Σχετικά με τον υπόχρεο καταβολής του εφάπαξ βοηθήματος του Ν.103/1975

Eφαρμογή ή μη της ποσοστιαίας μείωσης που προβλέπουν οι διατάξεις του Ν. 4093/2012 στο χορηγούμενο στους μόνιμους πολιτικούς υπαλλήλους του Μετοχικού Ταμείου Ναυτικού (Μ.Τ.Ν.) εφάπαξ χρηματικό βοήθημα του Ν. 103/1975.Η προηγούμενη συνταξιοδότηση των υπαλλήλων, με την έκδοση της οικείας συνταξιοδοτικής πράξης, δεν αποτελεί προϋπόθεση του δικαιώματος απολήψεως του εφάπαξ βοηθήματος του Ν. 103/1975, αλλ’ απαιτείται και αρκεί οι υπάλληλοι να δικαιούνται σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας. Η ποσοστιαία μείωση επί του καταβαλλομένου στους μόνιμους πολιτικούς υπαλλήλους του Μετοχικού Ταμείου Ναυτικού (Μ.Τ.Ν.) εφάπαξ χρηματικού βοηθήματος του Ν. 103/1975, που επιβλήθηκε με το άρθρο πρώτο, υποπαράγραφος ΙΑ.5 του Ν. 4093/2012 (Α΄ 222), δεν καταλαμβάνει και τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η αυτοδίκαιη λύση της υπαλληλικής σχέσης επήλθε και η απόφαση χορήγησης του εν λόγω βοηθήματος από το Μ.Τ.Ν. εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4093/2012, ανεξαρτήτως αν έχουν εκδοθεί ή μη οι οικείες συνταξιοδοτικές πράξεις. (ομοφ.)

Εφάπαξ Ν.103/1975.Από τη γραμματική διατύπωση του άρθρου 44 παρ. 5α. εδ. γ΄ του ν. 3986/2011, που έχει ήδη αντικατασταθεί με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 6 του ν. 4024/2011, προκύπτει ότι η μείωση κατά 20% του εφάπαξ βοηθήματος των δικαιούχων που εξήλθαν ή θα εξέλθουν της υπηρεσίας από 1.1.2011 χωρίς να έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση χορήγησης του εφάπαξ περιορίζεται αποκλειστικά στους ασφαλισμένους του Τομέα Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων του Τ.Π.Δ.Υ. και δεν καταλαμβάνει τους ασφαλισμένους υπό το καθεστώς του ν. 103/1975, που από 1.1.2006 εντάχθηκαν στον Κλάδο και ήδη Τομέα Προνοίας Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. του Τ.Π.Δ.Υ., για το μέρος του εφάπαξ βοηθήματος που αυτοί λαμβάνουν αναλογικά από το οικείο ν.π.δ.δ. κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 21 παρ. 1 του ν. 3232/2004.

Επιστροφή εισφορών, που καταβλήθηκαν αχρεώστητα σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 103/1975 κατά το χρονικό διάστημα από το 1989 ως το 2006. Μη νόμιμη δαπάνη, αφού μέρος των απαιτήσεων δικηγόρων (για το χρονικό διάστημα πριν από την 1.1.2003) έχει υποπέσει ήδη στην τριετή παραγραφή

Εάν το δικαίωμα της Σ.Δ., χας του Δ.Κ. υπαλλήλου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και των τέκνων τους Δ.Κ. και Γ.Κ., επί του εφάπαξ βοηθήματος του ν.103/1975 που δικαιούνταν ο ανωτέρω σύζυγός της, το οποίο ασκήθηκε με την από 29-11-2018 αίτησή της προς το ανωτέρω Υπουργείο, έχει υποπέσει ή μη σε παραγραφή.(...)Το δικαίωμα της Σ.Δ., χας του Δ.Κ. υπαλλήλου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών κατά το χρόνο του θανάτου του και των τέκνων τους Δ.Κ. και Γ.Κ., για την απονομή σ’ αυτούς του εφάπαξ βοηθήματος του ν.103/1975 που δικαιούνταν αυτός, το οποίο ασκήθηκε με την από 29-11-2018 αίτησή της προς το ανωτέρω Υπουργείο, δεν έχει υποπέσει σε παραγραφή λόγω του απαραγράπτου του σχετικού δικαιώματος κατ’ άρθρο 31 παρ.1 του ν.1027/1980 και επομένως η σχετική αξίωση των ανωτέρω δύναται να ικανοποιηθεί (ομόφωνα).

837/1988 - Κεντρα ερευνητικά. ΕΚΕΦΕ "ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ". Νόμιμη η κράτηση επί των αποδοχών των υπαλλήλων που προβλέπεται στο άρθρο 2 ν.103/1975, εφόσον οι υπάλληλοι δεν είναι ασφαλισμένοι σε Ταμείο Πρόνοιας ή Κλάδο Πρόνοιας. Το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", για να οφείλει να καταβάλει στους απολυόμενους ή αποχωρούντες υπαλλήλους του που αφορά το ερώτημα, το προβλεπόμενο στο άρθρο 1 του ν.103/1975, όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 ν.854/1978, εφάπαξ βοήθημα και να δικαιούται να ενεργεί νομίμως επί των αποδοχών των υπαλλήλων τούτων την προβλεπόμενη στο άρθρο 2 του ίδιου νόμου κράτηση, πρέπει να συντρέχουν οι εξής προυποθέσεις, ήτοι οι υπάλληλοι α) να είναι τακτικοί, β) να έχουν δικαίωμα σύνταξης, γ) να μην δικαιούνται να πάρουν από το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" κι άλλο εφάπαξ βοήθημα ή αποζημίωση, για την χορήγηση των οποίων πλήρωσαν, βάσει κειμένων διατάξεων, ασφαλιστικές εισφορές και δ) να μην είναι ασφαλισμένοι σε Ταμείο Πρόνοιας ή Κλάδο Πρόνοιας για τη λήψη εφάπαξ βοηθήματος. Εάν, βάσει των στοιχείων που έχει το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", συντρέχει η τελευταία προυπόθεση, νομίμως ενεργείται η κράτηση.

Εφάπαξ χρηματικό βοήθημα Ν.103/1975.Η ρύθμιση του άρθρου πρώτου παράγραφος ΙΑ υποπαραγρ. 5 περιπτ. 4 του ν. 4093/2012 δεν αντίκειται στο Σύνταγμα και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.Ειδικότερα ο κοινός νομοθέτης έχει την ευχέρεια να ρυθμίζει με διαφορετικό τρόπο τις ποικίλες προσωπικές ή πραγματικές καταστάσεις και σχέσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες κοινωνικές, οικονομικές ή άλλες συνθήκες, με βάση κριτήρια που βρίσκονται σε συνάφεια προς το αντικείμενο της ρύθμισης. Στο πεδίο δε της κοινωνικής ασφάλισης είναι δυνατή, στα πλαίσια της αντοχής της οικονομίας των κοινωνικο-ασφαλιστικών οργανισμών, η επιβολή εν γένει περιορισμών στα βοηθήματα που παρέχονται, εφόσον αυτά κατά τη νομοθεσία που τα διέπει δεν είναι αμιγώς ανταποδοτικού χαρακτήρα. Το προβλεπόμενο δε αρχικά από το ν. 103/1975 και στη συνέχεια από τους ν. 3232/2004 και 3655/2008 εφάπαξ βοήθημα δεν έχει αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα καθόσον το ασφαλιστικό κεφάλαιο που σχηματίζεται καταρχήν από κρατήσεις στις αποδοχές των δικαιούμενων το βοήθημα υπαλλήλων συμπληρώνεται σε περίπτωση ανεπάρκειάς του από τους φορείς ασφάλισης κατά το υπολειπόμενο ποσό, ειδικά δε για τους υπαλλήλους του πρώην ΠΙΚΠΑ, μετά την ισχύ των ν. 3518/2006 και 4052/2012, εντέλει από το Ελληνικό Δημόσιο.

ΕΦΑΠΑΞ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα ειδικότερα έγιναν ερμηνευτικά δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας (υπό στοιχ ΙΙ.Α και Β), το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υπό κρίση δαπάνη παρίσταται, εν προκειμένω, νόμιμη. Και τούτο, διότι, λαμβάνοντας υπόψη ότι με το άρθρο 56 παρ. 1 του ν. 2084/1992 εισήχθη, καταρχήν, για τους μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένους σε οποιοδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης, όπως η ....– …., η οποία κατά το χρονικό αυτό σημείο ήταν ασφαλισμένη στο Τ.Α.Ε., ευνοϊκή ρύθμιση για τα τέκνα θανόντος ασφαλισμένου που κληρονομούν εξ αδιαθέτου, οι φερόμενοι ως δικαιούχοι του χρηματικού εντάλματος πληρωμής, τέκνα της προαναφερόμενης δημοτικής υπαλλήλου, δικαιούνται σε κάθε περίπτωση να λάβουν το εφάπαξ βοήθημα, κατά το λόγο της κληρονομικής τους μερίδας, ελλείψει άλλων δικαιούχων προσώπων, ήτοι κατά το ένα τρίτο έκαστος, μολονότι η δικαιοπάροχός τους δεν είχε κατά το χρόνο του θανάτου της αποκτήσει δικαίωμα για τη λήψη αυτού και ανεξαρτήτως του ότι οι ίδιοι δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το Δημόσιο ταμείο λόγω του θανάτου της μητέρας τους. Ως εκ τούτου, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον εφαρμοστέες, εν προκειμένω, δεν είναι οι διατάξεις του ν. 103/1975 αλλά οι καταστατικές διατάξεις του Τ.Π.Δ.Υ., βάσει των οποίων ρυθμίζεται το ζήτημα της λήψης του εν λόγω βοηθήματος από τα μέλη της οικογένειας θανόντος ασφαλισμένου, τούτο δε κατά ρητή πρόβλεψη του άρθρου 21 του ν. 3232/2004.

Εφάπαξ  του ν. 103/1975:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας το Κλιμάκιο κρίνει ότι είναι νόμιμος ο υπολογισμός της εφάπαξ παροχής της φερομένης ως δικαιούχου του χρηματικού εντάλματος σύμφωνα με το νέο σύστημα υπολογισμού του άρθρου 35 του ν. 4387/2016, καθώς αυτή εξήλθε από την υπηρεσία της και υπέβαλε σχετική αίτηση χορήγησης του βοηθήματος αυτού μετά την 1.9.2013 (αποχώρησε από την υπηρεσία της την 2.12.2013 και υπέβαλε την από 23.6.2014 αίτηση για την χορήγηση σε αυτήν του εφάπαξ βοηθήματος). Όπως δε προκύπτει από το άρθρο 35 παρ.5 του ιδίου νόμου, ο υπολογισμός των εφάπαξ παροχών με το προγενέστερο σύστημα, σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις που διέπουν τον κάθε τομέα – κλάδο πρόνοιας, που αποδίδει το εφάπαξ βοήθημα του ν. 103/1975, αλλά και τις μειώσεις που έχουν επιβληθεί με το ν. 4093/2012,  αφορούν σε αιτήσεις για αποχωρήσεις μέχρι και την 31.8.2013, απορριπτομένου ως αβάσιμου του σχετικού λόγου διαφωνίας του Επιτρόπου για την υποχρέωση περικοπής του ποσού κατά 42,29%. Περαιτέρω, η αξίωση της ανωτέρω ασφαλισμένης για λήψη της επίμαχης εφάπαξ παροχής, η οποία γεννήθηκε από την επομένη της ημερομηνίας αποχώρησής της από την υπηρεσία (3.12.2013), σε κάθε περίπτωση δεν είχε υποπέσει, κατά την ημερομηνία ενταλματοποίησης της οικείας δαπάνης (5.10.2018), στην πενταετή παραγραφή της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του ν.δ. 496/1974, ανεξαρτήτως του γεγονότος της διακοπής της σχετικής προθεσμίας με την υποβολή της 3382/23.6.2014 αίτησής της, αλλά και των συνεπειών που επέφερε στη δράση των εμπλεκόμενων διοικητικών οργάνων η εισαγωγή του νέου συστήματος υπολογισμού της εφάπαξ παροχής με τις ρυθμίσεις του άρθρου 35 του ν. 4387/2016.

ΕΦΑΠΑΞ:Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των προεκτεθεισών νομικών παραδοχών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο πρώτος προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης, καθόσον, εκ μόνης της υποβολής της 4671/16.3.1999 αίτησης του προαναφερόμενου υπαλλήλου, για την κατ’ εφαρμογή του άρθρου 30 παρ. 2 του ν. 2592/1998 αναγνώριση και εξαγορά του χρόνου προϋπηρεσίας του, δεν γεννήθηκε οποιαδήποτε αξίωσή του έναντι του ...., ώστε να ανακύπτει ζήτημα παραγραφής της, εξαιτίας της παρέλευσης μακρού χρονικού διαστήματος μέχρι την αποδοχή της υποβληθείσας αίτησης από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου. Τέτοια αξίωση του ανωτέρω υπαλλήλου, αφορώσα στην καταβολή της εφάπαξ παροχής του ν. 103/1975, γεννήθηκε μόνον μετά την αποχώρησή του από την ενεργό υπηρεσία και την υποβολή της 39170/7.11.2016 σχετικής αίτησής του, δεν έχει δε υποπέσει σε παραγραφή. Νομίμως, εξάλλου, συμπεριελήφθη στο συνολικό ποσό της εντελλόμενης δαπάνης το επιμέρους ποσό των 4.608,36 ευρώ, που αντιστοιχεί στους 49 μήνες υπηρεσίας για τους οποίους δεν έχει εισέτι καταβληθεί από τον αποχωρήσαντα υπάλληλο το αναλογούν ποσό εξαγοράς (2.104,06 ευρώ), δοθέντος ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, η καταβολή αυτού δύναται.. να συντελεστεί διά συμψηφισμού κατά τον υπολογισμό και την πληρωμή του εφάπαξ βοηθήματος, και, συνεπώς, αποβαίνει απορριπτέος, ως νόμω αβάσιμος, ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος δεύτερος λόγος διαφωνίας. Ενόψει αυτών και εφόσον δεν προβάλλεται οποιοσδήποτε άλλος λόγος διαφωνίας, η περιεχόμενη στο υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη παρίσταται νόμιμη και, επομένως, θα μπορούσε αυτό να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2017, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.