Εφαρμογή της αυτεπάγγελτης αναζήτησης δικαιολογητικών στις διαδικασίες των διαγωνισμών για τη σύναψη συμβάσεων προμηθειών των φορέων του πεδίου εφαρμογής του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Ο.Τ.Α. (Απόφαση Υπ. Εσωτερικών αρ.11389/8-3-1993).( ΕΠΙΣΥΝΆΠΤΕΤΑΙ Η ΑΡΙΘΜ.231/2009 Γνωμ.του ΝΣΚ)

Αυτεπάγγελτη αναζήτηση σε διαδικασίες που αφορούν επιχειρήσεις

Δυνατότητα του Νομάρχη για μεταβίβαση άσκησης μέρους των αρμοδιοτήτων του σε νομαρχιακούς συμβούλους, κατά άρθρο 62, παρ. 1 περ. η΄ (τελευταίο εδάφιο) του πδ 30/ 1996 (Γνωμοδότηση ΝΣΚ/26/2008 που επισυνάπτεται) -ΕΓΚ 12

Εφαρμογή αυτεπάγγελτης αναζήτησης δικαιολογητικών στις διαδικασίες των δημοσίων διαγωνισμών για την εκτέλεση προμηθειών του Δημοσίου. Κατά την έννοια των διατάξεων της παρ.6 του άρθρου 3 του Ν 2690/1999 (Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας), ερμηνευομένων σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 6 και 20 του Π.Δ/τος 118/2007, αλλά και του άρθρου 43 παρ.3 του Π.Δ/τος 60/2007, η συμμετοχή στις διαδικασίες των δημοσίων διαγωνισμών για τη σύναψη συμβάσεων προμηθειών του Δημοσίου δεν αποτελεί «διεκπεραίωση υπόθεσης πολίτη», ώστε να υποχρεούται η Διοίκηση να αναζητεί αυτεπαγγέλτως τα δικαιολογητικά που δεν προσκομίζει ο διαγωνιζόμενος κατά την κατάθεση της προσφοράς του. Η επιβαλλόμενη από τις ως άνω διατάξεις του Κανονισμού Προμηθειών του Δημοσίου προσκόμιση των δικαιολογητικών από τους ίδιους τους συμμετέχοντες στη διαδικασία των δημοσίων διαγωνισμών, ανεξαρτήτως αν πρόκειται για φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή επιχειρήσεις, ενόψει και της αυστηρής τυπικότητας που διέπει τις διαδικασίες αυτές, αποτελεί ειδική ρύθμιση σε σχέση με τις γενικής φύσεως ρυθμίσεις του άρθρου 3 παρ.6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας. Με την επίμαχη νομοθετική ρύθμιση, διευκρινίζεται ότι, η υποχρέωση της αυτεπάγγελτης αναζήτησης δικαιολογητικών από την αρμόδια για την έκδοση της τελικής διοικητικής πράξης Δημόσια Αρχή, που ήδη εφαρμοζόταν στις αιτήσεις των πολιτών, επεκτείνεται με την προσθήκη του ως άνω εδαφίου, και στις περιπτώσεις της υποβολής αιτήσεων εκ μέρους των επιχειρήσεων προς την αρμόδια Αρχή, για την «διεκπεραίωση υπόθεσής τους» υπό την προεκτεθείσα έννοια.

Ερωτάται, αν μπορεί ο e-ΕΦΚΑ να προβεί σε υλοποίηση των προτάσεων που τίθενται με την με αριθμό 6/2020 έκθεση ελέγχου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία διαπιστώνεται ότι ο e-ΕΦΚΑ αν και γνωρίζει από το 2016 ότι το από 30.10.2000 πιστοποιητικό παρακολούθησης του Μεταπτυχιακού Κύκλου Σπουδών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Β΄ Ευρωπαϊκή Έδρα Jean Monnet, με τίτλο «Ευρωπαϊκή Ένωση και Αναπτυσσόμενες Χώρες» δεν αποτελεί Μεταπτυχιακό Δίπλωμα σε επίπεδο Masters, εν τούτοις δεν φέρεται να προέβη σε ενέργειες για άρση των συνεπειών αναγνώρισής του από το Υπηρεσιακό Συμβούλιο και χρήσης αυτού από την υπάλληλο Μ.Μ., λαμβανομένου υπόψη ότι έχει ήδη εκδοθεί η με αριθμό 105/2018 Ατομική Γνωμοδότηση του ΝΣΚ η οποία έχει γίνει αποδεκτή από τον Διοικητή του ΕΦΚΑ, με την οποία έγινε μεταξύ άλλων δεκτό, ότι η Διοίκηση δεν έχει υποχρέωση αλλά διακριτική ευχέρεια να ανακαλέσει τις πράξεις της που εκδόθηκαν βάσει του εν λόγω πιστοποιητικού σπουδών.(...)α) Επιβάλλεται στη Διοίκηση να ανακαλέσει δια του αρμόδιου οργάνου της, τις αποφάσεις με αριθ. 223/32η συν./17.6.2004 και 138/18η συν./2.4.2004 του Α΄ Υπηρεσιακού Συμβουλίου υπαλλήλων ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ως μη σύννομες, για το λόγο ότι εκδόθηκαν χωρίς να συντρέχουν οι νόμιμες προς τούτο προϋποθέσεις. Ακολούθως καθίστανται ανακλητέες, από το όργανο που τις εξέδωσε, και όλες οι διοικητικές πράξεις, οι οποίες εκδόθηκαν στη συνέχεια και αφορούσαν τόσο στη χορήγηση του επιδόματος μεταπτυχιακών σπουδών όσο και στη βαθμολογική και μισθολογική κατάταξη και εξέλιξη των υπαλλήλων, εφόσον δε, συντρέχει περίπτωση, πρέπει να ακολουθήσει τυχόν επανακατάταξή τους στο σωστό μισθολογικό κλιμάκιο. Για τη νομική θεμελίωση της ανάκλησης, η οποία ανάγεται σε χρόνο πέραν της πενταετίας, απαιτείται ειδική αιτιολόγηση με επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος ή και δόλιας συμπεριφοράς των διοικουμένων εφόσον η τελευταία συντρέχει. Προηγούμενη ακρόαση των υπαλλήλων θα απαιτηθεί μόνο σε περίπτωση συνδρομής δόλου (πλειοψ.). β) Όσον αφορά την αναζήτηση των ως αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών μετά την ανωτέρω ανάκληση, τα οικονομικά αποτελέσματα επέρχονται για το μέλλον και μόνο σε περίπτωση συνδρομής δόλου στο πρόσωπο των διοικουμένων ανατρέχουν στο χρόνο έκδοσης των παράνομων διοικητικών πράξεων (ομόφωνα). Το ερώτημα παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΝΣΚ λόγω της αντίθεσής του, ως προς το σκέλος της αναζήτησης ή μη των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, προς την 32/2021 Γνωμοδότηση του Γ΄ Τμήματος του ΝΣΚ.

