Διευκολύνσεις και λήψη αναγκαίων μέτρων για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από εκλογείς με αναπηρία και σωματικές αδυναμίες στις γενικές βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαϊου 2023 - Προετοιμασία και λειτουργία χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα - Ορισμός αρμόδιου υπαλλήλου

ΑΠΟΔΟΧΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 2976/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών κατέστη τελεσίδικη, αφού το αρμόδιο όργανο του Δήμου Νοτίου ....., με την 171/22.5.2015 απόφασή του, που εκδόθηκε ύστερα από την από 18.5.2015 γνωμοδότηση του πληρεξουσίου δικηγόρου του Δήμου και ενώ διαρκούσε η προθεσμία για την άσκηση έφεσης κατά της ως άνω δικαστικής απόφασης, αποφάσισε να μην ασκήσει έφεση κατ’ αυτής. Εξάλλου, η προβαλλόμενη από την Προϊσταμένη Διοικητικών Υπηρεσιών του Δήμου, καθώς και από τη Γραμματέα Δικαστικών Υποθέσεων μη έγκαιρη γνώση της επίδοσης της προαναφερόμενης δικαστικής απόφασης δεν ασκεί, εν προκειμένω, επιρροή, καθόσον η μη άσκηση έφεσης δεν ήταν αποτέλεσμα απώλειας της προθεσμίας για την άσκησή της, αλλά απόφασης του αρμόδιου οργάνου, με την οποία παραιτήθηκε από την άσκηση έφεσης. Λόγω δε μη άσκησης οποιουδήποτε ένδικου μέσου κατ’ αυτής, η εν λόγω δικαστική απόφαση έχει καταστεί αμετάκλητη (σχετ. το 9434/3.9.2015 πιστοποιητικό της Γραμματέως του Πρωτοδικείου Αθηνών). Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από το παραγόμενο από την ως άνω αμετάκλητη δικαστική απόφαση δεδικασμένο ανέκυψε υποχρέωση του Δήμου Νοτίου ..... να συστήσει προσωποπαγή θέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, προκειμένου να καλυφθεί από τη φερόμενη ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, υπέρ της οποίας εκδόθηκε η προαναφερόμενη δικαστική απόφαση και συνακόλουθα, υποχρέωση του αρμόδιου οργάνου να εκδώσει την οικεία πράξη κατάταξής της, αφού διαπιστώθηκε ότι διέθετε το απαιτούμενο από το νόμο τυπικό προσόν για τον Κλάδο ΔΕ (απολυτήριο τίτλο Λυκείου) καταβάλλοντάς της τις νόμιμες αποδοχές. Επομένως, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι διαφωνίας (2ος, 3ος, 4ος) του αναπληρωτή Επιτρόπου. Εξάλλου, το γεγονός της προσκόμισης από την λόγω εργαζόμενη παραποιημένου ως προς τον βαθμό απόλυσης απολυτηρίου, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της εντελλόμενης με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνης, καθόσον η φερόμενη ως δικαιούχος διέθετε γνήσιο απολυτήριο τίτλο Λυκείου, που προβλέπεται από το νόμο (π.δ. 50/2001) ως τυπικό προσόν για την κατάταξη στον κλάδο ΔΕ, χωρίς να γίνεται οποιαδήποτε διάκριση ανάλογα με τον βαθμό απόλυσης (βλ. και άρθρο 52 του ν. 4456/2017, Α΄24/1.3.2017). Μειοψήφησε η Πάρεδρος Χρυσούλα Μιχαλάκη, σύμφωνα με τη γνώμη της οποίας η εντελλόμενη με το επίμαχο ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι  νόμιμο έρεισμά της δεν συνιστά κατ’ ουσίαν η ανωτέρω απόφαση του ΜΠΑ, με την οποία, ανεξαρτήτως της ορθότητάς της, απλώς υποχρεώθηκε ο Δήμος να αποδέχεται τις υπηρεσίες της φερομένης ως δικαιούχου υπαλλήλου υπό καθεστώς εξηρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου έναντι μισθού έως ότου προβεί στην καθ’ οιονδήποτε νόμιμο τρόπο λύση της εργασιακής σχέσης, αλλά η κατόπιν αυτής εκδοθείσα πράξη σύστασης οργανικής θέσεως εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωποπαγούς χαρακτήρα, η οποία βαίνει πέραν των αναγκαίων