ΑΕΠΠ/1318/1319/2022
Τύπος: Προδικαστικές Προσφυγές
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης χώρων των κτιρίων(.....)Επειδή, σύμφωνα με τη σκέψη 13, γίνεται δεκτός λόγος ακύρωσης Αριθμός απόφασης: 1318,1319/2022 31 προβαλλόμενος από την πρώτη προσφεύγουσα κατά των προσβαλλόμενων ως προς την αποδοχή, των προσφορών α) …, β) …, γ) …, δ) ένωσης … και ε) …., με την δε σκέψη 20 γίνεται δεκτός επιπρόσθετος λόγος ακύρωσης προβαλλόμενος από την δεύτερη προσφεύγουσα ως προς την αποδοχή της προσφοράς της …. Επομένως, η δεύτερη προδικαστική προσφυγή πρέπει να γίνει μερικώς δεκτή κατά τα ως άνω. Ενόψει των ανωτέρω, δοθέντος ότι οι διαπιστωθείσες πλημμέλειες των προσφορών των ανωτέρω πέντε (5) οικονομικών φορέων παρέχουν αυτοτελές νόμιμο έρεισμα για την ακύρωση των προσβαλλόμενων κατά το σκέλος που αφορούν την αποδοχή των προσφορών τους, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση λοιπών προβαλλόμενων κατ’ αυτών λόγων από τις προσφεύγουσες (πρβλ. Ε.Α. ΣτΕ 326/2011, 1238, 1132, 420/2010, 750/2007).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ(Δ΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)/1243/2021
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων: ζητείται η ανάκληση της 272/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με την προσφυγή και την παρέμβαση προβάλλεται ότι, οι διαπιστωθείσες με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλειες δεν είναι ουσιώδεις, δεδομένου ότι κατά των σχετικών όρων και προβλέψεων της διακήρυξης, δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις και προσφυγές, ούτε εξαιτίας τους επλήγη η αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ο λόγος αυτός ανάκλησης είναι απορριπτέος ως αβασιμος δεδομένου ότι οι προαναφερόμενες πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλήττουν, για τους ειδικότερους λόγους που προαναφέρθηκαν, την αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας, και ιδίως τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού. Η μη υποβολή ενστάσεων και προσφυγών κατά των κρίσιμων όρων της διακήρυξης, δεν συνιστά αυτοτελώς λόγο που καθιστά τις εν λόγω πλημμέλειες μη ουσιώδεις, λόγω της φύσης του ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ελέγχου νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας, που αποβλέπει στη θεραπεία της αντικειμενικής ακεραιότητας των διαγωνιστικών διαδικασιών. Αυτό έχει ως συνέπεια να διατυπώνεται αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνονται πλημμέλειες που πλήττουν τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού, επί των οποίων στηρίζεται το σύνολο της οικείας νομοθεσίας, ανεξαρτήτως της υποβολής διοικητικών ή δικαστικών προσφυγών από τους ενδιαφερόμενους.Δεν ανακαλεί την 272/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΕΠΠ/Σ 866/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ-μη νομότυπη και προσήκουσα υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης(....)Συνεπώς, γίνεται δεκτός ο 1ος λόγος της προσφυγής απορριπτόμενων των οικείων ισχυρισμών του παρεμβαίνοντος και τούτο διότι ουδεμία ασάφεια ενέχει εν προκειμένω η διακήρυξη, απορριπτόμενων των οικείων ισχυρισμών του παρεμβαίνοντος, και ουδείς αμφισβητεί τα πραγματικά περιστατικά περί της κατατεθείσας άδειας, ομοίως απορριπτέοι για τους ίδιους λόγους κρίνονται και οι ισχυρισμοί της αναθέτουσας αρχής η οποία διαπίστωσε μεν την καταλληλότητα του οχήματος πλην όμως όχι στο επίμαχο είδος τροφίμων, που όπως βασίμως ισχυρίζεται ο προσφεύγων διέπεται από διαφορετικούς κανόνες. Οι δε ισχυρισμοί του παρεμβαίνοντος περί διαβεβαίωσης από την αρμόδια Υπηρεσία περί της καταλληλότητας της επίμαχης άδειας προβάλλονται αορίστως και επομένως απαραδέκτως σε κάθε περίπτωση είναι αβάσιμοι.Δέχεται την προδικαστική προσφυγή.
ΕλΣυνΤμ.6/1345/2018
Υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Επείγουσες συντηρήσεις στο επαρχιακό οδικό δίκτυο του Δήμου ...ζητείται η ανάκληση της 387/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και συνεκτιμώντας ότι: 1) το αντικείμενο της κρινόμενης σύμβασης συνίσταται σε συντηρήσεις οδών, όπου, όπως είναι γνωστό τόσο στην αναθέτουσα αρχή από παρόμοιες συμβάσεις που έχει ήδη συνάψει, όσο και στο Δικαστήριο από προηγούμενες ενέργειες των ελεγκτικών σχηματισμών του, είναι συνήθης η υποβολή προσφορών με υψηλές εκπτώσεις .., 2) κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός, με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό δέκα τεσσάρων (14) εργοληπτικών επιχειρήσεων, εκ των οποίων, πέραν της εταιρείας «..», που προσέφερε το υψηλότερο ποσοστό έκπτωσης (77,14%), οι επόμενες τρεις στη σειρά μειοδοσίας υπέβαλλαν επίσης προσφορές με υψηλά ποσοστά έκπτωσης άνω του 70% (76,50%, 75,81% και 75,07%), ενώ ο μέσος όρος των προσφορών όλων των συμμετεχουσών εταιρειών στο διαγωνισμό ήταν ομοίως υψηλός (63,95%), 3) η Οικονομική Επιτροπή, κατά την συνεδρίαση της 30ης.1.2018, αφού έλαβε υπόψιν την εισήγηση της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Π.Ε. … , προέβη στην έγκριση του Πρακτικού της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς την τήρηση της διαδικασίας αξιολόγησης των υποβληθεισών προσφορών ως ασυνήθιστα χαμηλών, ενόψει και της συχνής επανάληψης του φαινομένου να υποβάλλονται υψηλά ποσοστά έκπτωσης σε διαγωνισμούς με το αντικείμενο αυτό, 4) με το οικ.21079/329/19.1.2018 έγγραφο του φορέα εκτέλεσης του έργου .. δεν διατυπώθηκαν ειδικές και συγκεκριμένες αιτιάσεις σχετικά με τη φερεγγυότητα των προσφορών των διαγωνιζομένων, στις οποίες η Οικονομική Επιτροπή θα υποχρεούταν να απαντήσει, είτε καλώντας τους προσφέροντες να δικαιολογήσουν την ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά τους και αξιολογώντας κατόπιν τις εξηγήσεις τους, είτε παραθέτοντας ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους εξαιτίας των οποίων επέλεξε να μην εκτιμήσει τις υποβληθείσες προσφορές στο συγκεκριμένο διαγωνισμό ως ασυνήθιστα χαμηλές και συνακόλουθα, να μην ζητήσει στοιχεία αιτιολόγησης των προσφορών αυτών και 5) σε κανένα στάδιο του διαγωνισμού δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις, ώστε να δημιουργήσουν στην αναθέτουσα αρχή αμφιβολίες ως προς τη φερεγγυότητα των υποβληθεισών οικονομικών προσφορών .., το Τμήμα κρίνει ότι, η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας .., αφενός κρίνοντας σιωπηρώς ότι στην προκειμένη περίπτωση οι προσφορές αυτές δεν παρίσταντο ασυνήθιστα χαμηλές λόγω της φύσης και των χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου έργου και ότι, συνακόλουθα, δεν συνέτρεχε ανάγκη πρόσκλησης των συμμετεχόντων προς αιτιολόγησή τους, αφετέρου εγκρίνοντας το Πρακτικό της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς να παραθέσει ειδική αιτιολογία σχετικά με την ως άνω κρίση της, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες αιτήσεις ανάκλησης.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 387/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/272/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της υποκείμενης διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το αντικείμενο «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΦΟΙΤΗΤΙΚΩΝ ΕΣΤΙΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΩΝ ΕΣΤΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.(...)», διάρκειας 36 μηνών και προϋπολογιζόμενης δαπάνης ποσού 3.510.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) ή 4.352.400 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), με πρόβλεψη δικαιώματος προαίρεσης για παροχή επιπλέον υπηρεσιών πέραν των συμβατικών σε ποσοστό μέχρι 30%, προϋπολογιζόμενης δαπάνης του δικαιώματος αυτού ποσού 1.053.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.)(....)Για τις ανάγκες της ελεγχόμενης σύμβασης, η οποία είναι τριετούς διάρκειας, όφειλε η αναθέτουσα αρχή, η οποία αποτελεί φορέα γενικής κυβέρνησης, να έχει προβεί σε έκδοση απόφασης ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης.... Τούτο δε προς δέσμευση των απαραίτητων πιστώσεων για την κάλυψη της συνολικής δαπάνης της σύμβασης και την εξασφάλιση της απρόσκοπτης εκτέλεσής της. Από τα έγγραφα, όμως, του φακέλου της σύμβασης δεν προκύπτει να έχει λάβει χώρα η ως άνω απόφαση παρά μόνον η έκδοση αποφάσεων δέσμευσης πίστωσης για τη δαπάνη της σύμβασης εντός του έτους 2020.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος...σχεδίου σύμβασης.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ(Δ΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)/1243/2021.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΕΠΠ/567/2020.
ΑΕΠΠ/291/2022
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Επειδή η απόρριψη του ισχυρισμού της προσφεύγουσας ως άνευ εννόμου συμφέροντος προβαλλόμενου, διαφυλάσσει την αρχή της ίσης μεταχείρισης επιτρέποντας την ενιαία αξιολόγηση των προσφορών, χωρίς, παράλληλα, να στερεί από την αναθέτουσα αρχή τη διακριτική ευχέρεια να ανακαλέσει για το λόγο αυτό την αποδοχή όλων των προσφορών με την ίδια πλημμέλεια (Ε.Α. ΣτΕ 127/2015, 56/2008, πρβλ. ΣτΕ 3095/2001 κ.ά.) καθώς και εξυπηρετεί την οικονομία, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας. Επομένως, ο ισχυρισμός ότι η έτερη συνδιαγωνιζόμενη εταιρεία έχει υπολογίσει χαμηλότερο ποσό κρατήσεων στην προσφορά της για κάθε κτίριο και για κάθε Τμήμα υποβάλλοντας για τον λόγο αυτό μη νόμιμη προσφορά, πρέπει να απορριφθεί ως απαραδέκτως προβαλλόμενος.(...) Απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/746/2022.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/648/2019
Έργα αντιθορυβικής προστασίας...Ακολούθως, ενόψει των διαλαμβανομένων στην 674/14.12.2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 14.3.2011 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο ερώτημα «Έχει συνάψει ο οικονομικός φορέας συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού» του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπληρώσεως του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού (28.9.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευθεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως της 24.10.2018 επί της υποθέσεως C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, άρχεται από το χρόνο εκδόσεως της σχετικής αποφάσεως της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντελέσεως της παραβάσεως. Συνεπώς, κατά τον χρόνο υποβολής του Τ.Ε.Υ.Δ. δεν ήταν σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες, όπως οι επίμαχες, που είχαν λάβει χώρα, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, η σύναψή τους όμως διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμοδίου οργάνου που ελήφθη εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχειρίσεως, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπρατήσεως, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζομένους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. IV.E.) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας ως αναδόχου εργοληπτικής επιχειρήσεως εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Τ.Ε.Υ.Δ.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνάψεως συμβάσεως, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνίας με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα Αρχή οφείλει, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι, μολονότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού, η ίδια έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της (Ελ.Συν. Ε΄ Κλιμ. 291, 304, 315, 319/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση του δημοπρατηθέντος έργου έχει εμφιλοχωρήσει ουσιώδης πλημμέλεια, η οποία κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως. Σε κάθε δε περίπτωση, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι μεταξύ των δικαιολογητικών κατακυρώσεως που προσκομίσθηκαν από την αναδειχθείσα ως ανάδοχο εταιρεία, δεν περιλαμβάνεται ασφαλιστική ενημερότητα για τα εκτελούμενα από αυτήν έργα «Συντήρηση Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων Πολυχώρου Δήμου ...» και «Ανάπλαση Πλατείας ...» και, συνεπώς, σε περίπτωση που δεν συνέτρεχε ο ανωτέρω διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχομένου σχεδίου συμβάσεως λόγος, τα δικαιολογητικά αυτά θα έπρεπε να προσκομισθούν.
