Kαθορισμός τεχνικών λεπτομερειών υλοποίησης των δεσμεύσεων και υπόδειγμα του Σχεδίου Ευζωίας της εκμετάλλευσης για το Υπομέτρο 14.1 «Καλή μεταχείριση των χοίρων ενσταβλισμένης εκτροφής». ΑΔΑ:ΨΝΡΧ4653ΠΓ-3ΒΓ
2491/2024:Τροποποίηση της αριθμ. 3992/7.11.2023 Εγκυκλίου με θέμα «Kαθορισμός τεχνικών λεπτομερειών υλοποίησης των δεσμεύσεων και υπόδειγμα του Σχεδίου Ευζωίας της εκμετάλλευσης για το Υπομέτρο 14.1 «Καλή μεταχείριση των χοίρων ενσταβλισμένης εκτροφής» ΑΔΑ:9ΖΨΚ4653ΠΓ-ΟΙΕ

Καθορισμός θεσμικού πλαισίου εφαρμογής του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος του Υπομέτρου 14.1. «Καλή μεταχείριση των Χοίρων ενσταβλισμένης εκτροφής» του Μέτρου 14 «Καλή μεταχείριση των ζώων» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020.

1η τροποποίηση της υπ’ αρ. 3943/22.9.2022 απόφασης του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Καθορισμός θεσμικού πλαισίου εφαρμογής του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος του Υπομέτρου 14.1 “Καλή μεταχείριση των Χοίρων ενσταβλισμένης εκτροφής” του Μέτρου 14 “Καλή μεταχείριση των ζώων” του ΠΑΑ 2014- 2020» (Β’ 5088). 

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Ζητείται παραδεκτώς η  ακύρωση της 12573/27.9.2007 πράξης του Ειδικού Γραμματέα Προγραμματισμού και Εφαρμογών Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (Κ.Π.Σ.) (....) Ο προβαλλόμενος ισχυρισμός περί συνδρομής καλής πίστης στο πρόσωπο της εκκαλούσας είναι εξεταστέος μόνο υπό τις προϋποθέσεις της κοινοτικής αρχής της προστατευόμενης εμπιστοσύνης.  Τούτο δε διότι, στο πλαίσιο της συγχρηματοδότησης  από κοινοτικούς πόρους του ως άνω Μέτρου 3.1., ο επιβληθείς καταλογισμός διενεργήθηκε συνεπεία θεσπισθείσας διαδικασίας υποχρεωτικής ανάκτησης παρανόμως διατεθέντων κονδυλίων, κατ’ επιταγή του κοινοτικού δικαίου, του οποίου πρέπει να διασφαλίζεται η εφαρμογή και αποτελεσματικότητα (πρβλ ΔΕΚ απ. της 13.3.2008 στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-383/06 έως C-385/06). Περαιτέρω, δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις εφαρμογής  της  αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης  του ελεγχομένου,  στο πλαίσιο της οποίας ερευνάται και η καλή του πίστη, διότι δεν προκύπτει η ύπαρξη συγκεκριμένων και ανεπιφύλακτων διαβεβαιώσεων, αρμοδίως απευθυνθεισών προς  την εκκαλούσα, που να της δημιούργησαν οποιαδήποτε θεμιτή προσδοκία αντίθετη στο επιβληθέντα καταλογισμό, αλλά, αντίθετα, αυτή γνώριζε ότι  η χρηματοδότηση που έλαβε μπορούσε να ανακτηθεί, καθώς τελούσε σε συνάρτηση με την εκπλήρωση των ρητώς αναληφθεισών συμβατικών της δεσμεύσεων, προς τις οποίες δεν συμμορφώθηκε (πρβλ. απ. ΔΕΚ της 19.9.2002  στην υπόθεση C-336/00, απ. Γενικού Δικαστηρίου της 19.9.2012 στην υπόθεση Τ-265/08). Εξάλλου, ο ισχυρισμός περί οικονομικής αδυναμίας, πέραν του αναπόδεικτου χαρακτήρα του, λόγω της μη προσκόμισης επίκαιρων και πλήρων σχετικών στοιχείων (όπως πρόσφατων εκκαθαριστικών σημειωμάτων φόρου εισοδήματος), είναι απορριπτέος προεχόντως ως απαράδεκτος, διότι δεν συνιστά, σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διατάξεις,  νόμιμο λόγο για την άρση ή τον περιορισμό της ευθύνης της εκκαλούσας προς επιστροφή των αχρεωστήτως  καταβληθεισών δαπανών (βλ. απ. Ε.Σ. 909/2012). Κατόπιν αυτών και μη υπάρχοντος άλλου λόγου έφεσης, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως καταλογίστηκε η εκκαλούσα με το ανωτέρω ποσό, καθόσον αυτή αθέτησε, χωρίς να αποδεικνύεται η συνδρομή λόγου ανωτέρας βίας, τις υποχρεώσεις που ανέλαβε με την ένταξή της στο ανωτέρω καθεστώς ενισχύσεων. Ειδικότερα, δεν υπέβαλε εμπρόθεσμα, δηλαδή μέχρι τις 24.9.2006 (μετά τη διετή παράταση της αρχικής προθεσμίας που έληγε στις 24.9.2004), φάκελο δικαιολογητικών για τη χορήγηση της δεύτερης δόσης της ενίσχυσης, στο πλαίσιο της πριμοδότησης της πρώτης εγκατάστασης αυτής ως νέας γεωργού, προς το σκοπό  της πιστοποίησης της τήρησης των συμβατικών της υποχρεώσεων, κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάπτυξης της γεωργικής της εκμετάλλευσης, κατά παράβαση των διατάξεων της Κ.Υ.Α. 448/2001 και των συμβατικών υποχρεώσεων που ανέλαβε με την αποδοχή της απόφασης ένταξής της στο Μέτρο 3.1.Απορρίπτει την έφεση.

Αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά...με τον τρίτο λόγο έφεσης ο εκκαλών προβάλει παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας με την έννοια ότι η διοίκηση όφειλε, προτού του επιβάλει το επαχθές μέτρο της ολικής δημοσιονομικής διόρθωσης, να συνεκτιμήσει τις συντρέχουσες περιστάσεις, τη βαρύτητα των διαπιστωθεισών παραβάσεων και την αιτιώδη σχέση αυτών με την άρτια ή μη υλοποίηση του επίμαχου «υποέργου» και τη λειτουργικότητα του. Η δε μη εμπρόθεσμη υποβολή φακέλου και δικαιολογητικών για τη χορήγηση της δεύτερης δόσης της ενίσχυσης συνιστά τυπική παρατυπία, η οποία, δεδομένου ότι έχουν πλέον εκπληρωθεί πλήρως άπασες οι συμβατικές του υποχρεώσεις και ότι η κτηνοτροφική μονάδα του λειτουργεί πλέον απρόσκοπτα, δεν επιφέρει οιαδήποτε ζημία στο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα ανωτέρω τυγχάνουν απορριπτέα ως αβάσιμα, καθόσον η μη τήρηση του τιθέμενου με το άρθρο 19 παρ. 4 της ΚΥΑ 448/2001 όρου επιλεξιμότητας περί εμπρόθεσμης υποβολής αίτησης και φακέλου για την καταβολή της δεύτερης δόσης της ενίσχυσης, που να περιλαμβάνει τα εκεί προβλεπόμενα δικαιολογητικά, χωρίς να συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας, δεν συνιστά μία απλή τυπική παράλειψη αλλά ουσιώδη κι αυτοτελή αθέτηση συμβατικής υποχρέωσης, η οποία άγει σε αναζήτηση του ποσού της ήδη καταβληθείσας πρώτης δόσης της ενίσχυσης, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στα άρθρα 19 παρ. 5 περ. γ και 21 παρ. 2 της ίδιας ΚΥΑ (βλ. Ε.Σ. Ι Τμ. 1397/2019). Αντίθετη εκδοχή, κατά την οποία θα αρκούσε η έστω εκπρόθεσμη εκπλήρωση των σχετικών συμβατικών δεσμεύσεων και η de facto λειτουργία της ενισχυθείσας γεωργικής εκμετάλλευσης για την μη εφαρμογή του μέτρου της ολικής ή μερικής ανάκτησης των ποσών της ενίσχυσης, ενόψει της αρχής της αναλογικότητας, αφενός θα προσέκρουε στις επιτακτικές ρυθμίσεις του Κανονισμού 817/2004, ως προς την προθεσμία εκπλήρωσης των αναγκαίων όρων επιλεξιμότητας που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην υγιεινή και καλή διαβίωση των ζώων, αφετέρου θα αφαιρούσε από τις ενισχύσεις του Κανονισμού 1257/1999 το αναγκαίο αντιστάθμισμα (τήρηση των όρων επιλεξιμότητας εντός του τιθέμενου χρονικού πλαισίου), μετατρέποντας αυτές σε ενισχύσεις λειτουργίας, ήτοι σε αμιγή οικονομικά πλεονεκτήματα εκτός των στόχων της διαρθρωτικής προσαρμογής των αναπτυξιακά καθυστερημένων περιοχών στον τομέα γεωργίας (βλ. Ε.Σ. Ι Τμ. 1817/2017). Περαιτέρω, η ως άνω ανάκτηση ως διοικητικό μέτρο αποκαταστατικού χαρακτήρα είναι πρόσφορη και αναγκαία για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου σκοπού, δοθέντος ότι δεν εξαντλείται στην δημοσιονομική αποκατάσταση των δημόσιων προϋπολογισμών, αλλά αποσκοπεί στην επαναφορά των πραγμάτων στην προ της καταβολής της ενίσχυσης κατάσταση, ώστε να αποτρέπονται στρεβλώσεις κατά τους όρους ανάπτυξης του ανταγωνισμού στον τομέα της γεωργίας, άλλως, διαταράσσεται η επίτευξη μέσω των διαρθρωτικών προσαρμογών αγροτική ανάπτυξη με την επιλεκτική και εκτός ενιαίου προγραμματισμού ενίσχυση συγκεκριμένων επιχειρηματιών στον οικείο τομέα (βλ. Ε.Σ. Ολ. 1278/2019).

16. Τέλος, ο σε βάρος του εκκαλούντος καταλογισμός δεν δύναται να αρθεί ούτε δυνάμει της διάταξης του άρθρου 61 του ν.4235/2014 (Α΄ 32), σύμφωνα με την οποία απαλλάσσονται από την υποχρέωση επιστροφής της καταβλητέας πρώτης δόσης της ενίσχυσης οι νέοι γεωργοί – κτηνοτρόφοι, που δεν προσκόμισαν την άδεια ίδρυσης - λειτουργίας της πτηνοκτηνοτροφικής μονάδας τους, δεν δικαιούνται, όμως, τη δεύτερη (τελική) δόση, είτε η σχετική υπόθεση εκκρεμεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο είτε όχι, η εφαρμογή της οποίας δύναται κατ’ αρχήν να εξεταστεί και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο, καθόσον ο επίδικος καταλογισμός δεν ερείδεται αποκλειστικά και μόνον στην μη προσκόμιση άδειας λειτουργίας της μονάδας του αλλά στη μη υποβολή του συνόλου των απαραίτητων δικαιολογητικών για τη χορήγηση της δεύτερης δόσης της ενίσχυσης εντός της καθορισμένης συμβατικής προθεσμίας. Επομένως, η εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης ουδεμία επιρροή ασκεί (βλ. ad hoc Ε.Σ. Ολ. 1428/2019, Ι Τμ. 1907/2017, 1915/2016). Κατόπιν των ανωτέρω, η ένδικη έφεση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου.