της πράξεως της αποδοχής στα αρμόδια δικαστήρια λόγω πλάνης που κρίνεται κατά τις διατάξεις περί δικαιοπραξιών, σημειουμένου πάντως ότι η πλάνη περί το ενεργητικό ή το παθητικό της κληρονομίας δεν θεωρείται ουσιώδης κατά νόμο 

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΛΟΓΩ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ(...)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: Α) Ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος, καθόσον από την επομένη της ημερομηνίας αποχώρησης του ανωτέρω πρώην υπαλλήλου από την υπηρεσία (22.10.2012), οπότε και γεννήθηκε η αξίωσή του για λήψη της επίμαχης αποζημίωσης από τον ανωτέρω Δήμο, δεδομένης της έλλειψης οποιασδήποτε άρνησης ή καθυστέρησης του Δήμου που να παρακώλυσε τη δικαστική της επιδίωξη, έχουν παρέλθει άπρακτα δύο (2) έτη (στις 23.10.2014), με συνέπεια η αξίωση αυτή να έχει παραγραφεί, σύμφωνα με όσα έγιναν σχετικώς δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας (πρβλ. ΕΣ Ι Τμ. πράξη 51/2015). Είναι δε αβάσιμος ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η σχετική παραγραφή είναι πενταετής και όχι διετής, κατ΄ επίκληση της 1359/2015 απόφασης του Αρείου Πάγου και του 2/66451/0026/20.7.2016 εγγράφου του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, που περιήλθε στον Δήμο στις 13.10.2016 (αριθμ. πρωτ. 11357), με το 13023/12.10.2016 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Διοίκησης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, σύμφωνα με τα οποία η κατά ν.π.δ.δ. αξίωση υπαλλήλου του με σχέση ΙΔΑΧ για λήψη της όμοιας με την επίμαχη αποζημίωσης του άρθρου 55 παρ. 1 του π.δ. 410/1988 υπόκειται στη γενική πενταετή παραγραφή της παρ. 1 του άρθρου 48 του Λογιστικού των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ν.δ. 496/1974) και όχι στη διετή παραγραφή της παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου. Και τούτο, διότι ο χρόνος παραγραφής της κατά του ανωτέρω Δήμου επίμαχης αξίωσης του φερόμενου ως δικαιούχου του ελεγχόμενου Χ.Ε. υπαλλήλου δεν ορίζεται από τις προαναφερθείσες διατάξεις του ν.δ. 496/1974 αλλά, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω στη σκέψη ΙΙ, από την διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 90 του Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού (ν.2362/1995), που ορίζει ότι υπόκεινται σε διετή παραγραφή οι κατά των Δήμων αξιώσεις υπαλλήλων τους για αποζημιώσεις κάθε φύσης (ΑΠ 787/2007). Αβάσιμος είναι, επίσης, και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι, ακόμα και αν θεωρηθεί ότι η παραγραφή είναι διετής, η επίμαχη αξίωση δεν έχει παραγραφεί, δεδομένου ότι γεννήθηκε στις 18.7.2016, οπότε εκδόθηκε η οριστική απόφαση απονομής κύριας σύνταξης στον ανωτέρω υπάλληλο (1677/18.7.2007 απόφαση του Διευθυντή του Υποκαταστήματος …kτου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), με την οποία και διαπιστώθηκε ότι πράγματι ο υπάλληλος αυτός είχε συμπληρώσει τις προϋποθέσεις λήψης κύριας σύνταξης, καθώς, όπως έχει γίνει δεκτό με την 60/2014 πράξη του Κλιμακίου, μόνο η προμνησθείσα απόφαση και όχι η απόφαση απονομής προσωρινής σύνταξης σ΄ αυτόν από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό καταβολής της επίμαχης αποζημίωσης.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Επειδή, κατά τα παγίως νομολογηθέντα (σχ. Ολομ. Ελ. Συν. 1039/1995), η ευθύνη κάθε υπολόγου και εν γένει κάθε υποχρέου προς αποκατάσταση ελλείμματος σε διαχείριση δημόσιου νομικού προσώπου, είναι αυτοτελής, μη απαιτουμένου για τη νομιμότητα της οικείας καταλογιστικής πράξης του συγκαταλογισμού και των λοιπών τυχόν ευθυνομένων για το προκληθέν έλλειμμα. Επομένως, σε περίπτωση που η ταμειακή υπηρεσία ενός δημοτικού νομικού προσώπου διενεργείται από το οικείο Γραφείο του Τ.Π.Δ., ανάγεται πράγματι στην αρμοδιότητα των αρμοδίων υπαλλήλων αυτού (ταμία και ελεγκτή εσόδων – εξόδων) ο έλεγχος τόσο ως προς την ύπαρξη πίστωσης όσο και ως προς τη νομιμότητα και εν γένει εγκυρότητα των δαπανών που διενεργούνται για λογαριασμό του δημοτικού νομικού προσώπου. Όμως, η τυχόν συντρέχουσα ευθύνη των υπαλλήλων του Τ.Π.Δ. δεν απαλλάσσει τα όργανα του δημοτικού νομικού προσώπου εκ της ευθύνης τους για το προκληθέν έλλειμμα, όπως στην υπό κρίση περίπτωση κατά την οποία, κατά τις παραδοχές του δικάσαντος Τμήματος, ο ήδη αναιρεσείων διέτασσε τη διενέργεια πληρωμών χωρίς έγκριση διαθέσεως των αντίστοιχων πιστώσεων από τον οικείο διατάκτη (Δ.Σ.) και χωρίς την ύπαρξη επαρκούς πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό του προϋπολογισμού. Το ανακύψαν δε έλλειμμα, ανεξαρτήτως της τυχόν ευθύνης των υπαλλήλων του Γραφείου του Τ.Π.Δ., προκλήθηκε σε βάρος του…..., δοθέντος  ότι οι δαπάνες εντάλθησαν για την ικανοποίηση λειτουργικών αναγκών αυτού, τα οικεία χρηματικά εντάλματα εκδόθηκαν σε βάρος κωδικών του προϋπολογισμού του, οι δε υπάλληλου του Τ.Π.Δ. ενεργούσαν, σε κάθε περίπτωση, για λογαριασμό του ως άνω δημοτικού νομικού προσώπου και για τις ανάγκες της δικής του διαχείρισης. Συνεπώς, ο επίδικος ως άνω ισχυρισμός είναι νόμω αβάσιμος και απορριπτέος.

Ερωτάται: α) Αν το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, το οποίο εποπτεύει το ν.π.δ.δ. «Ο.Ν.», είναι αρμόδιο, σύμφωνα με το άρθρο 59 του Οργανισμού του (π.δ. 13/2018), να ελέγξει τη νομιμότητα των αποφάσεων του Δ.Σ. του Ο.Ν.. β) Αν η δαπάνη που πληρώθηκε από το ν.π.δ.δ. «Ο.Ν.» σε υπαλλήλους του για την ικανοποίηση αξιώσεώς τους που μετά την καταβολή απορρίφθηκε δικαστικά, υπόκειται στις διατάξεις περί καταλογισμού σε περιπτώσεις καταβολών χωρίς να συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις. γ) Αν ο εν λόγω καταλογισμός υπόκειται στη δεκαετή παραγραφή του άρθρου 152 του ν. 4820/2021 (Οργανικού Νόμου του Ελεγκτικού Συνεδρίου), δεδομένου ότι η συγκεκριμένη πληρωμή πραγματοποιήθηκε από τον Ο.Ν. στις 19-4-2010. (...) α) Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής διαθέτει δια των αρμοδίων υπηρεσιών του αρμοδιότητα ελέγχου νομιμότητας της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του εποπτευόμενου ν.π.δ.δ. «Ο. Ν.», η οποία δέχθηκε την καταβολή του επίμαχου επιδόματος πριν την έκδοση δικαστικής απόφασης. β) Η δαπάνη για καταβολή ποσών σε υπαλλήλους του ως άνω ν.π.δ.δ. « έναντι δικαστικών» αχρεώστητα, δηλαδή για την ικανοποίηση αξίωσης που απορρίφθηκε δικαστικά τελεσίδικα, υπόκειται σε αναζήτηση, και σε περίπτωση μη επιστροφής σε καταλογισμό. γ) Η ως άνω αξίωση έχει υποπέσει στη δεκαετή παραγραφή της διάταξης του άρθρου 152 παρ.1 του ν.4820/2021 (ομόφωνα).

Χρόνος έναρξης της παραγραφής της αξίωσης δικηγόρου για την είσπραξη αποζημίωσης στο πλαίσιο παροχής νομικής βοήθειας του άρθρου 14 ν. 3226/2004.(....)Η αξίωση αποζημίωσης δικηγόρου στο πλαίσιο παροχής νομικής βοήθειας γεννήθηκε και ήταν δικαστικά επιδιώξιμη με την πλήρωση των οριζόμενων στον νόμο και την σχετική κ.υ.α. προϋποθέσεων και την προσκομιδή της σχετικής απόφασης (ομόφωνα).

ΕΦΑΠΑΞ ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΒΟΗΘΗΜΑ-ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η αξίωση της φερόμενης ως δικαιούχου για λήψη της άνω διαφοράς του εφάπαξ βοηθήματος του ν. 103/1975 έχει παραγραφεί, αφού από το τέλος του οικονομικού έτους 1993, κατά το οποίο, λόγω της αποχώρησής της από την υπηρεσία, η αξίωση αυτή γεννήθηκε και ήταν δικαστικά επιδιώξιμη, παρήλθε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της πενταετίας. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω , η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί