ΘΕΜΑ: «Έγκριση κατ’ εξαίρεση οδήγησης Κρατικών Αυτοκινήτων από ιδιώτες κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου».ΑΔΑ: ΒΙΦ5Χ-ΖΟΝ

Κοινοποιήση εγγράφου 1617/12325  Έγκριση κατ'εξαίρεση οδήγησης αυτοκινητων απο ιδίωτες κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου

ΘΕΜΑ: «Οδηγίες για την οδήγηση και την έγκριση κατ’ εξαίρεση οδήγησης Κρατικών Αυτοκινήτων από υπαλλήλους που δεν κατέχουν νομοθετημένη θέση οδηγού». ΑΔΑ: ΒΙΗ2Χ-ΣΣΙ

ΣΧΕΤ.: Ν.4250/2014 «Διοικητικές Απλουστεύσεις – Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών του Δημοσίου Τομέα – Τροποποίηση Διατάξεων του π.δ. 318/1992 (Α΄161) και λοιπές ρυθμίσεις» (ΦΕΚ 74/Α’/2014).

Καθορισμός αποζημίωσης προσωπικού με σύμβαση εργασίας Ι.Δ.Ο.Χ. διάρκειας έως έξι (6) μηνών, κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.

Αμοιβή γα εργασίες πυροπροστασίας:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η επίμαχη ως άνω δαπάνη εργασιών πολιτικής προστασίας εντέλλεται νόμιμα. Και τούτο διότι: α) ανεξαρτήτως του ότι οι επίμαχες εργασίες ανατέθηκαν εντός της αντιπυρικής περιόδου 2014 και ολοκληρώθηκαν εντός του έτους 2014, όπως προκύπτει από το οικείο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών του φερόμενου ως δικαιούχου εργολάβου, η αναφερόμενη στην υπό κρίση έκθεση διαφωνίας διάταξη του άρθρου 25 του ν. 998/1979, στην οποία ορίζεται, ως αντιπυρική περίοδος, το χρονικό διάστημα από 1ης.5 έως 31.10 εκάστου έτους και αφορά στη λήψη γενικώς αντιπυρικών μέτρων προσωρινού-εποχικού χαρακτήρα, με σκοπό την προστασία ιδιαίτερα ευαίσθητων δασικών περιοχών, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταλαμβάνει τις επίμαχες εργασίες, ως προς την περίοδο ολοκλήρωσής τους, καθώς αυτές λόγω της φύσης τους αποσκοπούν στην επίτευξη ενός μόνιμου αποτελέσματος (καθαρισμός δασικών και αγροτικών δρόμων), το οποίο, μεταξύ άλλων, διευκολύνει τα εκάστοτε λαμβανόμενα μέτρα πυροπροστασίας, β) ανεξαρτήτως του ότι από την κείμενη νομοθεσία δεν προβλέπεται ως δικαιολογητικό της επίμαχης δαπάνης το έγγραφο γνωστοποίησης δράσεων πυροπροστασίας, η παράλειψη γνωστοποίησης των σχετικών δράσεων πυροπροστασίας στις αρμόδιες διευθύνσεις της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, δεν ασκεί εν προκειμένω, εν όψει και της προφανούς συνάφειας των σχετικών εργασιών με την ενίσχυση της αντιπυρικής προστασίας του Δήμου ..., επιρροή στο κύρος της διάθεσης του επιχορηγούμενου ποσού και της διενέργειας της συγκεκριμένης δαπάνης και γ) ενόψει του ότι η αποδοχή της επίμαχης επιχορήγησης και η ένταξή της στον Κ.Α. Εσόδου 1319.001(προϋπολογισμού έτους 2014) προκύπτει από την 35/2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ..., ο δε Κ.Α. της εντελλόμενης δαπάνης (80-8113.001 προϋπολογισμού έτους 2015) δεν βαρύνει τακτικά αλλά έκτακτα ειδικευμένα έσοδα του Δήμου ..., έχει αρθεί ο σχετικός λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΚΡΟΥΝΩΝ:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις, όπως ερμηνεύθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μετά την προσκόμιση της επίμαχης ως άνω 172/2013 απόφασης κατανομής ποσού για δράσεις πυροπροστασίας, αίρεται ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου. Ο δε προβαλλόμενος δεύτερος λόγος διαφωνίας, ότι οι εκτελεσθείσες εργασίες τοποθέτησης πυροσβεστικών κρουνών θα έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί πριν από την έλευση του φθινοπώρου 2013, είναι απορριπτέος, ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης. Και τούτο διότι, ανεξαρτήτως του ότι οι επίμαχες εργασίες ανατέθηκαν εντός της αντιπυρικής περιόδου 2013 και σε κάθε περίπτωση ολοκληρώθηκαν εντός του έτους 2013, όπως προκύπτει από το οικείο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας, η αναφερόμενη στην υπό κρίση έκθεση διαφωνίας διάταξη του άρθρου 25 του ν. 998/1979, στην οποία ορίζεται, ως αντιπυρική περίοδος, το διάστημα από 1ης.5 έως 31.10 εκάστου έτους, αφορά στη λήψη γενικώς αντιπυρικών μέτρων προσωρινού-εποχικού χαρακτήρα, με σκοπό την προστασία ιδιαίτερα ευαίσθητων δασικών περιοχών, πλην όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταλαμβάνει τις επίμαχες εργασίες, ως προς την περίοδο ολοκλήρωσής τους, καθώς αυτές λόγω της φύσης τους αποσκοπούν στην επίτευξη ενός μόνιμου αποτελέσματος (βελτίωση εφοδιασμού πυροσβεστικών οχημάτων), το οποίο, μεταξύ άλλων, διευκολύνει τα εκάστοτε λαμβανόμενα μέτρα πυροπροστασίας. Τέλος, ανεξαρτήτως του ότι από την κείμενη νομοθεσία δεν προβλέπεται ως δικαιολογητικό της επίμαχης δαπάνης το έγγραφο γνωστοποίησης δράσεων πυροπροστασίας, η παράλειψη γνωστοποίησης των σχετικών δράσεων πυροπροστασίας στις αρμόδιες διευθύνσεις της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, δεν ασκεί εν προκειμένω, εν όψει και της προφανούς συνάφειας των σχετικών εργασιών με την ενίσχυση της αντιπυρικής προστασίας του Δήμου Ι. Π. ..., επιρροή στο κύρος της διάθεσης του επιχορηγούμενου ποσού και της διενέργειας της συγκεκριμένης δαπάνης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί. 

ΜΕΛΕΤΕΣ:Νόμιμη η δαπάνη Δήμου για την καταβολή ποσού 14.000,00 ευρώ σε πολιτικό μηχανικό, ως αμοιβή του για την εκπόνηση της μελέτης ''Τεχνική μελέτη ανάδειξης παλαιάς Επαρχιακής Οδού ...'', καθόσον α) ανεξαρτήτως του ότι οι επίμαχες εργασίες ανατέθηκαν εντός της αντιπυρικής περιόδου 2014 και ολοκληρώθηκαν εντός του έτους 2014, όπως προκύπτει από το οικείο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, η διάταξη του άρθρου 25 του ν.998/1979, στην οποία ορίζεται, ως αντιπυρική περίοδος, το χρονικό διάστημα από 1.5. έως 31.10. εκάστου έτους και αφορά στη λήψη γενικώς αντιπυρικών μέτρων προσωρινού - εποχικού χαρακτήρα, με σκοπό την προστασία ιδιαίτερα ευαίσθητων δασικών περιοχών, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταλαμβάνει τις επίμαχες εργασίες, ως προς την περίοδο ολοκλήρωσής τους, καθώς αυτές λόγω της φύσης τους αποσκοπούν στην επίτευξη ενός μόνιμου αποτελέσματος, β) ανεξαρτήτως του ότι από την κείμενη νομοθεσία δεν προβλέπεται ως δικαιολογητικό της επίμαχης δαπάνης το έγγραφο γνωστοποίησης δράσεων πυροπροστασίας, η παράλειψη γνωστοποίησης των σχετικών δράσεων πυροπροστασίας στις αρμόδιες διευθύνεις της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, δεν ασκεί εν προκειμένω, εν όψει και της προφανούς συνάφειας των σχετικών εργασιών με την ενίσχυση της αντιπυρικής προστασίας του Δήμου, επιρροή στο κύρος της διάθεσης του επιχορηγούμενου ποσού και της διενέργειας της συγκεκριμένης δαπάνης και γ) ενόψει του ότι η αποδοχή της επίμαχης επιχορήγησης και η ένταξή της στον Κ.Α.Ε. 1319.001 (προϋπολογισμού έτους 2014) προκύπτουν από την σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ο δε Κ.Α.Ε. της εντελλόμενης δαπάνης (80-8113.001 προϋπολογισμού έτους 2015) δεν βαρύνει τακτικά, αλλά έκτακτα ειδικευμένα έσοδα του Δήμου.

Εκτέλεση εργασιών αποψίλωσης και καθαρισμού περιβάλλοντος: Με δεδομένα αυτά, αρμοδίως η Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Πρασίνου - Καθαριότητας και Ανακύκλωσης συνέταξε τις μελέτες βάσει των οποίων ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες, δοθέντος ότι, όπως σαφώς προκύπτει από   τον ΟΕΥ του Δήμου, η εν λόγω Διεύθυνση έχει τη σχετική αρμοδιότητα. Ωστόσο, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον οι επίμαχες υπηρεσίες εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπηρετούντων, κατά τον κρίσιμο χρόνο της ανάθεσης, υπαλλήλων του Δήμου ....., οι οποίοι, μάλιστα, είχαν ενισχυθεί αριθμητικά ενόψει της αντιπυρικής περιόδου μέσω της πρόσληψης, με βάση την 137/7.5.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του, δεκαπέντε εργατών πυροπροστασίας με σχέση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου με τρίμηνης διάρκειας συμβάσεις (με δυνατότητα μηνιαίας παράτασης), οι οποίοι θα μπορούσαν να διατεθούν για την εκτέλεση των εργασιών που ανατέθηκαν απευθείας στους ως άνω ιδιώτες. Άλλωστε η χρήση χορτοκοπτικού μηχανήματος δεν θεωρείται εξειδικευμένη εργασία. Αναποδείκτως, εξάλλου, επικαλείται ο Δήμος έλλειψη μέσων για την εκτέλεση των εν λόγω εργασιών, καθόσον από τον πίνακα κατανάλωσης καυσίμων μηνός Ιουνίου 2018 και από σχετική κατάσταση που περιέχεται στον φάκελο της υπόθεσης προκύπτει ότι διαθέτει πληθώρα οχημάτων (φορτηγά, επιβατηγά κλπ.) και ειδικών μηχανημάτων έργου (π.χ. δύο προωθητές γαιών, ερπ. φορτωτή, σάρωθρα κλπ), που θα μπορούσαν να συνδράμουν στις εργασίες αυτές. Εξάλλου, η αρχή της οικονομικότητας επιτάσσει οι εργασίες αποψίλωσης και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων ενόψει αντιπυρικής περιόδου, λόγω της περιοδικότητάς τους, να προγραμματίζονται εγκαίρως από τα όργανα του Δήμου και να εκτελούνται από το προσωπικό του, με τυχόν ενίσχυσή του με προσωπικό ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, και με ίδια μέσα και όχι να ανατίθενται σε ιδιώτη, όπως γινόταν επί σειρά ετών (σύμφωνα με τα στοιχεία που ο ίδιος ο Δήμος προσκομίζει). Ο δε ισχυρισμός που προβάλλεται με το έγγραφο επανυποβολής, σύμφωνα με τον οποίο το υπηρετούν στο Δήμο προσωπικό δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών, δεν αποδεικνύεται από κανένα συνυποβαλλόμενο στοιχείο ούτε περαιτέρω διευκρινίζεται, πέραν επτά εργατών του Τμήματος Πρασίνου (αιτιολογία των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου ..... περί προσφυγής σε ιδιώτες), σε ποιες συγκεκριμένα εργασίες ήταν απασχολημένο το σύνολο του προσωπικού που υπηρετεί στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Πρασίνου - Καθαριότητας και Ανακύκλωσης (74 άτομα) και στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών (65 άτομα, συμπεριλαμβανομένων των 15 ΙΔΟΧ που προαναφέρθηκαν), όπως τα ονόματα και το είδος της εργασιακής σχέσης - ειδικότητας αυτού προκύπτουν από τη συνημμένη στο φάκελο κατάσταση προσωπικού Ιουλίου 2018, ώστε αδυνατούσε αποδεδειγμένα να εκτελέσει τις εργασίες που ανατέθηκαν με τις παραπάνω συμβάσεις. Περαιτέρω, μη νομίμως, κατά παράβαση του άρθρου 68 παρ. 3 του ν. 3863/ 2010, δεν περιλήφθηκαν τόσο στις προσφορές των αναδόχων όσο και στις ως άνω από 5.6.2018 συμβάσεις τα στοιχεία α΄ έως στ΄ της παρ. 1 του ίδιου άρθρου. Οι εργασίες που ανατέθηκαν εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο του άρθρου 68, αφού αφορούν σε εργασίες καθαριότητας εν ευρεία εννοία, κάτι το οποίο άλλωστε - έστω εμμέσως - αποδέχεται ο Δήμος εφαρμόζοντας το άρθρο 61 του 3979/2011 για την αιτιολόγηση της προσφυγής σε ιδιώτη για την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών.

Προμήθεια αεροπορικού καυσίμου...Με την υπό κρίση αίτηση και κατ’ εκτίμηση του περιεχομένου αυτής προβάλλεται ότι: Α) η επαύξηση κατά ποσοστό 15% της ποσότητας του υπό προμήθεια καυσίμου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της 6/2015 σύμβασης συνιστά άσκηση δικαιώματος προαίρεσης, που προβλέπεται στα άρθρα 10 παρ.1α του Παραρτήματος Α και 6 παρ. 5 του Παραρτήματος Β της διακήρυξης, που έχουν ενσωματωθεί ως όροι στη σύμβαση (βλ. Παράρτημα Γ) σε συνδυασμό με το άρθρο 2 παρ. 2 αυτής (όπου οι προς προμήθεια ποσότητες αναφέρονται ως «εκτιμώμενες»), το οποίο η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ασκήσει κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, αφού δεν το άσκησε κατά την κατακύρωση, εφόσον υπάρξουν επιτακτικές ανάγκες και υπό την προϋπόθεση της μη υπέρβασης του ορίου του ποσοστού 15%. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον, σύμφωνα με τους προαναφερόμενους όρους της διακήρυξης και του σχεδίου σύμβασης η αναθέτουσα αρχή έχει το δικαίωμα να αυξήσει την προκηρυχθείσα ποσότητα κατά ποσοστό 15% μόνο κατά το στάδιο της κατακύρωσης του διαγωνισμού, σύμφωνα με το άρθρο 21 του π.δ/τος 118/2007, ενώ δεν προβλέπεται δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής περί επαύξησης της ποσότητας του προς προμήθεια καυσίμου κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, ήτοι δικαίωμα προαιρέσεως επαρκώς ποσοτικά και ποιοτικά προσδιορισμένο και νόμιμα δημοσιευμένο (ΕΣ Τμ. Μειζ.-Επταμ. Συνθ. 992/2011, VI Tμ. 6634, 6062/2015, 216/2014). Β) Η τροποποίηση της σύμβασης είναι νόμιμη, καθόσον αφενός συντρέχει αντικειμενικά δικαιολογημένη περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 24 του π.δ/τος 118/2007 για την κάλυψη των επιτακτικών αναγκών της Πολεμικής Αεροπορίας για την προμήθεια καυσίμου στο πλαίσιο εκτέλεσης του έργου της αεροπυρόσβεσης, αφετέρου δεν επέρχεται αύξηση της αρχικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, αφού η αξία της πρόσθετης προμήθειας θα εξοφληθεί από το αναμενόμενο διαθέσιμο υπόλοιπο του προϋπολογισμού. Ο λόγος αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον ακόμη και εάν υποτεθεί ότι πράγματι συντρέχει εν προκειμένω αντικειμενικά δικαιολογημένη περίπτωση, η τροποποίηση της σύμβασης κατ’ εφαρμογή της ως άνω διάταξης είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ, αφού αφορά σε ουσιώδη όρο αυτής, ήτοι στην ποσότητα του προς προμήθεια αγαθού, έστω και αν από την τροποποίηση αυτή δεν προκαλείται οικονομική επιβάρυνσης της αναθέτουσας αρχής. Άλλωστε, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, η πτώση της τιμής των καυσίμων είναι στοιχείο υποθετικό, συγκυριακό και συμπτωματικό και σκοπός κάθε μειοδοτικής διαγωνιστικής διαδικασίας προμήθειας δεν είναι να εξαντληθεί η προϋπολογιζόμενη δαπάνη, αλλά να πραγματοποιηθεί η ζητούμενη προμήθεια με τη μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση πόρων. Γ) Συντρέχει επιτακτική ανάγκη για την προμήθεια αεροπορικού καυσίμου για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθόσον i) το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας δια του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΚΥΑ 12030/Φ.109.1/1999 (ΦΕΚ Β΄ 713) επιτελεί καίριο ρόλο στο έργο της αεροπυρόσβεσης με τη διάθεση εναέριων και επίγειων μέσων, ελικοπτέρων κ.λπ. και συνεπικουρεί το Πυροσβεστικό Σώμα, ii) τα πυροσβεστικά αεροσκάφη συνεχίζουν το πτητικό τους έργο και μετά τη λήξη της αντιπυρικής περιόδου και iii) ο υπό εξέλιξη διαγωνισμός (Δ. 22/2016) για την προμήθεια 7.787.260 λίτρων του ιδίου άνω καυσίμου βαίνει προς ματαίωση και επανάληψη λόγω υποβολής μη συμφέρουσας οικονομικής προσφοράς. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΒ, καθόσον δεν προκύπτει η συνδρομή των εξαιρετικών προϋποθέσεων για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Τούτο δε διότι αφενός δεν συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας λόγω της λήξης της αντιπυρικής περιόδου, αφετέρου το γεγονός της επικείμενης ματαίωσης του εν εξελίξει διαγωνισμού με το ίδιο αντικείμενο που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ούτε απρόβλεπτο είναι, ούτε ανάγεται εκτός σφαίρας δράσης και ευθύνης της. Ε) Τέλος, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι τα αρμόδια όργανα του αιτούντος συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου υπέλαβαν ότι διατηρούσαν το δικαίωμα αύξησης των ποσοτήτων και κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Ο ως άνω λόγος πρέπει να απορριφθεί ομοίως ως αβάσιμος, λόγω της σαφήνειας των σχετικών όρων της διακήρυξης και του σχεδίου σύμβασης.

ΣτΕ/3039/2003.Από τις διατάξεις αυτές(άρθρο 8 παρ. 1 του Ν. 1418/84 , άρθρο 34 παρ. 2 του Π.Δ. 609/85 ) συνάγεται ότι , σε περίπτωση που ο ανάδοχος εκτελέσει εργασίες μη προβλεπόμενες από τη σύμβαση , κατά ποσότητα ή είδος , η δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το 50% του συνολικού συμβατικού ποσού , δεν δικαιούται αμοιβής ή αποζημιώσεως για τις εργασίες αυτές (ΣΕ 619/02). Εξαίρεση , όμως , από τον κανόμα αυτό αποτελεί η περίπτωση που ανάδοχος εκτέλεσε τις ως άνω εργασίες κατόπιν έγγραφης εντολής της Υπηρεσίας ή , σε επείγουσες περιπτώσεις , κατόπιν προφορικής εντολής της Υπηρεσίας , στον τόπο εκτέλεσης του έργου , καταχωρηθείσης στο ημερολόγιο αυτού (ΣΕ 1170/03 , 3219/02) . Εν όψει δε των βεβαιουμένων στην προσβαλλόμενη απόφαση και ότι οι ένδικες εργασίες συντηρήσεως του πρασίνου έγιναν κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου (δηλαδή μετά την υποβολή της τελικήε επιμέτρησης) ο λόγος αναιρέσεως περί αναιτιολογήτου της κρίσεως του δικαστηρίου της ουσίας ως προς το οψιγενές των ένδικων εργασιών , είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.