ενεργειών της Διοίκησης για την υλική συμμόρφωσή της προς το περιεχόμενο της επίμαχης δικαστικής απόφασης, συνιστά δε νομική πράξη πρωτογενούς άσκησης του διευθυντικού δικαιώματος του εργοδότη προσιδιάζουσα σε έγκυρη σύμβαση εργασίας, η οποία όμως εν προκειμένω δεν υφίσταται, αφού δεν έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη εκ του εκτελεστικού του Συντάγματος ν. 2190/1994 διαδικασία. Επομένως, λαμβανομένου υπ’ όψη και του περιεχομένου της επίμαχης δικαστικής απόφασης, οι αξιώσεις της φερομένης ως δικαιούχου που παρέχει την εργασία της σε συμμόρφωση προς τον εκτελεστό αυτό τίτλο, δεν μπορούν να έχουν ως έρεισμά τους πράξεις αναγόμενες στη λειτουργία νομίμων συμβάσεων εργασίας που συνιστούν όρους οριστικής υποδοχής του εργαζομένου στην εκμετάλλευση του εργοδότη, όπως η τοποθέτησή του σε θέση, ο προσδιορισμός οργανικής ειδικότητας ή η μισθολογική του αντιμετώπιση αντιστοίχως προς το νομίμως προσληφθέν προσωπικό, με έκδοση πράξεων κατάταξης σε μισθολογικό κλιμάκιο και ευθεία εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4354/2015. Αντιθέτως, οι αξιώσεις αυτές έχουν ως βάση τους τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού (904 ΑΚ) και, ως εκ τούτου, ο Δήμος υποχρεούται, χωρίς να εκδώσει νομικές πράξεις αντίστοιχες προς εκείνες που εκδίδει για τους μισθωτούς με έγκυρη σύμβαση εργασίας να αποδώσει στη φερόμενη ως δικαιούχο απλώς την ωφέλεια που αποκόμισε από την εργασία της. Η ωφέλεια δε αυτή συνίσταται στα ποσά που θα κατέβαλλε ως  αμοιβή σε άλλα πρόσωπα, τα οποία, προς κάλυψη των αντίστοιχων αναγκών του θα προσελάμβανε με έγκυρες συμβάσεις και τα οποία θα είχαν τις ίδιες ικανότητες και τα ίδια προσόντα με αυτή (πρβ. Πρ. Ι Τμ. 141/2012, ΑΠ 885/2014, 126/2015). Τέλος, κατά την μειοψηφούσα αυτή άποψη, ενόψει των προεκτεθέντων παρίσταται αλυσιτελής ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο λόγος που αφορά τη γνησιότητα του απολυτηρίου της φερόμενης ως δικαιούχου. Περαιτέρω, απορριπτέος είναι και ο λόγος διαφωνίας, με τον οποίο προβάλλεται ότι μη νόμιμα με την 14484/2016 απόφαση του Δημάρχου κατατάχθηκε η εν λόγω εργαζόμενη σε μισθολογικά κλιμάκια από 1.1.2016, καθόσον, πέραν του ότι δεν προσκομίζεται η προαναφερόμενη απόφαση του Δημάρχου, δεν προβάλλεται συγκεκριμένος λόγος μη νομιμότητας της απόφασης αυτής, όπως δε προκύπτει από την οικεία μισθοδοτική κατάσταση η κατάταξη της εν λόγω δικαιούχου έγινε στο εισαγωγικό για τον κλάδο της μισθολογικό κλιμάκιο (Μ.Κ.1). Τέλος, το ζήτημα της νομιμότητας της 171/2015 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Νοτίου ....., το οποίο τίθεται με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, με τον οποίο ο αναπληρωτής Επίτροπος εκφράζει αμφιβολίες ως προς το ουσιαστικό μέρος της δαπάνης που εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, προβάλλεται απαραδέκτως ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου, καθόσον, όπως έγινε δεκτό στη σκέψη ΙΙ, ο αρμόδιος Επίτροπος, εάν δεν υφίσταται άλλος λόγος που να επιβάλλει τη μη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, οφείλει να το θεωρήσει και να αναφέρει συγχρόνως την περίπτωση στο Ι Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο, μετά από αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, εφόσον κρίνει ότι είναι βάσιμες οι αμφιβολίες του Επιτρόπου, θα προβεί σε ανακοίνωση του θέματος στον Υπουργό Οικονομικών και τον αρμόδιο Υπουργό.

ΜΕΛΈΤΕΣ:Καταβολή αμοιβής του έναντι εκτέλεσης της σύμβασης «Τεχνικο - Οικονομική Ανάλυση της Υφιστάμενης Κατάστασης» της Δ.Ε.Υ.Α.Ν. (...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, ως προς την τηρητέα διαδικασία δημοσιονομικής ανάληψης της υποχρέωσης της Δ.Ε.Α.Υ.Ν. εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του β.δ. 17.5./15.6.1959, αφού δεν προκύπτει ότι υφίστανται ειδικές διατάξεις στον Ο.Ε.Υ. αυτής, σχετικά με τη διαδικασία πραγματοποίησης των δαπανών της. Επομένως πριν την έκδοση των 73 και 74/23.9.2015 αποφάσεων ανάθεσης του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Ν., οι οποίες συνιστούν τις γενεσιουργούς αιτίες των επίμαχων δαπανών, έπρεπε να έχουν προηγηθεί οι δεσμεύσεις των αναγκαίων πιστώσεων από τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό, οικονομικού έτους 2015, πιστώσεις των οικείων - αλλά και ορθών κατά τίτλο και περιεχόμενο - Κ.Α.Ε. αυτής με τις δημοσιονομικές αναλήψεις των υποχρεώσεων, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων του β.δ. 17.5/15.6.1959, καθώς και η ανάρτηση των πράξεων αυτών στο διαδίκτυο στο Πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Εφόσον, μάλιστα, οι ως άνω δημοσιονομικές δεσμεύσεις δεν εκτελέστηκαν εντός του έτους 2015, έπρεπε να ανατραπούν με σχετικές ανακλητικές αποφάσεις του αρμόδιου διατάκτη, πριν εκδοθούν οι νέες αποφάσεις δέσμευσης στο επόμενο οικονομικό έτος (2016), διαδικασία η οποία επίσης δεν ακολουθήθηκε.  Η παράλειψη τήρησης των ανωτέρω διαδικασιών για την ανάληψη των οικείων υποχρεώσεων, η παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων, αναφορικά με την υπ’ αριθ. 73/23.9.2015 απόφαση του Δ.Σ., καθώς και η καθυστερημένη ανάρτηση των εν λόγω αποφάσεων ανάληψης στο διαδίκτυο καθιστά τις ελεγχόμενες δαπάνες μη νόμιμες και μη κανονικές, όπως βασίμως προβάλλεται από τη διαφωνούσα Επίτροπο. Επιπλέον, οι ανατεθείσες υπηρεσίες, οι οποίες περιλαμβάνουν: α) την απεικόνιση των υφιστάμενων υποδομών και συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης, την καταγραφή και αξιολόγηση της γενικής τους κατάστασης, καθώς και την υποβολή προτάσεων σχετικά με το σχεδιασμών και την υλοποίηση βασικών έργων και μελετών της Δ.Ε.Υ.Α.Ν. σχετικών με την υδροδότηση και αποχέτευση των δημοτικών ενοτήτων της περιοχής παρέμβασης και β) την τεχνικο - οικονομική ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης της επιχείρησης, με καταγραφή και ανάλυση όλων των κοστολογικών παραμέτρων, εκτίμηση των εσόδων και λειτουργικών εξόδων, καθώς και των αποτελεσμάτων χρήσης της, εμπίπτουν στις σχετικώς προβλεπόμενες στον Ο.Ε.Υ. αρμοδιότητες των Τεχνικών και Οικονομικών Υπηρεσιών της Δ.Ε.Υ.Α.Ν. και των αντίστοιχων Γραφείων, ήτοι στα καθήκοντα του υπηρετούντος σε αυτά προσωπικού, δεδομένου ότι συνιστούν την αναγκαία βάση για την κατάστρωση της τιμολογιακής πολιτικής της επιχείρησης, τη διενέργεια προμηθειών και την εκτέλεση έργων λειτουργίας και συντήρησης των δικτύων και εγκαταστάσεών της και, γενικότερα, για την ορθή διοίκηση, διαχείριση των οικονομικών, αλλά και καθημερινή λειτουργία της Δ.Ε.Υ.Α., χωρίς να αποδεικνύεται η επικαλούμενη από την επιχείρηση ελλιπής στελέχωση ή, ακόμη, αδυναμία του υπάρχοντος προσωπικού και των αρμοδίων Προϊσταμένων να επιμεληθούν των εργασιών, λόγω φόρτου, δοθέντος ότι                 από την προσκομισθείσα, στις 30.1.2017, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κατάσταση εργαζομένων της τελευταίας δεν προκύπτει η ανά κλάδο και ειδικότητα των σαράντα τριών (43) εργαζομένων στη Δ.Ε.Υ.Α.Ν.  απασχόληση σε αυτήν. Υπό αυτήν την έννοια, πάντως, οι ανατεθείσες, με τις 73 και 74/23.9.2015 αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α.Ν. υπηρεσίες δεν χαρακτηρίζονται ως εκ του περιεχομένου τους ομοειδείς, δεδομένου ότι η μεν «καταγραφή - απεικόνιση της υφιστάμενης κατάστασης» της επιχείρησης έχει ως αντικείμενο την περιγραφή και καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης σε κάθε περιοχή εξυπηρέτησης με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, ήτοι το σύστημα ύδρευσης και τις συνδέσεις λειτουργίας όσον αφορά τόσο το εξωτερικό υδραγωγείο όσο και τις γραμμές τροφοδοσίας ανά δημοτική ενότητα, τις εγκαταστάσεις και τα υπάρχοντα δίκτυα, με απαρίθμηση των προβλημάτων  και υποβολή προτάσεων για την αντιμετώπιση αυτών, ενώ η τεχνικο - οικονομική ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης περιλαμβάνει ανάλυση της υφιστάμενης τιμολογιακής πολιτικής, των προϋπολογισμών των δύο τελευταίων ετών, των αποτελεσμάτων χρήσης, ή/και τους ισολογισμούς των τριών τελευταίων ετών, καθώς της οργανωτικής διάρθρωσης της επιχείρησης, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα αναφορικά με το κατά πόσο αξίζει              η δραστηριότητα της Δ.Ε.Υ.Α.Ν., δηλαδή εάν συντηρεί επί του παρόντος το δίκτυο, εάν μπορεί να το λειτουργεί κ.λπ., καθώς και εάν έχει την απαιτούμενη οργανωτική διάρθρωση για την ουσιαστική είσπραξη των εσόδων. Εντούτοις, αμφότερες οι αναθέσεις εξυπηρετούν τον ίδιο λειτουργικό σκοπό, καθώς εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της αποτύπωσης της συνολικής κατάστασης της Δ.Ε.Υ.Α.Ν., της αναγνώρισης δυσλειτουργιών και ελλείψεων κατά την οργάνωση και ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της, καθώς και της υποβολής προτάσεων, με στόχο τόσο τον εξορθολογισμό των δομών της όσο και τη βελτίωση των παρεχόμενων στους πελάτες της υπηρεσιών. Τούτο μάλιστα γίνεται δεκτό, ενόψει του ότι και στις δύο ως άνω περιπτώσεις, τις εργασίες ανέλαβαν εξωτερικοί συνεργάτες παρόμοιων ειδικοτήτων, αφού ο μεν Αναστάσιος Ηλίας είναι πολιτικός μηχανικός, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος (MSc) με αντικείμενο την «Επιστήμη και τεχνολογία υδάτινων πόρων», η δε Καλλιρόη Πάσσιου είναι πολιτικός μηχανικός και μηχανικός περιβάλλοντος, επίσης κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος (MSc). Ως εκ τούτου, μη νομίμως ανατέθηκαν στους φερόμενους ως δικαιούχους οι επίμαχες υπηρεσίες απευθείας και όχι κατόπιν διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο. Των ως άνω κρίσεων, πάντως, προϋποτίθεται η παραδοχή ότι οι ανατεθείσες εργασίες, οι οποίες δεν συναρτώνται με οιαδήποτε διαδικασία παραγωγής τεχνικού έργου και, συνεπώς, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης των εδ. α΄ και β΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3316/2005, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα  από την  Επίτροπο, αποτελούν υπηρεσίες, οι οποίες ήταν,   κατ’ αρχήν, δυνατό να ανατεθούν απευθείας, βάσει της προϋπολογισθείσας δαπάνης τους (20.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), κατ’ άρθρο 209 παρ. 9 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων σε συνδυασμό με την ως άνω 35130/739/9.8.2010 υπουργική απόφαση, καίτοι, βέβαια, από τα στοιχεία του φακέλου  δεν προκύπτει ότι των συγκεκριμένων αναθέσεων προηγήθηκαν μελέτες της υπηρεσίας με αναφορά και στοιχειώδη, έστω, εκτίμηση του προϋπολογισθέντος κόστους για καθεμία εκ των επιμέρους κατηγοριών                    των προς εκτέλεση εργασιών. Τέλος, κατά παράβαση των σχετικών με τη λειτουργία της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. διατάξεων, κατά την εκκαθά