ΕΑΔΗΣΥ/1227/2022
Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και δεν αμφισβητείται, ο οικονομικός φορέας «...», δεν υπέβαλε με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης φορολογική ενημερότητα που να καλύπτει το χρόνο υποβολής της προσφοράς (16.03.2022). Συνεπώς, η αναθέτουσα αρχή όφειλε να μην αποδεχτεί την προσφορά του προσωρινού αναδόχου αλλά να τον καλέσει να υποβάλλει τα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης και συγκεκριμένα να προσκομίσει φορολογική ενημερότητα που να καλύπτει το χρόνο υποβολής των προσφορών (βλ. απόφαση ΕΑΔΗΣΥ 756/2022) και ο σχετικός λόγος της προσφυγής θα πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτός ως βάσιμος. Εντούτοις, δοθέντος ότι κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 30 συντρέχει λόγος αποκλεισμού του οικονομικού φορέα «...», η κλήση του προς προσκόμιση των ελλειπόντων δικαιολογητικών κατακύρωσης παρέλκει εν προκειμένω ως αλυσιτελής.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/986/2023
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων, με αντικείμενο την «Πρόσληψη συμβούλου παροχής υπηρεσιών παρακολούθησης και διαχείρισης των προγραμμάτων ανάπτυξης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης», για χρονικό διάστημα τριών ετών, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 390.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), πλέον δικαιώματος προαίρεσης για ένα έτος ποσού 110.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(...)(...)Το Δικαστήριο παρατηρεί καταρχάς ότι με τον ως άνω διακωλυτικό λόγο κατά την διατύπωσή του με την προσβαλλομένη, δεν αμφισβητείται ούτε η αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει διευκρινίσεις από τους οικονομικούς φορείς που έχουν υποβάλει ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά, ούτε η αιτιολογία της 8724/30.1.2023 απόφασης του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία, το μεν, απορρίφθηκε, κατόπιν ελέγχου, η προσφορά της εταιρείας «…. – … ΟΕ» ως ασυνήθιστα χαμηλή, το δε, έγινε δεκτή η αντίστοιχη της ένωσης οικονομικών φορέων «… ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ» και «… IKE». Συνακόλουθα, ουδεμία πλημμέλεια διαπιστώνεται επί των ζητημάτων αυτών. Περαιτέρω, η χρήση από την αναθέτουσα αρχή ενός αντικειμενικού κριτηρίου για να υπολογιστεί η απόσταση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών από την προϋπολογισθείσα δαπάνη ούτε προσκρούει στη διάταξη του άρθρου 88 παρ. 5α του ν. 4412/2016 ή οποιαδήποτε άλλη διάταξη του ενωσιακού δικαίου, δοθέντος ότι με την ως άνω διάταξη της παραγράφου 5α καθιερώνεται η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να διενεργεί έλεγχο των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στην περίπτωση των δημοσίων έργων και των συναφών με αυτά υπηρεσιών, θέτοντας ως κριτήριο την απόκλιση άνω των δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των παραδεκτών προσφορών που υποβλήθηκαν, χωρίς, ωστόσο, να απαγορεύει τη χρήση του αντικειμενικού αυτού τρόπου υπολογισμού της απόκλισης των προσφορών (ποσοστό έκπτωσης) και στην περίπτωση που η ελεγχόμενη σύμβαση αφορά στην παροχή υπηρεσιών, όπως εν προκειμένω. Άλλωστε η ίδια η διατύπωση του νόμου («φαίνονται ασυνήθιστα χαμηλές») καταλείπει ευρεία διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να ορίσει αυτόνομα τα κριτήρια, βάσει των οποίων θα προβεί στην εξέταση της ουσίας των προσφορών ως προς το ύψος τους (πρβλ ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1138/2021 σκ. 7), υπό τον αυτονόητο όρο ότι αυτά είναι αντικειμενικά και γενικά, όπως το ποσοστό απόκλισης μίας οικονομικής προσφοράς από την προϋπολογισθείσα δαπάνη. Συνακόλουθα και ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.