Ερωτάται, εάν τα οικονομικά αποτελέσματα της αναδρομικής ανάκλησης από τη Διοίκηση παράνομων διοικητικών πράξεων, οι οποίες αποτελούσαν νόμιμο έρεισμα καταβολής πρόσθετων αποδοχών σε υπαλλήλους, επέρχονται μόνον για το μέλλον ή, αντίθετα, ανατρέχουν στο χρόνο της έκδοσης των ανακληθεισών πράξεων, με συνέπεια η Διοίκηση να υποχρεούται σε αναζήτηση των πρόσθετων αυτών αποδοχών ως αχρεωστήτως καταβληθεισών και σε περίπτωση άρνησης επιστροφής τους από τους υπαλλήλους σε καταλογισμό σε βάρος τους.(..)H αναζήτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από τις υπαλλήλους Μ.Μ. και Ε.Γ. και η έκδοση καταλογιστικής πράξης σε βάρος τους σε περίπτωση άρνησης επιστροφής τους είναι καταρχήν υποχρεωτική εάν η Διοίκηση, κατά την αποκλειστική της αρμοδιότητα, εκτιμήσει ότι συντρέχει δόλος στο πρόσωπο των εν λόγω υπαλλήλων. Σε περίπτωση δε μη άρνησης από τις υπόχρεες αυτές υπαλλήλους της ως άνω υποχρέωσής τους, αλλά προβολής οικονομικής δυσχέρειάς τους για την άμεση και εις ολόκληρο επιστροφή των καταβληθέντων, αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε δόσεις κατά τη διαδικασία των διατάξεων του άρθρου 24 του ν.4354/2015. Η Διοίκηση δύναται να μην προβεί σε αναζήτηση και καταλογισμό των ήδη αχρεωστήτως καταβληθέντων χρηματικών ποσών, μόνον εφόσον, μετά από την εκτίμηση από αυτήν των πραγματικών περιστατικών κάθε μιας από τις παραπάνω περιπτώσεις-υποθέσεις και κάθε χρήσιμου σχετικού στοιχείου, καθώς και της Έκθεσης Ελέγχου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, με αριθμό 6/2020, διαπιστώσει σωρευτικά ότι: α) οι υπάλληλοι Μ.Μ και Ε.Γ εισέπραξαν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καλόπιστα και άνευ της συνδρομής στο πρόσωπό τους δόλου και β) από την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και ενόψει της προσωπικής, οικογενειακής και οικονομικής κατάστασης των εν λόγω υπαλλήλων υφίσταται κίνδυνος δημιουργίας σ’ αυτές ανυπέρβλητων οικονομικών δυσχερειών με άμεση δυσμενή επίδραση στα μέσα διαβίωσης των ιδίων και των οικογενειών τους, δεδομένου ότι από την έναρξη της καταβολής τους μέχρι σήμερα έχει παρέλθει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Εάν, πάντως, η Διοίκηση, στην αποκλειστική αρμοδιότητα της οποίας ανήκει η ευθύνη χειρισμού των ανωτέρω υποθέσεων, αμφιβάλλει κατά την εκτίμηση και την υπαγωγή των πραγματικών στοιχείων των υποθέσεων αυτών, αν δηλαδή αυτά πληρούν πράγματι τις προϋποθέσεις εφαρμογής των ως άνω κριτηρίων για την αναζήτηση και επιστροφή των επίμαχων χρηματικών ποσών, λόγω δυσχέρειας της απόδειξης συνδρομής τους, τότε πρέπει να καταλογίσει τα αχρεωστήτως καταβληθέντα χρηματικά ποσά σε βάρος των υπόχρεων υπαλλήλων Μ.Μ. και Ε.Γ., ώστε η τελική κρίση για τη νομιμότητα της αναζήτησης των εν λόγω ποσών, να τεθεί ενώπιον του αρμοδίου Δικαστηρίου, στο οποίο μπορούν αυτές να προσφύγουν (κατά πλειοψηφία). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΝΣΚ, σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 4, περ. δ)΄ του Οργανισμού του Ν.Σ.Κ. (ν.4831/2021, Α΄170), λόγω αντίθεσης, ως προς το ανωτέρω ζήτημα, της υπ αρ.13/2022 γνωμοδότησης του ΣΤ΄ Τμήματος του Ν.Σ.Κ. προς την γνωμοδότηση του Γ΄ Τμήματος του Ν.Σ.Κ., με αριθμό 32/2021.