Ανακαλεί την 3/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΛ.Ε/97/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Ασφαλτοστρώσεις δρόμων Δήμου Ηρακλείου»(...)με την ... πρόσκληση κλήθηκε το μέλος της εν ως άνω ένωσης «… Α.Τ.Ε.» να υποβάλει τα επανορθωτικά μέτρα που έχει λάβει μετά την επιβολή προστίμου σε βάρος του, με την ... απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που δημοσιεύτηκε ..., για τη σύναψη συμφωνιών στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Η εν λόγω εταιρεία προσκόμισε τα ζητηθέντα στοιχεία, μεταξύ των οποίων και πράξη εξόφλησης του επιβληθέντος προστίμου, τα οποία κρίθηκαν επαρκή(...)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ηρακλείου και του οικονομικού φορέα «… Α.Ε. – … Α.Τ.Ε.» για την εκτέλεση του έργου «Ασφαλτοστρώσεις δρόμων Δήμου Ηρακλείου».
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/905/2022
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:τοποθέτησης, απομάκρυνσης και γενικότερης διαχείρισης κινητών συστημάτων υγιεινής στις λαϊκές αγορές της Περιφέρειας Αττικής για τρία (3) έτη(...)Συνεπώς, μη νομίμως επέλεξε η αναθέτουσα αρχή να εξαιρέσει το έτος 2021, που είναι το εγγύτερο στην ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης. Τούτο, ενδεχομένως να ανέτρεψε υποψηφίους οικονομικούς φορείς,που πληρούσαν τα ζητούμενα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά το έτος 2021 -το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας- χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος. Σημειωτέα, εξάλλου, α) ότι η μη ύπαρξη δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων κατά το έτος 2021 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους γενικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και β) στην αμέσως προηγούμενη διακήρυξη, έτους 2018, το αυτό κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας εκτεινόταν ορθώς στην τριετία 2015, 2016 και 2017.(...)Ωστόσο, παρόλη αυτή την ευρείας κλίμακας υποδιαίρεση της σύμβασης, το κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας παρέμεινε ίδιο με αυτό της προηγούμενης διαγωνιστικής διαδικασίας και δεν προσαρμόστηκε στις ως άνω ανάγκες της παρούσας σύμβασης, ήτοι στην εξυπηρέτηση της υποδιαίρεσης της σύμβασης σε 14 τμήματα. Τούτο είχε αποτέλεσμα να ζητείται για κάθε ένα από τα τμήματα 1, 2, 7, 8, 9 και 10 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών τριετίας (2018, 2019 και 2020) ίσος ή μεγαλύτερος των 500.000 ευρώ.(...)Εν προκειμένω, δεν τεκμηριώνεται από τα στοιχεία του φακέλου της σύμβασης ο λόγος της ως άνω αυστηροποίησης των όρων συμμετοχής σε έκαστο των ως άνω τμημάτων, συνεπώς, η επίμαχη απαίτηση χρηματοοικονομικής επάρκειας παρίσταται δυσανάλογη σε σχέση με το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης και παρεμποδίζει ουσιωδώς την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό και δη μικρότερων επιχειρήσεων, όπως, άλλωστε, ήταν εξ αρχής στόχος της αναθέτουσας αρχής.Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης